Orthomoleculair kennisinstituut
Menu

Siberische Ginseng

In het kort
  • Siberische ginseng is een adaptogeen kruid dat het lichaam helpt zich aan te passen aan fysieke en mentale stress.
  • Het wordt vaak gebruikt om vermoeidheid te verminderen en de weerstand te ondersteunen.
  • Siberische ginseng bevat actieve stoffen zoals eleutherosiden, die verantwoordelijk zijn voor de adaptogene en immunomodulerende eigenschappen.
  • Door onvoldoende veiligheidsgegevens wordt Siberische Ginseng afgeraden voor jonge kinderen, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, evenals voor mensen met hart- en vaatziekten of hoge bloeddruk.
In het kort

Wat is Siberische Ginseng?

Eleutherococcus senticosus, beter bekend als Siberische ginseng, is een adaptogeen kruid dat traditioneel wordt gebruikt om vermoeidheid tegen te gaan en het lichaam te helpen beter om te gaan met fysieke en mentale stress.1 Het kruid wordt vaak ingezet vanwege zijn herstellende en versterkende eigenschappen, vooral bij periodes van hoge belasting of verminderde energie.

De meest gangbare vormen van Siberische ginseng-supplementen zijn extracten uit de wortel en stengel, hoewel ook extracten uit de bladeren gebruikt worden. Het kruid bevat actieve verbindingen, zoals eleutherosiden, die bijdragen aan de adaptogene en immunomodulerende werking.

Siberische ginseng staat ook bekend onder verschillende andere namen:

  • Eleuthero
  • Ciwujia
  • Acanthopanax Senticosus
  • Eleutherococcus Senticosus1
Wat is Siberische Ginseng?

Gebruik

Waarschijnlijk effectief

Immuunrespons

Siberische ginseng ondersteunt het immuunsysteem door de activiteit van sommige immuuncellen, zoals T-lymfocyten en natuurlijke killercellen, te stimuleren.2,3 Dit kan de weerstand tegen infecties en ziekten versterken. Een interventie studie toonde aan dat de actieve bestanddelen, eleutherosiden, bijdragen aan een betere immuunrespons en bescherming bieden tegen virale en bacteriële infecties.4

Vermoeidheidsweerstand

Vermoeidheidsweerstand verwijst naar de veerkracht van het lichaam ten opzichte van het ontwikkelen van vermoeidheid. Siberische Ginseng verhoogt mogelijk deze vermoeidheidsweerstand via zijn adaptogene en stressverlagende werking.1 De beschikbare studies wijzen erop dat Siberische ginseng voordelen kan bieden voor het verbeteren van fysieke prestaties, uithoudingsvermogen en energiemetabolisme, vooral bij recreatieve sporters.5-7 Daarnaast lijkt het potentieel te hebben bij het verminderen van vermoeidheid in bepaalde subgroepen.8 Hoewel de resultaten veelbelovend zijn, is aanvullend onderzoek noodzakelijk om de effecten beter te doorgronden en te bevestigen in grotere en diversere populaties. Dit is vooral belangrijk gezien de methodologische beperkingen van de huidige studies.9

Mogelijk effectief

Cognitieve functies

Een dagelijkse dosering van 300 mg eleutherowortel werd in een interventiestudie van 8 weken geassocieerd met een lichte verbetering van de cognitieve functies en een aanzienlijke toename in sociale interacties. Meer klinische studies zijn echter nodig om deze effecten op grotere schaal te bevestigen en volledig te begrijpen.10

Gebruik

Werking

Het kruid bevat verschillende actieve verbindingen, zoals eleutherosiden, flavonoïden, organische zuren en vitaminen, die verantwoordelijk zijn voor de adaptogene en immunomodulerende eigenschappen.1,11 De werking van Siberische ginseng berust op verschillende biologische mechanismen, die hieronder worden toegelicht.

Adaptogene Effecten

Siberische ginseng staat bekend om zijn adaptogene eigenschappen. Dit houdt in dat het het lichaam kan ondersteunen bij het aanpassen aan stress en helpt de balans (homeostase) te behouden. Dit effect wordt grotendeels toegeschreven aan de invloed op de hypothalamus-hypofyse-bijnier (HPA)-as, die een belangrijke rol speelt in de regulatie van stresshormonen zoals cortisol.11 Door deze regulatie kan Siberische ginseng mogelijk bijdragen aan het moduleren van de fysiologische stressrespons.

Bovendien zijn er aanwijzingen dat Siberische ginseng een duale werking heeft op stresshormoonreceptoren door deze te activeren of te remmen, mede door remming van enzymen zoals catechol-O-methyltransferase (COMT). Dit mechanisme kan helpen om de balans tussen energieopslag en energieverbruik te verbeteren.12

Immunomodulatie

De eleutherosiden in Siberische ginseng lijken het immuunsysteem op verschillende manieren te kunnen ondersteunen. Zo wordt gedacht dat ze T-lymfocyten en natuurlijke killercellen (NK-cellen) activeren, wat mogelijk bijdraagt aan een sterkere immuunrespons.2,3,13 Daarnaast suggereren studies dat eleutherosiden ontstekingsprocessen kunnen moduleren door remming van NF-κB-activiteit, wat kan leiden tot een verminderde productie van pro-inflammatoire cytokines zoals TNF-α en IL-6.13 Ook zijn er aanwijzingen dat Siberische ginseng antioxidante eigenschappen heeft, wat kan helpen bij het tegengaan van oxidatieve stress en bescherming biedt tegen celbeschadiging.14,15

Metabole Effecten

Siberische ginseng kan mogelijk het metabolisme beïnvloeden door de vetoxidatie te verhogen via het stimuleren van AMP-geactiveerd proteïnekinase (AMPK) en acetyl-CoA carboxylase (ACC) in spiercellen, wat leidt tot verbeterd gebruik van vetzuren als energiebron.16

Werking

Veiligheid

Siberische ginseng wordt afgeraden voor kinderen, zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en patiënten met hart- en vaatziekten of hypertensie.17-19 Dit omdat er nog onvoldoende bekend is over de veiligheid bij deze groepen. Daarnaast zou Siberische ginseng mogelijk invloed kunnen hebben op de bloeddruk.17

Mogelijke bijwerkingen die kunnen optreden:

  • Maag-darmklachten18,19
  • Slapeloosheid, vooral bij inname laat op de dag18
  • Hoofdpijn19
  • Verhoogde bloeddruk, met name bij gevoelige personen19

Bij normale doseringen wordt Siberische ginseng over het algemeen goed verdragen en als veilig beschouwd.17-20 Toch is voorzichtigheid geboden bij gelijktijdig gebruik met medicatie of bij bestaande medische aandoeningen.19

Veiligheid

Interacties

Siberische ginseng kan mogelijke interacties veroorzaken bij gelijktijdig gebruik met bepaalde medicijnen. Zo kan het kruid in combinatie met bloedverdunners, zoals anticoagulantia, het risico op bloedingen verhogen.21 Daarnaast bestaat er een kans op interactie met antidepressiva, met name SSRI’s en MAO-remmers, waarbij Siberische ginseng de effecten van deze medicijnen mogelijk versterkt.18

Voor patiënten die medicijnen gebruiken of kampen met medische aandoeningen, is het raadzaam om vooraf overleg te plegen met een arts of apotheker. Dit voorkomt mogelijke interacties en zorgt ervoor dat Siberische ginseng veilig kan worden gebruikt.

Interacties

Dosering

Hoewel traditioneel gezien soms hogere doseringen van 2 tot 4 gram of meer worden gebruikt, vooral in kruidenpreparaten, wordt aanbevolen om een dagelijkse dosering van 300 tot 1.200 mg aan te houden. De exacte hoeveelheid hangt af van de specifieke toepassing en individuele behoeften. Voor veilig gebruik is het raadzaam om bij twijfel professioneel advies in te winnen.

Dosering
Referenties
  1. Patel, K. (2024, October 13). Eleuthero. Examine.com.
  2. Bohn, B., Nebe, C. T., & Birr, C. (1987). Flow-cytometric studies with eleutherococcus senticosus extract as an immunomodulatory agent. Arzneimittel-Forschung, 37(10), 1193–1196.
  3. Cichello, S. A., Yao, Q., Dowell, A., Leury, B., & He, X. (2015). Proliferative and Inhibitory Activity of Siberian ginseng (Eleutherococcus senticosus) Extract on Cancer Cell Lines; A-549, XWLC-05, HCT-116, CNE and Beas-2b. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 16(11), 4781–4786.
  4. Szołomicki, S., Samochowiec, L., Wójcicki, J., & Droździk, M. (2000). The influence of active components of Eleutherococcus senticosus on cellular defence and physical fitness in man. Wiley Online Library.
  5. Asano, K., Takahashi, T., Miyashita, M., Matsuzaka, A., Muramatsu, S., Kuboyama, M., Kugo, H., & Imai, J. (1986). Effect of Eleutherococcus senticosus extract on human physical working capacity. Planta medica, (3), 175–177.
  6. Kuo, J., Chen, K. W., Cheng, I., Tsai, P., Lu, Y., & Lee, N. (2010). The Effect of Eight Weeks of Supplementation with Eleutherococcus senticosus on Endurance Capacity and Metabolism in Human. The Chinese Journal of Physiology, 53(2), 105–111.
  7. Anaerobic Capacity – Asano K, Takahashi T, Miyashita M, Matsuzaka A, Muramatsu S, Kuboyama M, Kugo H, Imai JEffect of Eleutherococcus senticosus extract on human physical working capacityPlanta Med.(1986 Jun)
  8. Hartz, A. J., Bentler, S., Noyes, R., Hoehns, J., Logemann, C., Sinift, S., Butani, Y., Wang, W., Brake, K., Ernst, M., & Kautzman, H. (2004). Randomized controlled trial of Siberian ginseng for chronic fatigue. Psychological Medicine, 34(1), 51–61.
  9. Goulet, E. D., & Dionne, I. J. (2005). Assessment of the effects of Eleutherococcus senticosus on endurance performance. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 15(1), 75–83.
  10. Cicero, A., Derosa, G., Brillante, R., Bernardi, R., Nascetti, S., & Gaddi, A. (2004). EFFECTS OF SIBERIAN GINSENG (ELEUTHEROCOCCUS SENTICOSUS MAXIM.) ON ELDERLY QUALITY OF LIFE: a RANDOMIZED CLINICAL TRIAL. Archives of Gerontology and Geriatrics, 38, 69–73.
  11. Todorova, V., Ivanov, K., Delattre, C., Nalbantova, V., Karcheva-Bahchevanska, D., & Ivanova, S. (2021). Plant Adaptogens—History and Future Perspectives. Nutrients, 13(8), 2861.
  12. Gaffney, B., Hügel, H., & Rich, P. (2001). Panax ginseng and Eleutherococcus senticosus may exaggerate an already existing biphasic response to stress via inhibition of enzymes which limit the binding of stress hormones to their receptors. Medical Hypotheses, 56(5), 567–572.
  13. Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC), & Kaļķe, D. (2014). Assessment report on Eleutherococcus senticosus (Rupr. et Maxim.) Maxim., radix (D. Kaļķe, Red.).
  14. Arouca, A., & Grassi-Kassisse, D. M. (2013). <i>Eleutherococcus senticosus</i>: Studies and effects. Health, 05(09), 1509–1515.
  15. Lee, Y. J., Chung, H., Kwak, H., & Yoon, S. (2008). The effects of A. senticosus supplementation on serum lipid profiles, biomarkers of oxidative stress, and lymphocyte DNA damage in postmenopausal women. Biochemical and Biophysical Research Communications, 375(1), 44–48.
  16. Hashimoto, T., Okada, Y., Yamanaka, A., Ono, N., Uryu, K., & Maru, I. (2020). The effect of eleutherococcus senticosus on metabolism-associated protein expression in 3T3-L1 and C2C12 cells. Physical Activity and Nutrition, 24(3), 13–18.
  17. Tóth-Mészáros, A., Garmaa, G., Hegyi, P., Bánvölgyi, A., Fenyves, B., Fehérvári, P., Harnos, A., Gergő, D., To, U. N. D., & Csupor, D. (2023). The effect of adaptogenic plants on stress: A systematic review and meta-analysis. Journal of Functional Foods, 108, 105695.
  18. Bokelmann, J. M. (2021). Eleuthero/Siberian ginseng (Eleutherococcus senticosus/Acanthopanax senticosus). In Elsevier eBooks (pp. 327–333).
  19. Mahady, G. B., Gyllenhaal, C., Fong, H. H., & Farnsworth, N. R. (2000). Ginsengs: A Review of Safety and Efficacy. Nutrition in Clinical Care, 3(2), 90–101.
  20. Jia, A., Zhang, Y., Gao, H., Zhang, Z., Zhang, Y., Wang, Z., Zhang, J., Deng, B., Qiu, Z., & Fu, C. (2020). A review of Acanthopanax senticosus (Rupr and Maxim.) harms: From ethnopharmacological use to modern application. Journal of Ethnopharmacology, 268, 113586.
  21. Oates, L. (2008). Siberian ginseng eleutherococcus senticosus.
Sluiten