Bindweefselzwakte

Wat is bindweefselzwakte?

Bindweefsel is rekbaar, vezelachtig weefsel dat zorgt voor ondersteuning van het lichaam en tegelijkertijd voor soepelheid. Het loopt als een spinnenweb overal door het lichaam heen; tussen spieren, botten en ingewanden en samen met de spieren geeft het stevigheid aan het lichaam. Het bindweefsel is een soort lijm die alles bij elkaar houdt. Dankzij de glijdende en verschuivende functie zorgt het ook voor de onderlinge beweeglijkheid van de organen en spieren. Daarnaast worden de bloedvaten en zenuwen via het bindweefsel naar de organen geleid.

Het bindweefsel kan variëren van bijna vloeibaar (losmazig bindweefsel, ook wel: textus connectivus laxus) tot zeer stevig en compact (been en kraakbeen). De grondstofsubstantie bestaat uit proteoglycanen, glycosaminoglycanen en glycoproteïne. De bindweefselvezels kunnen worden ingedeeld in drie typen: collageenvezels, reticulaire vezels en elastische vezels.

De collageenvezels zorgen voor het behoud van de lichaamsvorm. Voor de opbouw hiervan is collageen nodig. Reticulaire vezels zijn een fijnere variant van de collageenvezels en vullen de ruimte tussen de organen op. Elastische vezels zijn nog fijner en vormen een netwerk door het hele lichaam. Ze zorgen voor de rekbaarheid in de wanden van bloedvaten.

Functies bindweefsel

• Steun en vorm geven aan het lichaam en de afzonderlijke organen
• Transporteren van zuurstof, voedings- en afvalstoffen
• Beschermen van onderliggende organen en structuren
• Verspreiding van micro-organismen voorkomen
• Herstel na weefselschade (littekenweefsel)
• Opslag van energie en mineralen

Bij bindweefselzwakte kan het bindweefsel niet goed vorm geven en ondersteuning bieden aan het lichaam en de organen. Doordat het de elasticiteit verliest, neemt ook de glijdende en verschuivende functie af. De zwakke vezels in het bindweefsel kunnen onder andere leiden tot verslapping van de huid en bloedvaten.

Symptomen

Symptomen van zwak bindweefsel zijn:

• Vaker last van pijn in spieren, pezen en gewrichten
• Hypermobiliteit
• Striae
• Sinaasappelhuid
• Pigmentstoornissen
• Zwakke enkelbanden
• Spataderen
• Snel blauwe plekken
• Sneller vermoeid (bij inspanning)
• Tintelingen in armen en/of benen
• Bloedpuntjes op de huid (anginoma senilis)

Oorzaken

Er zijn verschillende oorzaken van bindweefselzwakte. Ruim 70 procent van het bindweefsel bestaat uit collageen. Zwak bindweefsel komt dan ook vaak door een tekort aan collageen. Naarmate we ouder worden neemt de aanmaak van collageen af: vanaf het 25e levensjaar maakt het lichaam ieder jaar minder van dit eiwit aan. Bij vrouwen daalt de aanmaak nog eens flink vanaf de menopauze. Maar ook zonschade, te weinig inname van collageen via voeding en te veel alcohol kunnen leiden tot een eiwittekort en een tekort aan onder andere vitamine C en silicium als bouwstoffen van het collageen.

Een andere belangrijke oorzaak van bindweefselzwakte is stress. Stress kan komen door spanningen, maar ook ongezonde voeding, slechte gewoontes qua bijvoorbeeld houding of fysieke uitputting zijn vormen van stress voor het lichaam.

Ook te weinig beweging of juist teveel activiteit kan leiden tot verzwakt bindweefsel. Het elastische bindweefsel moet elastisch blijven, het sterke bindweefsel moet sterk blijven. Daarom is een goede balans tussen rust en beweging belangrijk. Bij zwangere vrouwen kan het bindweefsel tijdens de zwangerschap bovendien verslappen onder invloed van hormonen.

Soms kan bindweefselzwakte ook een genetische oorzaak hebben. Dit is het geval bij specifieke bindweefselaandoeningen zoals het Ehlers Danlos Syndroom en het Marfan syndroom.

Voedingsadviezen

• Eet voldoende eiwitten: Eiwitten zijn de bouwstenen van het lichaam en zijn essentieel voor de gezondheid van het bindweefsel. Kies voor mager vlees, vis, eieren, peulvruchten en noten.
• Zorg voor voldoende vitamine C: Vitamine C is essentieel voor de productie van collageen, een belangrijk onderdeel van bindweefsel. Citrusvruchten, kiwi’s, aardbeien, paprika’s, donkergroene bladgroenten en tomaten zijn allemaal goede bronnen van vitamine C.
• Zorg voor voldoende zink: Zink speelt een belangrijke rol bij de synthese van collageen. Bronnen van zink zijn onder meer vlees, schaaldieren, peulvruchten, zaden, noten en volkoren granen.
• Eet voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine A: Vitamine A draagt bij aan de gezondheid van de huid en het bindweefsel. Bronnen van vitamine A zijn onder andere lever, vis, zoete aardappelen, wortelen, donkergroene bladgroenten en tropisch fruit.
• Zorg voor voldoende omega-3 vetzuren: Omega-3 vetzuren kunnen helpen ontstekingen te verminderen en de gezondheid van het bindweefsel te ondersteunen. Bronnen van omega-3 vetzuren zijn onder meer vette vis zoals zalm, lijnzaad en chiazaad.
• Neem voeding die rijk is aan collageen, zoals vlees, vleesbouillon en vis.
• Neem voor het verstevigen van het bindweefsel siliciumrijke voeding, zoals brandnetel, heermoes, bamboe en gierst.
• Eet verse, onbewerkte voeding en vermijd geraffineerde en kant-en-klare producten.
• Zorg voor een goede balans tussen rust en beweging. Yin yoga is een rustige vorm van yoga die het bindweefsel stimuleert, terwijl de spieren ontspannen blijven.
• Vermijd kou en vocht; zorg voor voldoende warmte en reguleer de luchtvochtigheid in huis.

Nutriënten