Vitamine D: een jaaroverzicht

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze e-learning Orthomoleculair Adviseur Basis.

Mei 2020 – Relatie tussen sterftecijfers bij COVID-19 en Vitamine D tekort

In dit blog gepubliceerd in mei vorige jaar bespraken we een onderzoek naar de mogelijke rol van vitamine D in relatie tot COVID-19. In dit onderzoek, een grootschalige studie van de Northwestern University, was een opvallend verband te zien tussen landen met een vitamine D tekort en een hoog sterftecijfer door corona. 

In landen met op dat moment de hoogste sterftecijfers, zoals Italië, Spanje en het Verenigd Koninkrijk, werden bevolkingsbreed lage vitamine D waardes gemeten. Dit ten opzichte van landen met lage sterftecijfers waar hogere vitamine D waarden meetbaar waren.

De belangrijkste uitkomst van dit onderzoek is het verband tussen de vitamine D spiegel en de aandoening cytokinestorm. Deze aandoening is de reactie op een overactief immuunsysteem wat een ontstekingsreactie met mogelijk ernstige gevolgen kan veroorzaken. Zoals beschadiging van de longen en acute ademnood. Symptomen die overeenkomen met COVID-19. 

De onderzoekers stellen dat vitamine D het immuunsysteem verbetert en tevens optimaal laat functioneren. Bovendien kan een positief vitamine D niveau het lichaam bescherming bieden tegen complicaties zoals een cytokinestorm. Een belangrijke kanttekening hierbij is dat een adequate vitamine D huishouding voornamelijk invloed heeft op het verminderen en voorkomen van complicaties binnen het verloop van het coronavirus. Het krijgen van corona is daarentegen nog steeds mogelijk, zelfs bij toereikende vitamine D niveaus.¹

Juni 2020 – Actuele onderzoeksresultaten: vitamine D suppletie bij COVID-19

Sinds de uitbraak van het coronavirus is vitamine D en de mogelijke antivirale werking een veel onderzocht thema. Dit was ook aanleiding voor vitamine D wetenschapper William B. Grant om zijn meest recente onderzoeksresultaten vanaf de uitbraak van het virus tot begin juni samen te vatten in een rapport. Grant veronderstelt een causaal verband tussen een hogere vitamine D status en een lager risico op besmetting, ernstig ziekteverloop en overlijden bij COVID-19. Wij schreven er dit blog over.

In zijn rapport stelt Grant dat uit onderzoek naar influenza gerelateerde virussen blijkt dat vitamine D suppletie het risico op luchtweginfecties kan verminderen. Daarnaast zou het de ontwikkeling van COVID-19 in een vroeg stadium kunnen tegengaan. Om de dagelijkse vitamine D spiegels te verhogen raden de onderzoekers dagelijkse doseringen tussen de 4000 en 5000 I.E. vitamine D3 aan. Hierbij plaatst Grant wel de kanttekening dat ook in de magnesiumbehoefte voorzien moet worden. De omzetting van vitamine D in verschillende metabolieten vereist namelijk de aanwezigheid van het mineraal. Volgens de Nutrient Research Institute heeft magnesium in biologisch actieve vormen zoals magnesiumtauraat of magnesiummalaat de voorkeur. De actieve vormen zorgen voor een betere opname in het lichaam.²

Grant spreekt tot slot de behoefte uit tot meer gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken naar het verband tussen vitamine D suppletie en een ernstig ziekteverloop. Alleen dan zal de behoefte aan vitamine D suppletie worden erkend, aldus Grant. Zijn onderzoek en rapport zijn in ieder geval een stap in de goede richting!

Start nu met e-learning en ontvang tot wel 27.5% korting! E-learning

Bekijk e-learning

Februari 2021 – vitamine D in de strijd tegen corona

In de maand dat velen schaatsend op het ijs te vinden waren raadpleegden wij de beschikbare cijfers van het RIVM en de Gezondheidsraad. Het doel: onderzoeken van een mogelijk verband tussen de vitamine D aanmaak door de zon en de afname van coronadoden.

Hierbij keken we eerst naar de natuurlijke vitamine D aanmaak door de zon waarbij een minimale zonkracht van drie of hoger essentieel is voor vitamine D aanmaak. Uit de grafiek Gemiddelde zonkracht in Nederland van het RIVM was af te lezen dat de zonkracht alleen in de lente- en zomermaanden krachtig genoeg is voor natuurlijke vitamine D aanmaak. Dit gegeven sloot naadloos aan op de grafiek Geschatte vitamine D productie van de Gezondheidsraad.

Toen we dit spiegelden aan de grafiek met coronadoden van het RIVM was er een duidelijk piek waarneembaar tijdens de koude herfst- en wintermaanden. Daarentegen was een sterke daling waarneembaar tijdens de warmere lente- en zomermaanden met een gemiddelde zonkracht van drie of hoger.

Ook vanuit de wetenschap is een duidelijk geluid te horen ten behoeve van vitamine D suppletie in de strijd tegen corona. Een open brief aan diverse overheden met een oproep tot onmiddellijke verhoging van de zonnevitamine inname werd door maar liefst 220 wetenschappers ondertekend.

Eén van deze wetenschappers is Huub Savelkoul, hoogleraar immunologie aan de Wageningen Universiteit. Ook hij is overtuigd van de kracht van vitamine D in de strijd tegen corona. Zo benadrukte Savelkoul (2020) in Het Parool: ‘’Er zijn zoveel aanwijzingen in de wetenschappelijke literatuur dat vitamine D helpt tegen corona. . . . Waarom zou je in vredesnaam géén vitamine D slikken?’’³

In de oproep van Savelkoul en consorten ligt de nadruk op het verband tussen lage vitamine D waardes en het aantal coronadoden. De onderzoeksresultaten van de zonnevitamine onderstrepen namelijk de invloed op de coronabesmettingen, intensive care-opnames en sterfgevallen. Bovendien benadrukken deze wetenschappers de veiligheid van vitamine D suppletie en de algemene beschikbaarheid tegen een relatief lage prijs.⁴

Maart 2021 – Wanneer heb ik een vitamine D tekort?

Onze meest recente toevoeging aan de collectie vitamine D blogs gaat over het herkennen van een tekort aan de zonnevitamine. Dit tekort blijkt onder 30 procent van de Nederlandse volwassenen aan het eind van de winter te heersen.⁵ Een tekort kan ontstaan door allerlei oorzaken zoals je huidtype, het gebruik van zonnebrandcrème en de ligging van je woonplaats. Een donkere huid of het smeren met een zonnebrandcrème met een hoge factor zorgt bijvoorbeeld voor minder zonlicht absorptie. Factor 30 of hoger kan de vitamine D aanmaak al met 95 procent verminderen. Een land met veel bewolking, zoals Nederland, kent onder de bevolking ook een mindere vitamine D aanmaak.

Vitamine D tekort symptomen

Een tekort is te herkennen aan meerdere symptomen die sterk uiteen kunnen lopen. Enkele veel voorkomende klachten zijn:

• Vermoeidheid en weinig energie
• Zwakkere botten (wat kan leiden tot botbreuken)
• Bloedend tandvlees
• Hyperventilatie
• Last van spieren en gewrichten (pijn, trillingen of kramp)
• Lusteloosheid
• Angstaanvallen

Daarnaast kan een tekort ook leiden tot een groter risico op:

• Diabetes type 2
• Osteoporose
• Hart- en vaatziekten
• Bepaalde kankersoorten (waaronder borst-, prostaat- en darmkanker)

Uiteraard kunnen de symptomen ook andere oorzaken hebben. Om vast te stellen of je echt een vitamine D tekort hebt is een bloedonderzoek nodig.⁶

Hoeveel vitamine D per dag?

Wanneer je niet je hele lichaam bedekt en elke dag een wandeling maakt is je lichaam instaat om voldoende vitamine D aan te maken. Ondanks dit gegeven kunnen we vitamine D suppletie met tenminste 25 mcg per dag ten zeerste aanbevelen tijdens de wintermaanden. Voor senioren is dit zelfs een dagelijkse extra hoeveelheid van 75 mcg. Wanneer zich toch een tekort voordoet is het verstandig om een professional te raadplegen.

Tot slot

Door het klimaat in de Benelux ligt een vitamine D tekort al snel op de loer. En laat een verzwakt immuunsysteem nu net datgene zijn wat we niét kunnen gebruiken in tijden waarin nog steeds sprake is van een pandemie. Ook de onderzoeksresultaten aangaande het coronaverloop en de vitamine D status lijken voorzichtig causaliteit aan te tonen, ondersteunt door medici en wetenschappers die suppletie actief aanbevelen. Wat betreft ons advies verandert er niet veel. We waren immers al jaren voorstander van consequente vitamine D suppletie, pandemie of niet.

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze Orthomoleculair Adviseur Basis.