Syndroom van Sjögren
- Het Syndroom van Sjögren is een auto-immuunaandoening, gekenmerkt door uitdroging van de slijmvliezen.
- Vooral de traan- en speekselklieren zijn vaak chronisch ontstoken.
- Veel voorkomende symptomen van het Syndroom van Sjögren zijn droge ogen, een droge mond en vermoeidheid. Slijmvliezen in neus en vagina worden ook vaak aangedaan.
- De oorzaak van het Syndroom van Sjögren is nog onbekend. Vooral vrouwen boven de 40 jaar hebben vaker last van deze aandoening.
In het kort
- Het Syndroom van Sjögren is een auto-immuunaandoening, gekenmerkt door uitdroging van de slijmvliezen.
- Vooral de traan- en speekselklieren zijn vaak chronisch ontstoken.
- Veel voorkomende symptomen van het Syndroom van Sjögren zijn droge ogen, een droge mond en vermoeidheid. Slijmvliezen in neus en vagina worden ook vaak aangedaan.
- De oorzaak van het Syndroom van Sjögren is nog onbekend. Vooral vrouwen boven de 40 jaar hebben vaker last van deze aandoening.
Wat is Syndroom van Sjögren?
Het Syndroom van Sjögren (Sicca Syndroom) is een chronische auto-immuunziekte, gekenmerkt door uitdroging van de slijmvliezen in de mond, ogen, mond, slokdarm, vagina en op andere plaatsen. Hierdoor ontstaan ontstekingen in de klieren, waardoor minder vocht aangemaakt wordt. En het vocht dat de klieren aanmaken is van slechtere kwaliteit. Vaak zijn vooral de traan- en speekselklieren chronisch ontstoken. Het eerste symptoom is vaak een droge mond. Andere veelvoorkomende symptomen zijn droge, branderige ogen en een droge mond. Maar ook gewrichtspijn en vermoeidheid komen voor.
Het Syndroom van Sjögren is een auto-immuunziekte. Dit betekent dat het immuunsysteem zich richt tegen het eigen lichaam, in dit geval de slijmvliezen. Het is nog onbekend waarom de slijmvliezen aangevallen worden. Het Syndroom van Sjögren rekenen we tot de reumatische aandoeningen. Soms is reumatoïde artritis (reuma) de onderliggende oorzaak.
Het Syndroom van Sjögren kan op alle leeftijden voorkomen. In totaal komt het voor bij ongeveer 40 á 60 mensen per 100.00 mensen en meestal gaat het om vrouwen vanaf 40 jaar. Het lijkt erop dat een verlaagd oestrogeengehalte de aandoening beïnvloedt.
Symptomen
Symptomen van het Syndroom van Sjögren zijn:
- Droge mond, slokdarm of luchtpijp
- Jeukende, brandige, droge ogen
- Droge vagina
- Gewrichtspijn of -ontsteking
- Spierpijn
- Vermoeidheid
- Grieperig gevoel
- Zwelling van de speekselklieren
- Soms ontstekingen op andere plekken zoals de huid of longen
- Gebarsten lippen en gescheurde mondhoeken
- Verlies van smaak of reuk door verminderde speekseltoevoer
- Achteruitgang van de gebitskwaliteit (gaatjes, bloedend tandvlees)
- Polyneuropathie
- Leukopenie
- Fenomeen van Raynaud
- Vasculitis
- Uveïtis
- Non-hodgkinlymfoom
- Antifosfolipidensyndroom
- Carpaal Tunnel Syndroom
Oorzaken
De oorzaak van het Syndroom van Sjögren is niet bekend. Erfelijkheid en een verlaagd oestrogeengehalte lijken een rol te spelen.
Voedingsadviezen
- Sjögren is een auto-immuunziekte en daarom is het AIP-dieet aan te raden. Dit is een Auto-Immuun Protocol waarbij diverse voedingsmiddelen, die een immuunreactie kunnen uitlokken, worden vermeden. Het is van belang om het immuunsysteem zo weinig mogelijk te belasten, door o.a. suikervrij, glutenvrij en zuivelvrij te eten.
- Eet gezond en gevarieerd
- Circa 400 – 800 gram verse groenten en 2 tot 3 stuks fruit per dag
- Vermijd rood vlees. Roos vlees werkt verzurend en ontstekingsbevorderend, wat negatief is bij auto-immuunziekten en artrose.
- Varieer door magere vleessoorten af te wisselen met vegetarische maaltijden en eet 2 à 3 keer per week verse, wildgevangen vette vis (o.a. kabeljauw, zalm, tonijn, haring). Haal bij een vegetarisch of veganistisch voedingspatroon de vetzuren uit algenolie, spirulina, chlorella en kiemgroenten (o.a. alfalfa, taugé, broccolikiemen, bietencress)
- Vermijd alcohol
- Beweeg minimaal een half uur per dag matig intensief en zorg voor een goede nachtrust.
- Drink wat water om voedsel door te slikken, vooral als het droog voedsel is.
Opmerkingen
Door de opvallende symptomen, zal een arts snel aan het Syndroom van Sjögren denken. De definitieve diagnose wordt gesteld na een uitgebreid lichamelijk onderzoek. Dit kan een weefstelmonster (biopt) zijn of een bloedonderzoek.
Een medicijn tegen Syndroom van Sjögren is nog niet gevonden. De symptomen kunnen wel goed behandeld worden.
- Marshall, L. L., & Stevens, G. A. (2018). Management of primary Sjögren’s syndrome. The Consultant Pharmacist®, 33(12), 691-701.
- Castrejón-Morales, C. Y., Granados-Portillo, O., Cruz-Bautista, I., Ruiz-Quintero, N., Manjarrez, I., Lima, G., … & Hernández-Molina, G. (2020). Omega-3 and omega-6 fatty acids in primary Sjögren’s syndrome: Clinical meaning and association with inflammation. Clin Exp Rheumatol, 126, 34-9.
- Szodoray, P., Horvath, I. F., Papp, G., Barath, S., Gyimesi, E., Csathy, L., … & Zeher, M. (2010). The immunoregulatory role of vitamins A, D and E in patients with primary Sjögren’s syndrome. Rheumatology, 49(2), 211-217.
- Belch, J. J., & Hill, A. (2000). Evening primrose oil and borage oil in rheumatologic conditions. The American journal of clinical nutrition, 71(1), 352s-356s
