Tandvleesontsteking (gingivitis)

Wat is tandvleesontsteking (gingivitis)?

Samen met het kaakbot dient tandvlees als belangrijk fundament voor je tanden en kiezen. Bij tandvleesontsteking, ook wel gingivitis genoemd, is het tandvlees rood en gezwollen door aanwezigheid van bacteriën. Daarnaast kan het tandvlees bloeden en heeft de mond een vieze geur. Dit is aan het begin niet pijnlijk, maar zwaar ontstoken tandvlees kan wel pijn geven in de mond. Als je gingivitis niet behandelt kan er parodontitis ontstaan. Hierbij is het tandvlees erg aangetast, trekt het tandvlees zich terug en breidt de ontsteking zich uit richting het kaakbot. Er ontstaat vervolgens ruimte en zo komen tanden en kiezen los te staan in de mond. In deze ontstane ruimte vormt zich weer tandplak waardoor de ontsteking steeds dieper kan gaan. Ook dit proces kan lang onopgemerkt blijven.

Volgens het Radboud UMC heeft ongeveer de helft van de volwassenen last van tandvleesontsteking. In 10 – 15 procent van de gevallen gaat dit om ernstig ontstoken tandvlees.

We onderscheiden 3 verschillende stadia van tandvleesontsteking:

1. Eerste beschadiging: in dit stadium in het tandvlees licht ontstoken en nauwelijks rood. Het poetsen van de tanden kan leiden tot lichte bloedingen.
2. Vroege beschadiging: in dit stadium merk je een matige tandvleesontsteking doordat het tandvlees meer bloedt. Daarnaast is het tandvlees roder en zwelt het op.
3. Gevorderde beschadiging: in het gevorderde stadium van tandvleesontsteking is het tandvlees ernstig ontstoken en kan spontaan gaan bloeden. Het tandvlees laat langzaam los van het tandoppervlakte en er ontstaan kleine spleetjes tussen het tandvlees en de tand.

Mondgezondheid & algemene weerstand

Ontstoken tandvlees lijkt een onschuldige aandoening op het eerste gezicht, maar de kans op verschillende aandoeningen (zoals hart- en vaatziekten, dementie en diabetes) neemt toe bij het vorderen van tandvleesontsteking.^15,16,17,18 Zo lijkt er onder andere een sterke relatie tussen Alzheimer en een mondflora die uit balans is.¹⁹

Symptomen

• Rood en gezwollen tandvlees
• Glimmend tandvlees
• Metalige smaak in de mond
• Bloedend tandvlees bij het tanden poetsen
• Slechte adem
• Vieze smaak in de mond
• Bij ernstige ontsteking kan het tandvlees pijnlijk zijn

Oorzaken

De oorzaak van ontstoken tandvlees ligt bij bacteriën in tandplak. Tandplak is een zacht en kleverige substantie en zit op je tanden en kiezen. Het is een nauwelijks zichtbaar laagje van bacteriën en speekseleiwitten. Als dit laagje verkalkt, noemt men het stevig vastzittende laagje tandsteen. Hierop vormt zich opnieuw een laagje plak. Dit heeft vooral te maken met een slechte mondhygiëne waardoor etensresten achterblijven in de mond. Ook te hard poetsen kan het tandvlees irriteren en beschadigen.

Andere oorzaken van ontstoken tandvlees kunnen zijn:

• Slecht eten
• Diabetes
• Roken
• Overmatige stress
• Allergieën
• Alcohol

Voedingsadviezen

• Eet voldoende vezels. Deze kunnen tandvleesontsteking verminderen.
• Zorg voor vitamine D door direct zonlicht op je huid te laten vallen. Vitamine D zorgt voor dat je gevoeligheid voor tandvleesontsteking afneemt.
• Voeg bronnen van omega 3 (vette vis, lijnzaad(olie), chiazaad(olie), hennepzaad(olie)) toe aan je eetpatroon. Dit werkt ontstekingsremmend.
• Eet zinkrijke producten zoals schaal- en schelpdieren en vlees die een invloed hebben op het mondweefsel.
• Beperkt je suikerinname. Een hogere bloedsuiker betekent een toename in groei van bacteriën.
• Eet minstens 500 gram groente fruit voor voldoende vitamine C als krachtige antioxidant.
• Eet daarbij dagelijks 3 – 4 stukken rauwe groenten (selderij, wortel). Rauwe groente helpen je tanden en kiezen te reinigen en herstellen de bloedcirculatie.

Opmerkingen

Tandvleesontsteking is niet gevaarlijk en makkelijk te voorkomen. Dus wat te doen bij ontstoken tandvlees? Het gebruik van een elektrische tandenborstel, de juiste tandpasta, tandenstokers of andere materialen kunnen de ruimte tussen je tanden schoon houden. Daarnaast is het aan te bevelen om het gebit te laten reinigen bij een mondhygiëniste.

Orthomoleculair zijn er ook een aantal dingen die helpen bij (het voorkomen van) ontstoken tandvlees. Bepaalde nutriënten (met name zink en vitamine D) zijn belangrijk voor een krachtig immuunsysteem dat bestand is tegen de bacteriën in de mond. Daarnaast bevat groene thee flavonoïden die bacteriegroei tegengaan. Oil pulling is iets van de laatste jaren, maar is binnen de Ayurveda (traditionele Indiase geneeskunde) al veel langer bekend en blijkt effectief te zijn tegen bacteriën.^20,21 Je neemt een eetlepel kokosolie in de mond en laat deze olie voor gedurende 15 minuten in de mond rondgaan. Slik het niet door en spuug het uit als je klaar bent.

Ontstoken tandvlees pijn verzachten

Je kunt ontstoken tandvlees verzachten met natuurlijke middelen. Een goede mondspoeling is een thee waarin goudsbloem, kamille, duizendblad, tijm of pepermunt in is getrokken. Deze kruiden hebben een ontstekingsremmende werking en werken weerstand verhogend. Probeer de kruidenspoeling minimaal 10 minuten in de mond te houden.

Nutriënten