Acidose
- Acidose betekent dat de zuurgraad van het bloed te hoog We noemen dit ook wel de verzuring van het lichaam.
- Bij metabole acidose is er sprake van verzuring door een verstoring in de stofwisseling. Bij respiratoire acidose is het lichaam verzuurd door een verminderde functie van de longen.
- De aandoening wordt veroorzaakt door een te hoge aanmaak van zure stoffen, een te hoge afvoer van basische stoffen of een te lage afvoer van zure stoffen in het lichaam.
- Verschillende symptomen zijn mogelijk bij verzuring, waaronder hoofdpijn, misselijkheid, vermoeidheid en hyperventilatie.
Wat is acidose?
Acidose is een aandoening waarbij het zuurgehalte van het bloed te hoog is. We spreken hierbij ook wel over het verzuren van het lichaam. Het tegenovergesteld van acidose is alkalose, waarbij het lichaam juist te basisch is.
Het lichaam kan het beste functioneren wanneer de zuren en basen in balans zijn, ook wel het zuur-base evenwicht genoemd. De pH-waarde of zuurgraad geeft aan hoe zuur of hoe basisch iets is. De pH-waarden lopen van 0 tot 14.
- 0-6,9 = zuur/verzurend
- 7 = neutraal
- 7,1-14 = basisch of alkalisch
Bij acidose is de zuurgraad van het bloed te hoog wat overeenkomt met een te lage pH-waarde.
De normale pH-waarde van het bloed is altijd licht basisch, namelijk tussen de 7,35 en 7,45. Door verschillende factoren schommelt de zuurgraad over de hele dag, zoals voeding, stress en medicijnen. Sommige delen van het lichaam – denk bijvoorbeeld aan de zuurgraad van de maag – kunnen zuurder zijn dan andere delen.
Bij een te lage pH-waarde zal het lichaam ervoor zorgen dat de zure stoffen uitgescheiden worden. Dit kan op een snelle manier via de lucht die je uitademt of op een langzame manier via de nieren en urine. Bij gezonde mensen zal de zuur-base balans door deze twee methoden herstellen.
Is het lichaam niet in staat om de zuurgraad te herstellen, dan ontstaat er een ophoping van zuur in het lichaam. We onderscheiden twee verschillende vormen van acidose:
1. Metabole acidose
De verzuring van het bloed wordt veroorzaakt door een verstoorde stofwisseling. Er worden meer zuren aangemaakt dan dat het lichaam kan verwerken.
2. Respiratoire acidose
De verzuring van het bloed wordt veroorzaakt doordat de longen niet goed functioneren. De zure stoffen kunnen niet goed het lichaam verlaten via de ademhaling.
Symptomen
Metabole acidose:
- Hoofdpijn
- Misselijkheid
- Braken
- Verwardheid
- Vermoeidheid
- Hyperventilatie of Kussmaul-ademhaling
- Zwak voelen
- Dalende bloeddruk
- Shock
- Coma
Respiratoire acidose:
- Hoofdpijn
- Slaperigheid
- Verwardheid
- Vermoeidheid
- Lusteloosheid
- Coma
Oorzaken
Metabole acidose:
- Lactaatacidose: een teveel aan melkzuurvorming in het lichaam. Dit kan komen door bijvoorbeeld extreem sporten, alcoholmisbruik, langdurig zuurstof tekort, hartfalen en een lage bloedsuikerspiegel.
- Ketoacidose: door te hoge glucosewaarden en een tekort aan insuline ontstaat er een ophoping van ketonen. Dit kan als gevolg van diabetes (diabetische ketoacidose), overmatig alcoholgebruik, vasten en stofwisselingsziekten.
- Hyperchloremische acidose: het lichaam verliest te veel basische stoffen. Dit kan komen door ernstige diarree en braken, het gebruik van medicijnen of niet goed werkende nieren.
- Renale tubulaire acidose: door een verminderde werking van de nieren is het lichaam niet in staat zure stoffen via de urine af te voeren.
Respiratoire acidose:
- Acute oorzaken; zoals een klaplong, het gebruik van bepaalde slaapmiddelen, de inname van morfine of een astma-aanval.
- Chronische oorzaken; zoals een chronische longontsteking, overgewicht of bronchitis.
Overige factoren:
- Voeding
- Roken
- Verdovende middelen
- Stress
- Medicijnen
- Straling en luchtverontreiniging
- Slecht slapen
- Weinig beweging
- Crashdiëten
Voedingsadviezen
Bij de vertering van voeding blijft er een zure of basische reststof over. Tegenwoordig bestaat ons voedingspatroon steeds vaker uit meer zuurvormende dan basevormende voeding. Om het lichaam te ontzuren kunnen er een aantal aanpassingen gemaakt worden in het voedingspatroon.
- Volg een basisch of alkalisch dieet. Basische voeding bestaat onder andere uit:
- Eet verzurende voedingsproducten met mate
- Dierlijke producten zoals vlees, vis, eieren en sommige zuivel
- Granen
- Noten en peulvruchten
- Sommige fruitsoorten; zoals ananas, mandarijnen, kiwi’s en frambozen.
- Geraffineerde suiker
- Koffie en alcohol
- Chocolade
- Koolzuurhoudende dranken
- Drink voldoende water en kruidenthee. Dit zorgt voor hydratatie, helpt bij het afvoeren bij afvalstoffen en ondersteunt de blaas, urinewegen en spijsvertering.
- Er zijn verschillende merken ontzurende kruidenthee te koop. Kruiden zoals brandnetel, zevenblad en paardenbloem zijn goede ontzuurders.
- Verminder stress
- Ademhalingsoefeningen
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging
- Probeer voldoende te slapen, gemiddeld 8 uur per dag
- Stop met roken, matig alcoholinname en vermijd geraffineerde suikers.
Opmerkingen
De pH-waarde van de urine is een indicatie van de zuurgraad van het lichaam. Deze kan gemeten worden door bijvoorbeeld pH-strips. Om een goed beeld te krijgen van het zuurgehalte meet je een week lang 3x per dag op dezelfde tijdstippen: in de ochtend, middag en avond. De gemiddelde waarde van deze metingen geeft een indicatie van de zuurtegraad.
Bij langdurige verzuring of acidose zal het lichaam dit willen compenseren met basische stoffen, zoals de mineralen magnesium, calcium en kalium. Deze mineralen worden vervolgens aan de botten onttrokken. Een chronisch calciumverlies kan vervolgens bijvoorbeeld leiden tot osteoporose.
