Hormonen uit balans? Zo zet je voeding in als natuurlijke remedie

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze e-learning Orthomoleculair Adviseur Basis.

[advice]

Wat zijn hormonen?

Hormonen zijn stofjes die ons lichaam aanmaakt en via de bloedbaan transporteert naar het doelwitorgaan. Hier zetten de hormonen aan tot actie, of remmen ze juist iets af. Hormoon komt dan ook van het woord ‘hormao’ dat letterlijk betekent ‘in beweging zetten’.

Melatonine is bijvoorbeeld het hormoon dat we nodig hebben om in slaap te vallen. De productie ervan wordt geremd wanneer blauw licht (uit zonlicht maar ook elektronische schermen) op je netvlies valt. Hierdoor blijf je gedurende de dag wakker. In de avond wanneer de zon ondergaat, produceert je lichaam melatonine zodat je slaperig wordt. Kijk je op de late avond TV? Dan kan door het blauwe licht uit het scherm de melatonineproductie uitblijven. Je wordt vervolgens niet slaperig en ervaart moeilijkheden met inslapen. Eén voorbeeld van hoe jouw leefstijlkeuzes je hormonen en welzijn beïnvloeden.

Wat zetten hormonen nog meer in beweging?

1. Spijsvertering
2. Energiestofwisseling
3. Gedrag, gevoelens en emoties
4. Lichaamstemperatuur
5. Bloeddruk
6. Hartslag
7. Ademhaling
8. Groei van lichaamscellen
9. Bloedsuikerspiegel
10. Vruchtbaarheid
11. Vocht- en zouthuishouding
12. Vecht-vlucht reactie

En ga zo maar door.

Start nu met e-learning en ontvang tot wel 27.5% korting! E-learning

Bekijk e-learning

Hormonen uit balans? Dit zijn de meest voorkomende klachten

Er bevinden zich zo’n 40 hormonen in ons lichaam met allemaal een eigen belangrijke taak. Zijn je hormonen uit balans dan kan dit vage klachten geven, bijvoorbeeld spijsverteringsklachten of slaapproblemen. Zulke klachten kunnen uiteenlopende oorzaken hebben en worden daardoor niet altijd gekoppeld aan je hormonen. Daarom komt een hormonale disbalans vaak pas laat aan het licht. Loop jij echter al een tijd met een of meer van onderstaande symptomen en is de oorzaak onduidelijk? Grote kans dat je hormonen de weg kwijt zijn:

• Gewichtstoename of -afname
• Eetbuien, verandering eetlust
• Meer dorst dan normaal, veel urineren
• Vocht vasthouden
• Spijsverteringsproblemen, opgeblazen gevoel
• Huidproblemen (acne, eczeem)
• Laaggradige/terugkerende ontstekingen
• Hoofdpijn, migraine
• Haaruitval, broze nagels
• Stemmingswisselingen
• Angst, neerslachtigheid
• Concentratieproblemen
• Slaapproblemen, vermoeidheid
• Laag libido, vruchtbaarheidsproblemen
• Gewricht- en/of spierpijn, stijve gewrichten/spieren
• Onrust, opgejaagd gevoel, zweten
• Koude handen en neus
• Afwijkende menstruatie, pre menstruaal syndroom (PMS)

Zink is goed voor de schildklier en andere lichaamsfuncties

Zink speelt een cruciale rol in het lichaam bij de regulering van meerdere biologische processen. Het mineraal is onder andere betrokken bij schildklierhormoonmetabolisme, regulering en werking van insuline, eiwit-koolhydraat-vetten metabolisme en meer. Groeistoornissen, hypogonadisme (onvoldoende testosteron) en sommige endocriene ziekten (ziekten van het hormoonstelsel) houden verband met een zinktekort.¹

In de volgende gevallen loop je een verhoogd risico op zink tekort:

• Ongezond (Westers) eetpatroon (fastfood, frisdrank, geraffineerde granen en suikers)
• Vegetarisch eetpatroon
• Roken
• Regelmatig alcohol drinken
• Bij spijsverteringsproblemen (malabsorptie)
• Hoge leeftijd
• Veel fructoserijke voeding

Op onze zink nutriëntenpagina lees je meer over zink, symptomen van zink tekort en interacties met andere kruiden, supplementen en medicijnen.

Vermoed je dat je hormonale disbalans verband houdt met een zink tekort? Het mineraal kan je suppleren, kies dan voor zink methionine voor een hogere biologische beschikbaarheid, wat resulteert in een hoge opname in het lichaam. En voeg voedingsmiddelen toe aan je dagelijkse dieet die zink bevatten:

• Rood vlees
• Krab
• Vis
• Gevogelte
• Hele granen (niet geraffineerd!)
• Peulvruchten
• Noten en zaden

Eiwitten als wapen tegen hongerhormoon

Ook ons honger- en verzadigingsgevoel worden in werking gezet door hormonen. Ghreline is het hongerhormoon en wordt maakt in de maagwand zodra de maag leeg is. Daar tegenover staat leptine dat -je raadt het al- zorgt voor het verzadigde gevoel. Ghreline en leptine kunnen net als alle andere hormonen uit balans raken. Bijvoorbeeld door een dieet dat rijk is aan enkelvoudige koolhydraten (‘snelle suikers’), chronische stress of een slechte slaapkwaliteit. Met als gevolg: vreetbuien en gewichtstoename.

Onderzoekers kwamen erachter dat de balans tussen ghreline en leptine te herstellen is met een eiwitrijkdieet.² Uiteraard moet we de rest (stress, slaapproblemen, dieet) ook aanpakken, maar de resultaten zijn hoopvol.

Er vond een proef plaats met 25 mannen en drie soorten maaltijden. De eerste maaltijd schreef 14 procent van zijn macro’s toe aan proteïne, voor de tweede variant gold dat voor zo’n 25 procent. Maaltijd drie complementeerde het trio. Maar liefst 50 procent van de samenstelling bestond uit eiwitten.

Het verzadigingsgevoel nam toe met 7 en 6 procent voor maaltijd één, 16 en 19 procent voor maaltijd twee en 25 en 26 procent voor maaltijd drie.

Duik jij regelmatig na de maaltijd gelijk de koelkast in op zoek naar je volgende versnapering? Voeg dan extra eiwitten toe aan je maaltijden en kies voor eiwitrijke tussendoortjes. Geef je hormonen de tijd om de balans te herstellen. Grote kans dat jij jezelf binnenkort een stuk minder vaak in de keuken betrapt met een suikerrijke snack.

Voorbeeldlijst van eiwitrijke voedingsmiddelen:

Dierlijk:

• Eieren
• Kipfilet
• Mager rundvlees
• Vis
• Hüttenkäse
• Kwark
• Kefir

Plantaardig:

• Amandelen
• Hennepzaden
• Walnoten
• Havermout
• Quinoa
• Chiazaden
• Lijnzaad
• Peulvruchten
• Tofu
• Tempeh

Magnesium en B6 gebundeld bij PMS

Op dit moment hebben gemiddeld 180.000 Nederlandse vrouwen tussen de 20 en 40 jaar het pre menstrueel syndroom (PMS). Sommige vrouwen hebben dit gedurende de gehele vruchtbaarheidsperiode, bij anderen ontstaat het iets later of na de bevalling. De exacte oorzaak van PMS is niet bekend. Wel is duidelijk dat het hormoon progesteron hierbij een rol speelt en er vaak sprake lijkt te zijn van magnesiumtekort.

Onderstaande klachten die samenhangen met de menstruatiecyclus kenmerken PMS:
(Wanneer deze het dagelijks functioneren duidelijk beperken)

• Pijnlijke borsten
• Hoofdpijn
• Vocht vasthouden
• Zeer wisselende stemmingen
• Zeer neerslachtig, somber en prikkelbaar
• Meer stress, gespannenheid
• Opgeblazen gevoel
• Vermoeidheid, gebrek aan energie

Van Vitamine B6 is bekend dat het bijdraagt tot de regulering van hormonale activiteit. De Medische Universiteit van Isfahan onderzocht de combinatie van magnesium en vitamine B6 als behandelmethode bij PMS. 150 vrouwen met PMS werden opgedeeld in drie groepen. Groep één kreeg dagelijks een magnesiumtablet van 250 mg. Groep twee ontving elke dag een magnesiumtablet van 250 mg, plus 40 mg vitamine B6. De laatste groep kreeg een placebotablet. In alle drie de groepen was er sprake van afname van PMS klachten. Zoals verwacht was de afname het minst in de placebogroep. In de magnesium plus vitamine B6 groep was de afname van PMS klachten het grootst.³

Het suppleren van magnesium in combinatie met vitamine B6 is een effectieve behandelmethode voor vrouwen met PMS. Bekijk ook onze pre menstruaal syndroom-aandoeningen pagina voor meer informatie.

Avocado voor hormoonbalans

De hype van het moment: de avocado. En dat blijkt dus best wel terecht te zijn! De prachtige groene vrucht bevat namelijk een indrukwekkende hoeveelheid micronutriënten, zoals B-vitamines, vitamine C, E en K, magnesium, folaat, kalium, zink, fosfor en meer. De hoeveelheid calorieën in avocado schrikt misschien af, zo’n 250 kcal per vrucht. Dit komt door het hoge vetgehalte. Gelukkig bestaat het merendeel hiervan uit het gezonde soort: enkelvoudig onverzadigde vetzuren. Avocado mag je dus met oprecht vet gezond noemen!

Maar, er schuilt nog een bijzondere eigenschap achter de avocado. Tijdens een studie kregen 31 personen met overgewicht avocado’s voorgeschoteld ter vervanging van de koolhydraten. En wat bleek; de maaltijden met avocado bleken een gunstig effect te hebben op de honger regulerende hormonen.⁴ Deze bevindingen suggereren dat avocado (of een andere combinatie van gezonde vetten en vezels) ingezet kan worden bij eetlustbeheer en stofwisselingsproblemen. Daarnaast bestempelen we de helgroene natuurboter als een waardevolle vrucht voor het herstellen van je hongerhormonen.

Een goede reden dus om avocado regelmatig toe te voegen aan je maaltijden ter vervanging van koolhydraten. Je kan ze gewoon zo eten, of wanneer je geen fan bent van de smaak verleent de groene vrucht zich ook uitstekend als ingredïent in smoothies en salades. 

Vroeger, toen de natuur nog het antwoord had

Vroeger -in de oertijd- was het heel normaal om bij ziekte eerst te keren tot de natuur. Planten en kruiden vormden de remedie. In onze moderne samenleving lijken we dit te zijn vergeten en wordt de afstand tussen mens en natuur steeds groter. We vertellen je niet dat voeding als natuurlijke remedie de oplossing is voor al je problemen. Zijn je hormonen uit balans en ervaar je eerdergenoemde klachten, ga dan eerst in gesprek met een arts of therapeut. Maar lijkt er geen oplossing te zijn voor je vage klachten? Neem dan je eetgewoontes en leefstijlkeuzes eens onder de loep. Onze orthomoleculair geschoolde klantspecialisten ondersteunen je hier graag bij.

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze Orthomoleculair Adviseur Basis.