- Vitamine D3, De onontbeerlijke zonnevitamine
- Vitamine K2, Beveiliger van de calciumhuishouding
- D3 & K2, Onafscheidelijke bloedverwanten
U kijkt naar de lucht. Het tafereel dat u aanschouwt krult uw mondhoeken naar beneden; een hemelvullend, zonsverduisterend wolkendek. Herkenbaar schouwspel binnen onze zon gebrekkige Benelux, niet? Geschetst klimaat is echter ongezonder dan u zou vermoeden. De zon zorgt namelijk voor de aanmaak van vitamine D. En nu wil het geval dat de Benelux slechts vijf maanden per jaar voldoende zon ontvangt om de vitamine D productie in ons gestel op peil te houden. Suppletie lijkt dus onontbeerlijk.
Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze e-learning Orthomoleculair Adviseur Basis.
[advice]
Vitamine D3
De onontbeerlijke zonnevitamine
Vitamine D is een in vet oplosbare vitamine. Tenminste zo wordt het genoemd, feitelijk gezien is vitamine D geen vitamine, maar een hormoon dat ons lichaam zelf kan aanmaken. Onze huid vangt de straling van de zon op en maakt daar vervolgens vitamine D van, vandaar ook de toepasselijke bijnaam, de zonnevitamine.
Een ontoereikende vitamine D huishouding is door de schaarste aan zonnestralen in onze koude Benelux vaker regel dan uitzondering. Desondanks kan een evenwichtig voedingspatroon een effectieve remedie vormen. De vormen ergocalciferol (vitamine D2) en cholecalciferol (vitamine D3) zijn namelijk respectievelijk te vinden in paddenstoelen en voeding van dierlijke oorsprong. Paddenstoelen en dieren maken op dezelfde manier vitamine D aan als mensen, onder invloed van uv-straling (zonlicht). De vorm die u consumeert uit dierlijke producten (vitamine D3) is zelfs exact dezelfde vitamine D die onze menselijke huid aanmaakt, en daarom de meest biologisch beschikbare vorm voor ons menselijk verteringsgestel. Het klinkt natuurlijk allemaal heel mooi dat de zonnevitamine ook in onze dagelijkse voeding vertegenwoordigd is, maar de hoeveelheden zijn verwaarloosbaar. Om u een beeld te geven, u moet rond de 500 gram gebakken zalm per dag eten om in uw vitamine D behoefte te voorzien. Daarnaast is de zon in Nederland slechts vijf maanden per jaar fel genoeg om de huid in haar stralingsbehoefte te voorzien. D3 suppletie lijkt dus voor elke Nederlander behoefte in plaats van luxe, vooral in de donkere maanden. Bovendien zijn de gezondheidsbevorderende effecten van vitamine D3 eindeloos. De zonnevitamine zorgt onder andere voor een verhoogde calciumopname, verbeterde celdifferentiatie, goede spierfunctie, gezond immuunsysteem, sterke botten en een florissant gebit.
Vitamine K2
Beveiliger van de calciumhuishouding
Vitamine K2, ook wel menaquinon genoemd, ontstaat aan de hand van bacteriën en is in zeer geringe hoeveelheden te vinden in zuivel, vlees en eieren. Er bestaan talloze vormen van menaquinon (MK), MK-4 tot MK-14, waar het cijfer een aanduiding is voor het aantal isoprenyl-zijketens.
Een kleine uiteenzetting over de verschillende vormen, MK-4 is van nature aanwezig in vlees en ons lichaam vormt het in mondjesmaat uit vitamine K1. De vormen MK-5 t/m MK-9 zijn in gematigde hoeveelheden te vinden in gefermenteerde producten zoals yoghurt en kaas. Het Japanse natto, een met Bacillus subtilis gefermenteerd sojaboonproduct, is een exceptioneel rijke bron van MK-7. Jammer alleen dat wij westerlingen deze Japanse lekkernij zien als een onsmakelijke kleverige bonenbrij, en dus zelden genoeg vitamine K2 binnenkrijgen uit onze voeding. Dan zijn er nog de vormen MK-10 t/m MK-14, die uiterst zeldzaam zijn en niet relevant binnen de orthomoleculaire geneeskunde.
Wat op een misvatting binnen de orthomoleculaire voedingsleer begint te lijken is de aanname dat vitamine K1 en vitamine K2 vormen zijn van vitamine K. Verschillende wetenschappers opperen dat K1 en K2 dermate van elkaar verschillen dat ze als twee losse nutriënten moeten worden gezien. Oké, de vitamines hebben beide een rol in bloedstollingsfactoren, maar de verschillen lijken de overeenkomsten te overschaduwen. Dit denkbeeld wordt ondersteund door een studie uit 2003 waaruit bleek dat K2 de calcificatie van bloedvaten terugdrong, terwijl dat voor K1 niet zo bleek te zijn (Spronk et al., 2003). Recenter onderzoek toonde aan dat een supplement met K2 een positieve rol had in algemene bot- en hartgezondheid (Schwalfenberg, 2017). Voor K1 werden er echter geen significante effecten gevonden (Spronk et al., 2003).
D3 & K2
Onafscheidelijke bloedverwanten
Vitamine D en K2 zijn aan elkaar verbonden als broers en zussen, moeders en dochters of vaders en zoons. De bloedverwanten hebben immers een essentiële rol bij het behouden van een gezonde calciumstofwisseling.
Vitamine D bevordert de absorptie van calcium in de darmen (van Ballegooijen et al., 2017; Kid, 2010). Dit kan echter een problematisch effect geven wanneer vitamine D suppletie in hoge dosering (vanaf 75 mcg) nodig is om een bepaald gezondheidsbevorderend effect te bereiken. De zonnevitamine zorgt namelijk voor een verhoogde calciumopname, maar reguleert niet waar al dat extra calcium terecht komt. Hierdoor kunnen er ongewilde calciumophopingen ontstaan in nieren en bloedvaten. En hier verschijnt bloedbroeder K2 op het toneel. Deze calciumdistributeur zorgt dat al het extra geabsorbeerde calcium op de plek terecht komt waar het functioneel is, de botten en tanden (Hauschka, 1986; Theuwissen, Smit & Vermeer, 2012).
Gezamenlijke suppletie met de vitamines D en K2 is met name essentieel voor de westerling afkomstig uit een koukleum land. De kans op een vitamine D disbalans is per slot van rekening groot door een tekort aan zonnestralen, maar ook een K2 gebrek bestaat onder ongeveer 90% van deze bevolking (Evenepoel et al., 2018). De voeding in de westerse cultuur bevat immers praktisch geen vitamine K2, tenminste niet in de hoeveelheden nuttig voor ons gestel.
Een aantal punten waar een goed D3 & K2 product aan moet voldoen:
- Hoogst biologisch beschikbare vorm van vitamine D: D3.
- De best opneembare vorm van vitamine K2: menaquinon-7
- D3 en K2 gecombineerd bij hoge D3 dosering
Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze Orthomoleculair Adviseur Basis.
- Van Ballegooijen, A. J., Pilz, S., Tomaschitz, A., Grübler, M. R., & Verheyen, N. (2017). The synergistic interplay between vitamins D and K for bone and cardiovascular health: A narrative review. International journal of endocrinology, 2017.
- Evenepoel, P., Claes, K., Meijers, B., Laurent, M., Bammens, B., Naesens, M., … & Kuypers, D. (2018). Poor Vitamin K Status Is Associated With Low Bone Mineral Density and Increased Fracture Risk in End‐Stage Renal Disease. Journal of Bone and Mineral Research.
- Hauschka, P. V. (1986). Osteocalcin: the vitamin K-dependent Ca2+-binding protein of bone matrix. Pathophysiology of Haemostasis and Thrombosis, 16(3-4), 258-272.
- Kidd, P. M. (2010). Vitamins D and K as pleiotropic nutrients: clinical importance to the skeletal and cardiovascular systems and preliminary evidence for synergy. Altern Med Rev, 15(3), 199-222.
- Laud, C., & Arendt, J. (1981). Melatonin and biorhythms. In Melatonin: Current Status and Perspectives (pp. 177-182).
- Schwalfenberg, G. K. (2017). Vitamins K1 and K2: the emerging group of vitamins required for human health. Journal of nutrition and metabolism, 2017.
- Spronk, H. M. H., Soute, B. A. M., Schurgers, L. J., Thijssen, H. H. W., De Mey, J. G. R., & Vermeer, C. (2003). Tissue-specific utilization of menaquinone-4 results in the prevention of arterial calcification in warfarin-treated rats. Journal of vascular research, 40(6), 531-537.
- Theuwissen, E., Smit, E., & Vermeer, C. (2012). The role of vitamin K in soft-tissue calcification. Advances in Nutrition, 3(2), 166-173.
