Jeugdreuma

Wat is jeugdreuma?

Jeugdreuma, ook bekend als juveniele idiopathische artritis (JIA), is een aandoening waarbij een of meer gewrichten bij kinderen chronisch ontstoken zijn. Het is een auto-immuunziekte, wat betekent dat het immuunsysteem van het lichaam het eigen weefsel aanvalt en een ontsteking veroorzaakt. Het is de meest voorkomende vorm van artritis bij kinderen tot 16 jaar. Idiopathisch betekent dat de oorzaak van de aandoening onbekend is.

Het voorkomen van jeugdreuma, of juveniele idiopathische artritis (JIA), in Nederland is ongeveer 1 op de 1.000 kinderen. Dit betekent dat er jaarlijks ongeveer 150 nieuwe gevallen van JIA worden gediagnosticeerd in Nederland.

Er zijn zes verschillende vormen van jeugdreuma:

• Oligo-articulaire JIA: deze vorm van JIA komt het meest voor bij kinderen en treft slechts één of enkele gewrichten. Oligo-articulaire JIA kan leiden tot oogontsteking.
• Poly-articulaire JIA: deze vorm van JIA treft meerdere gewrichten tegelijk, inclusief kleine en grote gewrichten. Het komt voor bij ongeveer 20 tot 30% van de kinderen met JIA.
• Systemische JIA: dit is een zeldzame en ernstige vorm van JIA die het hele lichaam kan aantasten, inclusief de gewrichten, organen en weefsels.
• Enthesitis-gerelateerde JIA: dit is een vorm van JIA die voornamelijk de pezen aantast die aan de botten hechten. Het komt vooral voor bij oudere kinderen en adolescenten.
• Psoriatische artritis: deze vorm van JIA komt voor bij kinderen met psoriasis, een huidaandoening die rode, schilferige plekken op de huid veroorzaakt. Het kan leiden tot ontsteking van de gewrichten en/of de wervelkolom.
• Overige vormen: hierbij is de oorzaak onbekend en passen de symptomen niet bij de andere vormen van JIA.

Symptomen

De symptomen van jeugdreuma kunnen variëren afhankelijk van het type JIA dat een kind heeft, maar over het algemeen omvatten de symptomen:

• Pijn in één of meerdere gewrichten
• Zwelling, roodheid en warmte in één of meerdere gewrichten
• Stijfheid in één of meerdere gewrichten, vooral ’s ochtends of na rustperiodes
• Vermoeidheid
• Koorts
• Verminderde eetlust
• Gewichtsverlies
• Verminderde activiteit of de bereidheid om te bewegen
• Oogontsteking, wazig zicht of pijn in de ogen
• Huiduitslag, zoals psoriasis
• Groeiproblemen, zoals een vertraagde groei van het lichaam of specifieke ledematen

Oorzaken

De exacte oorzaak van jeugdreuma is nog niet volledig begrepen. Het lijkt echter een complexe aandoening te zijn die het gevolg kan zijn van een combinatie van genetische, omgevings- en immuunfactoren. Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van JIA kunnen vergroten, waaronder:

• Erfelijkheid: er lijkt een genetische component te zijn bij JIA. Kinderen van wie de ouders de aandoening hebben, hebben een verhoogd risico om JIA te ontwikkelen.
• Omgevingsfactoren: er wordt gedacht dat omgevingsfactoren zoals infecties en blootstelling aan bepaalde chemicaliën of toxines mogelijk een rol spelen bij het ontstaan van JIA.
• Immuundefecten: JIA is een auto-immuunziekte, wat betekent dat het immuunsysteem van het lichaam het eigen weefsel aanvalt en ontsteking veroorzaakt. Er wordt gedacht dat een defect in het immuunsysteem bijdraagt aan de ontwikkeling van JIA.
• Hormonen: sommige vormen van JIA komen vaker voor bij meisjes dan bij jongens, wat suggereert dat hormonen een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van de aandoening.

Voedingsadviezen

• Groente en fruit: eet circa 400-800 gram verse groenten en 2 stuks fruit per dag. Deze voedingsmiddelen bevatten veel antioxidanten die ontstekingsremmende eigenschappen hebben. Daarnaast zijn groenten en fruit veelal basisch waardoor ze het lichaam ontzuren.
• Gezonde vetten: omega 3-vetzuren die voorkomen in vette vis, noten en zaden hebben ontstekingsremmende eigenschappen.
• Voldoende eiwitten: eiwitten kunnen helpen bij het beheersen van de symptomen van JIA door bij te dragen aan het herstel en de vernieuwing van beschadigde weefsels, zoals gewrichten en spieren.
  • Plantaardige eiwitten verzuren het lichaam minder dan dierlijke eiwitten. Kies daarom vaker voor peulvruchten, tofu en tempeh in plaats van vlees en zuivel.
• Vermijd verwerkt voedsel: het vermijden van verwerkt voedsel en voedingsmiddelen met veel suiker kan helpen bij het beheersen van ontstekingen, het ontzuren van het lichaam en het verbeteren van de algehele gezondheid.
• Zorg voor voldoende vitamine D: vitamine D is belangrijk voor de gezondheid van de botten en kan helpen bij het verminderen van ontstekingen. Deze vitamine kunnen we aanmaken uit zonlicht, maar ook het eten van vette vis en eieren kan helpen.
• Beperk gluten: bij sommige mensen helpt een glutenvrij dieet met het verlichten van de symptomen van reuma.
• Drink voldoende water: het handhaven van een goede hydratatie kan helpen bij het beheersen van ontstekingen, het ontzuren van het lichaam en het verbeteren van de algehele gezondheid.

Andere adviezen

• Lichaamsbeweging: regelmatige lichaamsbeweging kan helpen bij het beheersen van de symptomen van JIA door de spieren en gewrichten sterk en flexibel te houden.
• Rust: rust is ook belangrijk voor kinderen met JIA, vooral tijdens een opflakkering van de symptomen. Het is belangrijk om voldoende slaap te krijgen en activiteiten te verminderen of te vermijden die extra belasting op de gewrichten leggen.
• Fysiotherapie: fysiotherapie kan helpen bij het verbeteren van de spierkracht en het verminderen van pijn en stijfheid in de gewrichten.
• Emotionele ondersteuning: kinderen met JIA kunnen emotionele steun nodig hebben om goed om te kunnen gaan met de uitdagingen van de aandoening.

Opmerkingen

Regulier kan medicatie worden voorgeschreven om de symptomen van JIA te beheersen en ontstekingen te verminderen. Dit kan onder meer niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID’s), corticosteroïden en disease-modifying antirheumatic drugs (DMARD’s) omvatten.