Reuma

Wat is reuma?

Reuma is een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende aandoeningen die pijn en stijfheid in gewrichten, spieren en/of botten veroorzaken. Het kan ook invloed hebben op organen zoals de longen, huid en ogen. Het is een veelvoorkomende aandoening en kan op elke leeftijd voorkomen, maar komt vaker voor bij oudere mensen. Bij kinderen tot de leeftijd van 16 jaar wordt de aandoening ook wel aangeduid met jeugdreuma.

Er zijn verschillende soorten reuma, die elk verschillende oorzaken en symptomen hebben. De meest voorkomende vormen van reuma zijn artrose, reumatoïde artritis, jicht en fibromyalgie.

• Artrose is de meest voorkomende vorm van reuma en wordt veroorzaakt door slijtage van het kraakbeen in de gewrichten.
• Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem het eigen lichaam aanvalt en ontstekingen in de gewrichten veroorzaakt.
• Jicht wordt veroorzaakt door een ophoping van urinezuurkristallen in de gewrichten.
• Fibromyalgie wordt gekenmerkt door chronische pijn, vermoeidheid en slaapproblemen.

Andere aandoeningen die onder de noemer reuma vallen zijn onder andere:

• Slijmbeursontsteking
• Hypermobiliteit
• Lupus Erythematodes
• Ziekte van Lyme
• Sclerodermie
• Osteoporose
• Dermatomyositis
• Fenomeen van Raynaud
• Syndroom van Sjögren
• Peesontsteking

Reuma kan leiden tot beperkingen in het dagelijks leven en kan het vermogen om te werken beïnvloeden. Het kan ook leiden tot chronische pijn en vermoeidheid, waardoor het mentale welzijn van de patiënt wordt aangetast.

De behandeling van reuma is afhankelijk van de specifieke aandoening en de ernst van de symptomen. Het kan bestaan uit medicijnen, fysiotherapie, voedingsadvies en aanpassingen in de levensstijl. In sommige gevallen kan een operatie nodig zijn om beschadigde gewrichten te vervangen.

Hoewel er geen genezing is voor reuma, kunnen behandelingen helpen de symptomen te verlichten en de progressie van de aandoening te vertragen. Een gezonde levensstijl kan helpen om het risico op het ontwikkelen van reuma te verminderen.

Symptomen

De symptomen van reuma kunnen verschillen afhankelijk van de specifieke vorm van reuma, maar kunnen onder meer de volgende klachten omvatten:

• Pijn en stijfheid in de gewrichten, spieren en/of botten
• Zwelling en roodheid in de gewrichten
• Vermoeidheid
• Koorts
• Gewrichtsdeformiteit of -vervorming
• Verminderde mobiliteit
• Verlies van kracht en spiermassa
• Pijn in de rug of nek
• Tintelingen of gevoelloosheid in de ledematen
• Ontstekingen in andere delen van het lichaam, zoals de longen, huid en ogen.

Het is belangrijk op te merken dat niet alle vormen van reuma dezelfde symptomen hebben. Zo kan artrose bijvoorbeeld vooral leiden tot pijn en stijfheid in de gewrichten, terwijl artritis ook gepaard kan gaan met vermoeidheid en koorts. Kijk op de aandoeningenpagina van de specifieke reumatische aandoening voor bijbehorende symptomen.

Oorzaken

De oorzaken van reuma zijn in veel gevallen niet precies bekend en kunnen sterk verschillen afhankelijk van de specifieke vorm van reuma. Over het algemeen wordt aangenomen dat reuma ontstaat door een combinatie van genetische, omgevings- en levensstijlfactoren.

Er zijn een aantal risicofactoren die het risico op het ontwikkelen van reuma kunnen vergroten, waaronder:

• Erfelijkheid: sommige vormen van reuma hebben een genetische component.
• Leeftijd: veel vormen van reuma komen vaker voor bij oudere mensen.
• Geslacht: sommige vormen van reuma komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
• Levensstijl: factoren zoals roken, overgewicht, een slecht dieet en weinig lichaamsbeweging kunnen het risico op reuma vergroten.
• Infecties: sommige reumatische aandoeningen worden geassocieerd met infecties van het lichaam.

Voedingsadviezen

Bij reuma kan voeding helpen om de ontstekingen in het lichaam te verminderen en de symptomen te verlichten. De adviezen kunnen per reumatische aandoening verschillen. Hieronder staan een aantal algemene voedingsadviezen bij reuma.

• Groente en fruit: consumeer dagelijks ongeveer 400-800 gram verse groenten en 2 stuks fruit. Deze producten bevatten veel antioxidanten, zoals vitamine C en E, die ontstekingen kunnen verminderen. Bovendien zijn groenten en fruit vaak basisch waardoor ze ontzurend werken in het lichaam.
• Omega-3 vetzuren: deze vetzuren hebben ontstekingsremmende eigenschappen en kunnen helpen bij het verminderen van ontstekingen in het lichaam. Ze zijn te vinden in vette vis, zoals zalm, haring en makreel, en in walnoten, chiazaad en lijnzaadolie.
• Voldoende eiwitten: eiwitten zijn nodig voor de opbouw en het herstel van weefsels, zoals gewrichten en spieren.
  • Plantaardige eiwitten zijn minder verzurend dan dierlijke eiwitten. Kies daarom vaker voor peulvruchten, tofu en tempeh in plaats van vlees en zuivel.
• Vitamine D: een tekort aan vitamine D kan bijdragen aan de ontwikkeling van artritis en artrose. Vitamine D kan worden verkregen uit blootstelling aan zonlicht en uit voedingsbronnen zoals vette vis en champignons.
• Vermijd bewerkte voedingsmiddelen en suiker: bewerkte voedingsmiddelen en suiker kunnen ontstekingen in het lichaam verergeren en de symptomen van reuma verergeren. Bovendien werken ze verzuren in het lichaam.
• Drink voldoende water: voldoende water drinken kan helpen om ontstekingen te verminderen, zuren het lichaam uit te krijgen en het lichaam gehydrateerd te houden.
• Planten en kruiden: brandnetel, kurkuma, gember, boswellia, duivelsklauw en witte wilgenschors zijn enkele natuurproducten met ontstekingsremmende en pijnstillende eigenschappen. Daarnaast werken kruiden en planten ontzurend.
• Beperk gluten: bij sommige mensen helpt een glutenvrij dieet met het verlichten van de symptomen van reuma.
• Stoppen met roken en alcohol met mate.

Andere adviezen:

• Fysiotherapie kan helpen bij het verbeteren van de mobiliteit en het versterken van de spieren rondom de gewrichten.
• Bewegen: regelmatige lichaamsbeweging kan helpen bij het verminderen van pijn en stijfheid in de gewrichten, en het verbeteren van de mobiliteit. Vermijd wel overbelasting van de gewrichten.
• Warmte en koude therapie: warmte kan helpen bij het ontspannen van de spieren en het verminderen van stijfheid, terwijl koude therapie kan helpen bij het verminderen van ontstekingen en pijn. Dit kan worden bereikt door middel van warme baden, warme kompressen of ijskompressen.
• Acupunctuur: sommige mensen vinden verlichting van reumatische symptomen door acupunctuur. Dit is een alternatieve behandelmethode waarbij naalden op specifieke punten in het lichaam worden geplaatst om pijn te verminderen en het lichaam in balans te brengen.
• Stressmanagement: stress kan de symptomen van reuma verergeren. Daarom is het belangrijk om te werken aan stressmanagementtechnieken zoals meditatie, ademhalingsoefeningen en yoga.
• Ergonomische aanpassingen: het maken van ergonomische aanpassingen in huis of op het werk kan helpen bij het verminderen van overbelasting van de gewrichten en het voorkomen van verdere schade. Dit kan bijvoorbeeld worden bereikt door het aanpassen van de werkplek, het gebruik van hulpmiddelen of het aanpassen van de manier van werken.

Opmerkingen

Regulier kunnen er medicijnen voorgeschreven worden zoals niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s), disease-modifying antirheumatic drugs (DMARD’s) en corticosteroïden. In sommige gevallen wordt er gekozen voor een operatie zoals een gewrichtsvervanging, synovectomie en tenotomie.