Superoxidedismutase (SOD)

Wat is Superoxidedismutase (SOD)?

Oxidatieve stress wordt gekenmerkt door een scheve verhouding in de productie van ROS en antioxidante verdedigingsmechanismen die verantwoordelijk zijn voor de verwijdering van ROS. Beide systemen worden gezien als grote spelers in het proces van leeftijdsgerelateerde neuronale en cognitieve achteruitgang ⁽⁵⁾. Dit antioxidante verdedigingsmechanisme wordt gekenmerkt door een aantal sterkhouders: enzym gerelateerde moleculen (zogenoemde primaire antioxidanten), superoxidedismutase (SOD), catalase (CAT) en glutathionperoxidase (GPx). Wanneer ROS levels groter worden dan de verwijderingscapaciteit van antioxidante verdedigingsmechanismen dan ontstaat er oxidatieve stress, wat leidt tot biologische dysfunctie ⁽¹¹⁾.

Het brein van een Alzheimerpatiënt staat onder continue oxidatieve stress die, in combinatie met een afname in SOD activiteit, onderhevig is aan oxidatieve veranderingen ⁽¹⁰⁾. Dit fenomeen zien we het meest in de temporale cortex waar pathologische veranderingen gerelateerd aan Alzheimer het hevigst zijn ⁽¹⁰⁾. Uit onderzoek blijkt dat SOD een proteïne is met enorme protectieve eigenschappen, essentieel voor neurale overleving en protectie tegen oxidatieve schade ⁽⁴⁾.

Naast de oneindig aangetoonde fundamentele eigenschappen die SOD heeft in de verdediging tegen oxidatieve schade, kent het enzym nog een unieke eigenschap die kan bijdragen aan de vermindering van Alzheimer symptomen. Uit onderzoek met de microalg Tetraselmis chuii (een rijke bron van SOD) blijkt namelijk dat SOD een cholinesteraseremmende werking heeft op acetylcholine-esterase. Acetylcholine-esterase is een enzym dat door hydrolyse de neurotransmitter acetylcholine afbreekt. Cholinesteraseremmers vertragen de afbraak van acetylcholine door de werking van acetylcholine-esterase te blokkeren. Uit onderzoek blijkt dat cholinesteraseremmers een symptoomafname bewerkstelligen bij Alzheimer patiënten in een vroeg stadium ^{(2, 12)}. De remmers hebben een neuropsychiatrische en functionele werking voor patienten met Alzheimer, en dan met name op het geheugen en de cognitie ^{(15, 17)}. Daarnaast mag op basis van gerandomiseerd uitgevoerde onderzoeken wereldwijd aangenomen worden dat cholinesteraseremmers een gezondheidsbevorderend effect op de cognitie hebben voor Alzheimer patiënten ⁽⁶⁾. Bijvoorbeeld, Huperzine A (een middel met cholinesteraseremmende activiteit) werd in China in 1994 goedgekeurd voor de behandeling van Alzheimer en wordt inmiddels over de hele wereld gebruikt tegen Alzheimer en vasculaire dementie ⁽¹⁸⁾.

SOD is dus een enzym dat het verouderende brein kan beschermen tegen neurale schade door oxidatieve stress. Daarnaast zorgt de cholinesteraseremmer voor het blokkeren van acetylcholine-esterase zonder dat er toxiciteit optreedt. SOD kan dus waardevol zijn voor therapeutische doeleinden bij het behandelen van symptomen gerelateerd aan Alzheimer.

Wetenschappelijke naam

Superoxide dismutase.

Gebruik

Oraal wordt superoxide dismutase gebruikt voor het verminderen van rimpels, het regenereren van weefsel en het verlengen van de levensduur.

Als een injectie wordt superoxide dismutase gebruikt voor ontstekingsziekten waaronder osteoartritis, sportblessures, reumatoïde artritis, door bestraling geïnduceerde of interstitiële cystitis, hyperuricemische syndromen, acute paraquatvergiftiging, het verbeteren van afstotingspercentages bij niertransplantatie , beheer van reperfusieletsel bij een acuut hartinfarct en behandeling van het respiratoir distress-syndroom.

Werking

Superoxide dismutase (SOD) is een essentieel enzym dat in alle levende cellen wordt aangetroffen. Sommige cellulaire processen produceren reactieve zuurstofspecies (ROS) zoals superoxideradicalen die de celfunctie kunnen schaden. SOD katalyseert de omzetting van superoxide in zuurstof en waterstofperoxide, waardoor schade door ROS wordt verminderd.

SOD isoenzymen bevatten koper en zink en ijzer of mangaan. Koper en zink SOD is de meest voorkomende. Onderzoekers zijn geïnteresseerd in de rol van SOD bij verschillende ziekten, waaronder familiaire amyotrofische laterale sclerose, de ziekte van Parkinson, de ziekte van Alzheimer, knokkelkoorts, het syndroom van Down, cataract en neurologische aandoeningen zoals de ziekte van Creutzfeldt-Jakob ⁽¹⁴⁾.

SOD wordt gevonden in gist, spinazie, kippenlever, runderbloed en algen ⁽¹⁴⁾.

Veiligheid

Veilig bij parenteraal en korte termijn gebruik. Intraveneuze, intramusculaire en lokale injecties van superoxide-dismutase (SOD) blijken veilig te zijn voor kortdurend gebruik ^{(3, 7, 16)}. Omdat sommige SOD-preparaten echter van dieren zijn afgeleid, bestaat er bezorgdheid over besmetting dierenziektes ⁽⁹⁾. Tot dusverre zijn er geen meldingen van overdracht van ziekten op de mens door het gebruik van besmette SOD-preparaten.

Zwangerschap en lactatie

Onvoldoende betrouwbare informatie beschikbaar; vermijd te gebruiken.

Effectiviteit

Bronchopulmonale dysplasie
Het geven van superoxide-dismutase als injectie lijkt de bronchopulmonale dysplasie bij pasgeborenen met respiratory distress syndrome te verminderen ⁽¹⁶⁾.

Interstitiële cystitis
Het geven van superoxide-dismutase als injectie lijkt effectief te zijn voor de behandeling van interstitiële cystitis ⁽⁷⁾.

Artrose
Het geven van superoxide-dismutase als injectie lijkt effectief te zijn voor de behandeling van osteoartritis ⁽¹³⁾.

Reumatoïde artritis (RA)
Het geven van superoxide-dismutase als een injectie lijkt effectief te zijn voor de behandeling van RA ⁽³⁾.

Bijwerkingen

Als een injectie kan SOD pijn of allergische reacties veroorzaken op de injectieplaats. Het kan ook een anafylactische shock veroorzaken, die kan worden veroorzaakt door productonzuiverheden ⁽¹⁾.

SOD kan worden bereid uit runderlever. Producten gemaakt van gecontamineerde of zieke organen kunnen een gevaar voor de menselijke gezondheid vormen. Er bestaat ook bezorgdheid over het feit dat miltenextracten geproduceerd aan de hand van koeien in landen waar boviene spongiforme encefalitis (BSE) is gemeld, mogelijk besmet zijn met ziek weefsel. Landen waar BSE is gemeld, zijn Groot-Brittannië, Frankrijk, Nederland, Portugal, Luxemburg, Ierland, Zwitserland, Oman en België ⁽⁹⁾. Er zijn geen meldingen geweest van overdracht van BSE op mensen van verontreinigde SOD-producten.

Interacties

Medicijnen

geen bijwerkingen bekend

Kruiden en supplementen

geen bijwerkingen bekend

Voedsel

geen bijwerkingen bekend

Lab testen

geen bijwerkingen bekend

Ziektes

geen bijwerkingen bekend

Dosering

Mondeling
Geen typische dosering.

Injectie
Voor osteoartritis wordt 16 mg als intra-articulaire injectie elke twee weken gebruikt ⁽¹³⁾.

Voor reumatoïde artritis is een typische dosis 4 mg als intra-articulaire injectie per week ⁽³⁾. Een typische dosis voor interstitiële of door bestraling geïnduceerde cystitis is 12 mg geïnjecteerd in de blaaswand, tot 6 keer ⁽⁷⁾.

Voor stralingsgeïnduceerde cystitis is een typische dosis 8 mg intramusculair per dag geïnjecteerd. Voor het verminderen van het afstotingsrisico bij niertransplantatie, is een typische dosis 200 mg intraveneus tijdens de operatie ⁽⁸⁾.

Voor het verminderen van bronchopulmonale dysplasie bij neonataal respiratoir distress-syndroom, tweemaal daags 0,25 mg / kg subcutaan totdat beademingssteun niet langer nodig is ⁽¹⁶⁾.