Gember

Wat is gember?

Gember is een kruid afkomstig van de wortelstok van de Zingiber officinale-plant. Het kruid staat bekend om zijn ontstekingsremmende en antioxidante eigenschappen. Het wordt vaak geassocieerd met verlichting van maagklachten, zoals misselijkheid en indigestie. Gember groeit van nature in tropische gebieden zoals Zuidoost-Azië, maar het wordt wereldwijd geteeld. Je vindt gember in de schappen van supermarkten als een knolvormige wortel die vers, gedroogd, in poedervorm, of als supplement verkrijgbaar is.

Er is geen specifieke ADH vastgesteld voor gember. Mensen consumeren gember vaak als onderdeel van hun reguliere dieet. Er is geen vastgestelde bovengrens voor gemberconsumptie, maar het wordt over het algemeen beschouwd als veilig wanneer het als specerij wordt gebruikt. Er zijn geen specifieke meldingen van gembertekorten. Het wordt meestal als een aanvulling op het dieet gebruikt.

Gember wordt op verschillende manieren gebruikt. Naast zijn rol als smaakmaker in gerechten, wordt het vaak ingezet voor het verlichten van misselijkheid, het verminderen van ontstekingen en het ondersteunen van de spijsvertering. Het wordt ook gebruikt in thee, smoothies en als ingrediënt in sommige traditionele geneeswijzen.

Gebruik

Dysmenorroe

Het gebruik van gember lijkt pijn te verminderen bij mensen met menstruatiepijn. Klinisch onderzoek suggereert dat gember vergelijkbaar kan zijn met ibuprofen of mefenaminezuur. Bovendien lijkt het gunstig te zijn als aanvulling op mefenaminezuur 250 mg tweemaal daags.

Artrose

De meeste klinische onderzoeken tonen aan dat het innemen van gemberextract de pijn verbetert bij sommige patiënten met artrose. Topische gember daarentegen heeft geen voordeel laten zien bij knie-artrose in onderzoek van lage kwaliteit.

Zwangerschapsmisselijkheid

Gember lijkt de ernst van misselijkheid en braken bij sommige mensen tijdens de zwangerschap te verminderen. Gember lijkt effectiever dan een placebo, vergelijkbaar met vitamine B6 of dimenhydrinaat, en minder effectief dan metoclopramide.

Werking

Gember, met actieve bestanddelen zoals gingerol, gingerdione, shogaol en vluchtige oliën, staat bekend om zijn diverse farmacologische eigenschappen. Traditioneel wordt gember gebruikt bij rug- en maagpijn, en onderzoek ondersteunt de effectiviteit ervan bij het verminderen van pijn, zoals bij migraine en spierpijn na inspanning. Voorzichtige aanwijzingen suggereren ook anthelmintische effecten, waardoor gember mogelijk helpt bij de bestrijding van parasitaire wormen.

Laboratorium onderzoek suggereert dat de antibacteriële eigenschappen van gember gunstig effecten kunnen hebben tegen infecties, zoals die veroorzaakt door Helicobacter pylori en Listeria monocytogenes. Bovendien tonen zowel dierlijk als menselijk onderzoek aan dat gember mogelijk antidiabetische effecten heeft door het verhogen van insulineniveaus en het verlagen van bloedglucosespiegels.

Gember staat ook bekend dat het misselijkheid en braken kan verminderen. Dit zou kunnen worden toegeschreven aan de remming van neurotransmitters en receptoren in het spijsverteringskanaal. Daarnaast kan gember gebruikt worden bij ontstekingsaandoeningen zoals reumatoïde artritis, waar het ontstekingsremmende eigenschappen vertoont door remming van specifieke enzymen en signaalroutes.

De antioxidante effecten van gember en zijn bestanddelen spelen een rol bij het beschermen van cellen tegen schade veroorzaakt door vrije radicalen. In het algemeen biedt gember dus een breed scala aan gezondheidsvoordelen vanwege zijn diverse therapeutische eigenschappen.

Gember heeft mogelijk effect op maag- en darmklachten. Verschillende diermodellen suggereren dat gember kan helpen tegen maagzweren, darmmotiliteit. Daarnaast verhoogde een enkele dosis gember de maaglediging bij patiënten met functionele dyspepsie.

Gember kan ook worden gebruikt voor de behandeling van luchtweginfecties, hoest, ademhalingsproblemen en bronchitis. Bij mensen met chronische obstructieve longziekte (COPD) lijkt gember echter geen gunstige effecten te hebben op de ademhalingsfunctie. Desondanks verbeteren symptomen bij volwassenen met acute ademhalingsnood (ARDS) wanneer gember wordt toegediend via een neus-maagsonde. De exacte werkingsmechanismen zijn niet volledig begrepen, maar laboratoriumonderzoek suggereert dat gember luchtwegcontractie kan remmen en Ca(2+)-signalering kan beïnvloeden, mogelijk door het blokkeren van Ca(2+)-kanalen in het plasmamembraan.

Veiligheid

Gember is waarschijnlijk veilig bij oraal en correct gebruik. Gember is veilig gebruikt in meerdere klinische onderzoeken. Het is mogelijk veilig wanneer het topisch en op een geschikte manier kortdurend wordt gebruikt.

Voor kinderen is het waarschijnlijk veilig wanneer het geconsumeerd wordt in hoeveelheden die normaal in voedsel worden aangetroffen. Bij oraal en geschikt kortdurend gebruik is het mogelijk veilig. Gemberpoeder is veilig gebruikt in een dosis tot 750 mg per dag gedurende 4 dagen bij meisjes van 14-18 jaar.

Gember is waarschijnlijk veilig bij zwangerschap wanneer geconsumeerd wordt in hoeveelheden die normaal in voedsel worden aangetroffen. Het is mogelijk veilig bij gebruik voor medicinale doeleinden.

Daarnaast is gember waarschijnlijk veilig bij het geven van borstvoeding wanneer geconsumeerd wordt in hoeveelheden die normaal in voedsel worden aangetroffen. Er is onvoldoende betrouwbare informatie beschikbaar over de veiligheid van gember bij medicinaal gebruik. Vermijd daarom hoeveelheden groter dan in voedsel worden aangetroffen.

Interacties

Medicijnen

Gember kan plaatjesaggregatieremmende effecten hebben en kan het risico op bloedingen verhogen als het wordt gebruikt met antistollingsmiddelen of plaatjesaggregatieremmers. Onderzoek suggereert dat gember tromboxaansynthetase remt en de bloedplaatjesaggregatie vermindert.

Theoretisch zou het nemen van gember met antidiabetica het risico op hypoglykemie kunnen verhogen.

Onderzoek bij dieren en mensen suggereert dat gember het insulinegehalte kan verhogen en/of de bloedglucosespiegel kan verlagen.

Theoretisch zou het nemen van gember met calciumantagonisten het risico op hypotensie kunnen verhogen.

Sommige dier- en in-vitro-onderzoeken suggereren dat gember hypotensieve en calciumkanaalblokkerende effecten heeft. Een andere dierstudie toont aan dat gelijktijdige toediening van gember en de calciumantagonist amlodipine leidt tot grotere verlagingen van de bloeddruk in vergelijking met amlodipine alleen.

Theoretisch zou gember, wanneer het voorafgaand aan ciclosporine wordt ingenomen, de ciclosporinespiegels kunnen verlagen. In een diermodel verminderde gembersap, ingenomen twee uur voorafgaand aan de toediening van ciclosporine, de maximale concentratie en oppervlakte onder de curve van ciclosporine met respectievelijk 51% en 40%. Dit effect werd niet waargenomen bij gelijktijdige toediening van gembersap en ciclosporine.

Theoretisch zou gember de niveaus van losartan en het risico op hypotensie kunnen verhogen. In dieronderzoek verhoogde gember de niveaus en hypotensieve effecten van een enkele dosis losartan. Het is niet duidelijk of gember de concentratie of effecten van losartan verandert wanneer het continu wordt ingenomen. Bovendien is deze interactie niet aangetoond bij mensen.

Theoretisch zou gember de niveaus van metronidazol kunnen verhogen. In een diermodel verhoogde gember de absorptie en plasmahalfwaardetijd van metronidazol. Bovendien was de eliminatiesnelheid en klaring van metronidazol aanzienlijk verminderd.

Gember kan plaatjesaggregatieremmende effecten hebben en het risico op bloedingen verhogen bij gebruik met nifedipine. Klinisch onderzoek toont aan dat gecombineerde behandeling met gember 1 gram plus nifedipine 10 mg de bloedplaatjesaggregatie significant remt in vergelijking met nifedipine of gember alleen.

Gember kan het risico op bloedingen verhogen met fenprocoumon. Fenprocoumon, een warfarine-gerelateerd antistollingsmiddel, kan de internationale genormaliseerde ratio (INR) verhogen wanneer het samen met gember wordt ingenomen. Er is één casusrapport van een 76-jarige vrouw met een stabiele INR op fenprocoumon die toenam tot meer dan 10 toen ze begon met het consumeren van gedroogde gember en gemberthee.

Gember kan het risico op bloedingen verhogen met warfarine. Laboratoriumonderzoek suggereert dat gember tromboxaansynthetase zou kunnen remmen en de aggregatie van bloedplaatjes zou kunnen verminderen. In één casusrapport verhoogde gember de INR wanneer het werd ingenomen met fenprocoumon, dat vergelijkbare farmacologische effecten heeft als warfarine. In een ander casusrapport verhoogde gember de INR wanneer het werd ingenomen met een combinatie van warfarine, hydrochloorthiazide en paracetamol. Een longitudinale analyse suggereert dat het nemen van gember het risico op bloedingen verhoogt bij patiënten die minstens vier maanden warfarine gebruiken.

Kruiden

In theorie kan gember antiplaatjeseffecten hebben. Onderzoek suggereert dat gember de tromboxaansynthetase remt en de bloedplaatjesaggretatie vermindert.

Supplementen

Theoretisch gezien zou gember hypoglycemische effecten kunnen hebben. Gember kan de insulinespiegel verhogen en/of de bloedglucosespiegel verlagen.

Ziekten

In theorie kan gember het risico op bloedingen verhogen. Gember kan thromboxane synthetase remmen en de samenklontering van bloedplaatjes verminderen.

In theorie zouden overmatige doses gember sommige hartcondities kunnen verergeren. Laboratoriumonderzoek suggereert dat gember negatieve inotrope en chronotrope activiteit heeft.

Gember heeft antiplaatjes- en hypoglycemische effecten, wat overmatig bloeden of interferentie met bloedglucosecontrole zou kunnen veroorzaken als het tijdens de operatie wordt gebruikt.

Dosering

Voor volwassenen wordt gember doorgaans oraal gebruikt in doses van 0,5-3 gram per dag gedurende maximaal 12 weken. Bij kinderen zijn doses van 0,75 tot 2 gram gember per dag gedurende 3-4 dagen gebruikt.