Trage schildklier: een klein orgaan met grote invloed

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze e-learning Orthomoleculair Adviseur Basis.

[advice]

Wat doet de schildklier?

Zie deze klier -gelegen aan de voorkant van de hals- als de motor van je lichaam. Het zet allerlei processen in beweging met behulp van diverse hormonen, waaronder TSH, T4 en T3. De hersenen sturen de schildklier aan via de hypothalamus en de hypofyse, die respectievelijk TRH en TSH aanmaken. Vervolgens zet TSH de schildklier aan tot productie van T4 (thyroxine), wat weer wordt omgezet in T3 (tri-jodothyronine). Dat zorgt ervoor dat het schildklierhormoon actief wordt en processen kan aanzetten. Daarbij hebben we ook nog het vrije T4 en vrije T3.

Samen bepalen deze hormonen in feite de snelheid van je lichaam. Je kan deze schildklierhormonen dan ook zien als het gaspedaal, rempedaal en de benzinevoorraad. Zie het als volgt voor je:

• T4: de voorraad benzine in de tank
• Vrije T4: de carburateur van de motor
• T3: het gaspedaal
• Reversed T3: het rempedaal
• TSH: het wijzertje van de benzinetank

Om veilig en op de juiste manier vooruit te komen, hebben we deze allemaal in de juiste hoeveelheden nodig. Vooral onze stofwisseling en temperatuur zijn grotendeels van deze hormonen afhankelijk. En wie wil nou niet de dagen vol energie en warmte doorbrengen. Helaas loopt deze lichaamsmotor niet altijd zoals het moet: in veel gevallen namelijk te langzaam. Een trage schildklier, ofwel hypothyreoïdie, is het gevolg.

Start nu met e-learning en ontvang tot wel 27.5% korting! E-learning

Bekijk e-learning

Invloeden op de schildklier

Veel factoren kunnen de schildklier beïnvloeden. Dit maakt het een gevoelig orgaan, welke reageert op omstandigheden elders in het lichaam. Een probleem aan de schildklier ligt vaak niet aan de schildklier zelf, maar aan de schildklierhormonen. Veelal is er sprake van een tekort of is er een omzettingsprobleem.

Een disbalans in de hormoonhuishouding ontstaat al gauw. Een hele invloedrijke speler hierbij is stress. En laten we in de huidige prestatiemaatschappij hier nu juist zat van hebben! Zo wordt ook stress gereguleerd door hormonen, waaronder cortisol, wat altijd voorrang heeft op andere hormonen. Dit zorgt voor een verminderde aanmaak van schildklierhormonen.¹

Een andere veelvoorkomende oorzaak van een trage schildklier is de ziekte van Hashimoto. Hierbij werkt de schildklier te langzaam door aanvallen van het immuunsysteem, ook wel een auto-immuunreactie genoemd. Hierbij ziet het immuunsysteem lichaamseigen cellen als indringers en valt deze aan, met alle gevolgen van dien. Dit komt veel voor aangezien de schildklier is het meest gevoelige orgaan voor auto-immuniteit.²

Vergeet echter ook bij deze aandoening het belang van voeding niet! Voor de aanmaak en het omzetten van schildklierhormonen zijn voldoende voedingsstoffen nodig. Als we deze niet genoeg binnenkrijgen, of er is sprake van intolerantie voor bepaalde voeding, dan verstoort dit het proces. Ook een toxische belasting kan voor problemen zorgen. De lever is belangrijk voor de omzetting van schildklierhormonen. Als deze het echter te druk heeft met de ontgifting van andere stoffen, kan dit de omzetting van de hormonen beïnvloeden.

Klachten bij een trage schildklier

Er kan dus van alles fout gaan in het eerder omschreven proces van de schildklierhormonen. Een trage schildklier kan zich op vele manieren uiten in het lichaam. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn bijvoorbeeld:

• Vermoeidheid
• Kouwelijkheid
• Gewichtstoename
• Haarverlies (ook van de wenkbrauwen)
• Droge en bleke huid
• Obstipatie
• Trage hartslag

Schildklierwaarden

Inmiddels ken je de schildklierhormonen en hun bijdrage in het proces. Maar wat betekent het dan als de schildklier vertraagd is? TSH geeft dus bij wijze van spreken aan of er snel weer getankt moet worden. Hoe hoger TSH, hoe meer ons lichaam de schildklier aanstuurt om T4 (de benzine) aan te maken. Bij een hoge TSH en verlaagd vrij beschikbare T4, is er sprake van hypothyreoïdie. Er is dan te veel schildklierhormoon in het bloed. Het kan ook zijn dat TSH verhoogd is, maar vrije T4 normaal. In dat geval is er sprake van een subklinische hypothyreoïdie.

Ook moeten zowel het gaspedaal als het rempedaal goed werken en in verhouding zijn. Is er te veel RT3 ten opzichte van T3 dan remt de stofwisseling.

Een test naar de schilklierwaarden verschaft ons meer inzicht. Via de huisarts wordt wel TSH en T4 getest. Wanneer uit onderzoek echter blijkt dat deze waarden normaal zijn hoeft dit nog niet direct iets te betekenen. Het is namelijk ook belangrijk om te weten hoe de hormonen verder in het lichaam kunnen worden gebruikt. In de complementaire geneeskunde kijken we breder dan enkel TSH en T4. Via de huisarts kan dat lastig zijn, maar er zijn alternatieve mogelijkheden om de schildklierwaarden te testen.

Een andere zeer eenvoudige manier voor een goede indicatie is middels de Barnes test.³ Hierbij meet je enkele dagen achtereen de lichaamstemperatuur direct na het wakker worden. Een structureel lagere lichaamstemperatuur dan 36,6 °C kan duiden op een trage schildklier, waar een temperatuur boven 36,8 °C een overactieve schildklier kan impliceren. Vrouwen kunnen dit overigens beter niet rondom de ovulatie doen, vanwege een hogere temperatuur in die periode.

Schildklierproblemen voor het leven?

Een traag werkende schildklier behandelen we vaak met een synthetisch schildklierhormoon. Veelal wordt gedacht dat een schildklierprobleem chronisch is. Het gevolg is dat men langdurig schildkliermedicatie neemt om het probleem te onderdrukken. In sommige gevallen is dat ook nodig, echter weet je inmiddels dat er alternatieven bestaan. Vaak ligt het helemaal niet aan de schildklier zelf, maar aan de omstandigheden. En daar heb je een grotere invloed op dan je wellicht denkt. Het opsporen van de exacte oorzaak kan nog wel wat werk zijn, maar ontzettend belangrijk voor het op de juiste manier aanpakken van het probleem.

Wat je zelf kan doen

Het zorgdragen voor een gezonde schildklierfunctie heb je deels zelf in de hand. Is vastgesteld dat je een trage schildklier hebt en weet je waar de oorzaak ligt? Kijk dan naar de passende oplossing. De belangrijkste factor hierbij is stressreductie. Voorkom dat stress je hormoonhuidhouding overhoop haalt en zorg voor voldoende ontspanning. Vermijd mogelijke voedselintoleranties, zoals gluten en zuivel. Beperk ook de inname van suikers en bewerkte voedingsmiddelen, want ook insulineresistentie is van invloed. Voorkom tekorten door te zorgen voor voldoende voedingsstoffen uit een gevarieerd voedingspatroon met veel verse groente en fruit. Lees hier meer over voedings- en suppletieadvies.

Heb je of denk je een trage schildklier te hebben en wil jij inzicht in de oorzaak? Neem dan contact op met een orthomoleculair therapeut voor passende begeleiding.

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze Orthomoleculair Adviseur Basis.