Enteritis

Wat is enteritis?

Enteritis is een ontsteking van de dunne darm die door verschillende factoren veroorzaakt kan worden. De meest voorkomende oorzaak is het consumeren van voedsel of water dat besmet is met bacteriën, virussen of parasieten. Een ontsteking van de dikke darm (colitis ulcerosa) en maag (gastritis) kunnen samen voorkomen. Wanneer zowel de darmen als de maag ontstoken zijn, spreekt men over gastro-enteritis.

Door de ontsteking kunnen de villi (darmvlokken) in de dunne darm beschadigd raken, waardoor ze een verminderd vermogen hebben om voedingsstoffen op te nemen. De villi zijn verantwoordelijk voor het vergroten van het oppervlak van de darmwand waardoor de opnamecapaciteit verbetert. De beschadiging van de darmwand kan ervoor zorgen dat essentiële voedingsstoffen niet goed worden geabsorbeerd, wat kan leiden tot ondervoeding en gewichtsverlies.

Bovendien veroorzaakt de ontsteking vaak diarree, omdat de beschadigde darmwand vocht in de darmholte laat lekken in plaats van het te absorberen. Dit kan uitdroging en elektrolytenstoornissen veroorzaken, wat levensbedreigend kan zijn als het niet wordt behandeld. Naast deze effecten op de darmfunctie, kan enteritis ook het immuunsysteem van het lichaam activeren en leiden tot een algemene reactie die symptomen zoals koorts en vermoeidheid veroorzaakt.

Enteritis is een veelvoorkomende aandoening, vooral in gebieden waar de toegang tot schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen beperkt is. Wereldwijd zijn er jaarlijks miljoenen gevallen, vooral in ontwikkelingslanden. In meer ontwikkelde landen is de incidentie lager, maar het komt nog steeds vaak voor, meestal als gevolg van voedselvergiftiging.

Symptomen

Enteritis veroorzaakt een breed scala aan symptomen, afhankelijk van de ernst van de ontsteking. Deze kunnen zijn:

• Diarree: Dit is het meest voorkomende symptoom van enteritis en kan variëren van mild tot ernstig, en van acuut (plotseling beginnend) tot chronisch (langdurig).
• Buikpijn en krampen: De ontsteking in de dunne darm kan leiden tot pijn en krampen in de buik, die vaak erger worden na het eten.
• Misselijkheid en braken: Deze symptomen kunnen optreden als gevolg van de irritatie en ontsteking in de darm.
• Verminderde eetlust: Door de buikpijn, misselijkheid en braken kan het zijn dat de patiënt niet wil of kan eten.
• Gewichtsverlies: Dit kan optreden als gevolg van een verminderde eetlust en de verminderde opname van voedingsstoffen door de ontstoken darm.
• Vermoeidheid: Dit kan het gevolg zijn van ondervoeding en uitdroging door de aandoening.
• Koorts: Dit kan optreden als het lichaam probeert de infectie te bestrijden die de enteritis veroorzaakt.
• Bloed of slijm in de ontlasting: Dit kan voorkomen als de ontsteking ernstig is en er bloedingen in de darm optreden.
• Tekenen van uitdroging, zoals droge huid en mond, snelle hartslag, en in ernstige gevallen, verwardheid en zwakte.

Oorzaken

Enteritis kan verschillende oorzaken hebben, waaronder infectieuze en niet-infectieuze. Hier zijn de meest voorkomende:

• Infecties: De meeste gevallen van enteritis worden veroorzaakt door infecties met bacteriën, virussen of parasieten. Veel voorkomende bacteriële oorzaken zijn bijvoorbeeld Salmonella, Campylobacter en Escherichia coli (E. coli). Virale infecties worden veroorzaakt door rotavirussen, norovirussen en andere. Parasitaire infecties ontstaan door onder andere giardia of cryptosporidium.
• Voedselvergiftiging: Het consumeren van voedsel of water dat besmet is met ziekteverwekkers, kan leiden tot enteritis.
• Geneesmiddelen: Sommige medicijnen, zoals antibiotica, kunnen de normale darmflora verstoren en enteritis veroorzaken.
• Auto-immuunziekten: In sommige gevallen valt het immuunsysteem van het lichaam de dunne darm aan, wat enteritis veroorzaakt. Een voorbeeld hiervan is coeliakie.
• Straling: Enteritis kan ook optreden als een bijwerking van bestralingstherapie voor kanker, een aandoening die bekend staat als stralingsenteritis.
• Chronische inflammatoire darmaandoeningen: Ziekten zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa kunnen enteritis veroorzaken.
• Alcoholmisbruik: Overmatig alcoholgebruik kan de darmwand beschadigen en leiden tot enteritis.
• Allergieën: Voedselallergieën of -intoleranties kunnen in sommige gevallen enteritis veroorzaken.

Voedingsadviezen

Het is belangrijk om te benadrukken dat specifieke voedingsadviezen voor enteritis afhankelijk zijn van de ernst van de symptomen en de onderliggende oorzaak. Desalniettemin zijn er enkele algemene adviezen die kunnen helpen bij het beheersen van de symptomen en het ondersteunen van het herstel:

• Hydratatie: Het belangrijkste is om goed gehydrateerd te blijven. Enteritis kan leiden tot ernstige diarree, waardoor je veel vocht en elektrolyten verliest. Drink voldoende water, heldere bouillon of orale rehydratieoplossingen (ORS) om het verloren vocht en elektrolyten aan te vullen.
• Eet licht: Het is het beste om licht voedsel te eten dat gemakkelijk te verteren is. Denk aan bananen, rijst, appelmoes en geroosterd brood. Deze voedingsmiddelen vormen samen het BRAT-dieet, dat vaak wordt aanbevolen voor mensen met diarree.
• Vermijd irriterend voedsel: Vermijd Voedsel dat de darmen kan irriteren, zoals pittig voedsel, alcohol, cafeïne en vet voedsel, totdat de symptomen verbeteren.
• Probiotica: Probiotica kunnen nuttig zijn om de gezonde darmflora te herstellen, vooral als de enteritis het gevolg is van een infectie of het gebruik van antibiotica. Ze zijn te vinden in supplementen of in voedingsmiddelen zoals yoghurt of kefir.
• Kleine, frequente maaltijden: In plaats van drie grote maaltijden per dag te eten, is het gemakkelijker voor je darmen om meerdere kleinere maaltijden te eten.
• Elektrolyten: Enteritis kan leiden tot het verlies van belangrijke elektrolyten zoals natrium, kalium en chloride door diarree. Vul tekorten aan met orale rehydratieoplossingen (ORS) of voedingsmiddelen die rijk zijn aan deze elektrolyten, zoals bananen (kalium), bouillon (natrium) en fruit en groenten (verschillende elektrolyten).
• Eiwitten: Eiwitten zijn belangrijk voor het herstel van de darm en het immuunsysteem. Probeer voldoende eiwitten in je dieet op te nemen door middel van mager vlees, vis, eieren, zuivelproducten of plantaardige eiwitten zoals bonen en linzen.
• Voedingsvezels: Bij sommige mensen kan een dieet met een lage vezelinname helpen om de symptomen van diarree te verminderen. Zodra de acute fase voorbij is, kunnen vezels nuttig zijn om de darmgezondheid te ondersteunen. Kies voor vezelrijke voedingsmiddelen zoals fruit, groenten en volkoren granen.
• Vitamines en mineralen: Het kan nuttig zijn om een multivitamine te nemen om eventuele tekorten aan te vullen, aangezien enteritis de absorptie van voedingsstoffen kan beïnvloeden. Specifiek ondersteunen vitamine A en zink de gezondheid van het darmslijmvlies.

Voorbeeld dagmenu:

Deze gerechten zijn bereid met de nadruk op voedingsmiddelen die gemakkelijk verteerbaar zijn.

Opmerkingen

De behandeling van enteritis hangt af van de ernst en de oorzaak van de ziekte. Mildere vormen van de aandoening kunnen thuis worden behandeld door voldoende te drinken om uitdroging te voorkomen, terwijl ernstigere gevallen mogelijk intraveneuze vloeistoffen of antibiotica nodig hebben. In alle gevallen is het essentieel om medische hulp te zoeken als de symptomen aanhouden of verergeren. Als enteritis onbehandeld blijft, kan dit leiden tot ernstige gezondheidscomplicaties, waaronder schade aan de darmen en andere organen.