Angst

Wat is angst?

Bij vaak terugkerende of aanhoudende angst spreken we van een angststoornis. Gaat angst gepaard met paniekaanvallen dan spreken we van een angst en paniekstoornis.

Angst is een fysiologische toestand die gekenmerkt wordt door emoties, spanning en onrust. In essentie is angst een natuurlijke functie die het lichaam in staat van paraatheid brengt, de zogenaamde vecht-vluchtreactie. Deze staat van paraatheid zorgt voor lichamelijke sensaties, zoals een snellere hartslag, snellere ademhaling, trillen, zweet, duizelingen en plotselinge temperatuurswisselingen (zie ook kopje symptomen). Wanneer angst niet meer in verhouding staat tot de (bedreigende) omstandigheden spreken we van een angststoornis.

Angst kent verschillende gradaties. Voorbeelden van mildere angsten zijn ‘je niet op je gemak voelen’, angst voor de tandarts, faalangst of examenvrees. Panische angst uit zich in de vorm van paniekstoornissen, angstaanvallen, fobieën, obsessies en post-traumatisch stress syndroom (PTSS). Angst kan ook het gevolg zijn van andere aandoeningen, zoals het chronisch vermoeidheidssyndroom, depressie en hart- en vaatziekten.

De periode waarin iemand angst ervaart verschilt per persoon. Angst voor korte tijd is bijvoorbeeld angst voor onweer (brontofobie), angst als paniekaanval, angst in de vorm van een obsessieve-compulsieve stoornis en angst in de vorm van een fobie. Een voorbeeld van angst voor langere tijd is agorafobie (pleinvrees).

Vaak is er bij angst een tekort aan de neurotransmitter GABA (Gamma-Amino-Boterzuur). GABA is de meest rustgevende neurotransmitter in de hersenen. Ook is er vaak een verhoogde productie van adrenaline in het bloed aanwezig. Soms kan angst een symptoom zijn van stress.

Symptomen

Algemeen van mild tot ernstig:

• Rusteloosheid/onrust
• Verminderde concentratie
• Verhoogde hartslag en bloeddruk
• Hartkloppingen
• Duizeligheid
• Droge mond
• Pijn in de borst
• Zweten
• Misselijkheid
• Maagpijn
• Diarree
• Braken
• Kortademigheid/druk op de borst
• Hoofdpijn
• Moeheid/vermoeidheid
• Slaapproblemen
• Spierklachten
• Verwarring
• Gevoel de controle te verliezen, dood te gaan

Oorzaken

Bij een angst- en/of paniekstoornis ontstaan klachten meestal geleidelijk; oorzaken kunnen daarom sterk uiteenlopen. Veel gehoorde oorzaken van een angststoornis zijn erfelijkheid, psychotrauma, lichamelijke ziekte of het gebruik van medicatie, drugs en alcohol.

Traumatische ervaringen spelen ook een belangrijke rol in het ontstaan van een angst of/en paniekstoornis. Denk hierbij aan huiselijk geweld, pesten, verwaarlozing, emotionele of lichamelijke mishandeling of het bijwonen van een traumatische gebeurtenis.

Voedingsadviezen

• Eet dagelijks circa 400-800 gram verse groenten
• 2 tot 3 stuks fruit per dag (zoet fruit met mate)
• Voeding rijk aan omega 3 vetzuren of vette vis
• Voeding rijk in vitamine B1 en magnesium
• Volkoren rijst en graansoorten
• Matig het nuttigen van vlees
• Vermijd voeding met geraffineerde suiker
• Drink minimaal 1,5 tot 2 liter water per dag
• Vermijd het gebruik van drugs en alcohol
• Vermijd cafeïne houdende dranken

Leefstijl:

• Voldoende lichaamsbeweging (minimaal 30 minuten per dag)
• Een goede nachtrust
• Rust, reinheid en regelmaat
• Ontspanningsoefeningen, zoals bijvoorbeeld meditatie

Opmerkingen

Neurotransmitters zijn stofjes die in de hersenen boodschappen kunnen overbrengen door aan te grijpen op een receptor. Een drietal neurotransmittersystemen, te weten GABA (gamma-aminoboterzuur), serotonine en glutamaat, spelen een belangrijke rol bij angst. Deze systemen zijn complex; ze hebben een direct effect, beïnvloeden elkaar en ook nog andere neurotransmittersystemen.

Angstremmers worden vaak ingezet bij aanhoudende angst. Benzodiazepines zoals diazepam en oxazepam, de meest gebruikte angstremmende medicatie, versterken de werking van het van nature aanwezige GABA, doordat zij aangrijpen op de GABA-A-receptor. Deze medicatie heeft veel bijwerkingen en een hoge mate van verslavingsgevoeligheid. Directe suppletie van GABA heeft dit niet.

Behandeling