Collageen peptiden (type I)

Wat zijn Collageen peptiden (type I)?

Collageen komt in verschillende types voor: type I, II en III. Deze types komen uit verschillende delen van het lichaam. Huid bevat bijvoorbeeld type I en III, terwijl pezen alleen type I bevatten en kraakbeen type II. Hierdoor hebben de verschillende collageentypes verschillende functies. Meer dan 90% van het collageen in het lichaam bestaat uit type I en III.¹

Collageenpeptiden worden gemaakt uit collageen, het belangrijkste structurele eiwit in ligamenten, pezen, huid en botten. Om collageenpeptiden te maken, wordt collageen vaak eerst gedeeltelijk gehydrolyseerd, wat gelatine oplevert. Deze gelatine wordt vervolgens behandeld met speciale enzymen om de kleinere collageenpeptiden te vormen. Dit proces maakt de collageenpeptiden beter opneembaar voor het lichaam.

Viscollageen

Viscollageen wordt gewonnen uit de huid, botten en graten van vis. Sommigen beschouwen viscollageen als superieur aan andere soorten collageen omdat het meer lijkt op menselijk collageen, dat voornamelijk uit type I collageen bestaat. Toch is de werkzaamheid van verschillende collageenbronnen in het lichaam vrijwel gelijk.

Vegan collageen

Collageen kan alleen door mensen en dieren worden aangemaakt, niet door planten. Hoewel er vaak gesproken wordt over ‘vegan collageen’, bestaat dit in feite niet. In plaats daarvan bevat vegan collageen een mix van plantaardige stoffen die de collageenproductie in het lichaam kunnen stimuleren.

Veganistisch collageen bevat meestal een combinatie van vitamines en mineralen, zoals vitamine C, zink, koper, selenium en zwavel. Deze stoffen helpen het lichaam om collageen aan te maken.

Gebruik

Mogelijk effectief

Huidveroudering: orale collageenpeptiden lijken de hydratatie en elasticiteit van de huid bij oudere volwassenen te verbeteren.

Een systematische review en meta-analyse van 26 gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken met 1721 patiënten toonde aan dat suppletie met gehydrolyseerd collageen (HC) de huidhydratatie en elasticiteit significant verbeterde in vergelijking met de placebogroep. Subgroepanalyses lieten zien dat de effecten op huidhydratatie varieerden afhankelijk van de bron van collageen, maar deze verschillen waren niet significant.

Wel waren er wat kanttekeningen bij de onderzoeken die geanalyseerd werden. Zo hadden verschillende studies maar een klein aantal deelnemers en waren er veel verschillen tussen onderzoeken, waardoor het lastiger is om uitkomsten goed met elkaar te vergelijken.

Droge huid: collageenpeptiden lijken de hydratatie en elasticiteit van de huid bij volwassenen met een droge huid te verbeteren. Een meta-analyse toont aan dat collageenpeptiden gedurende 4-12 weken, de hydratatie en elasticiteit van de huid verbeteren.

Onvoldoende bewijs om de effectiviteit te beoordelen

Artrose: er is onvoldoende bewijs om de effecten van collageen type I bij artrose goed te kunnen te beoordelen. Een klinisch onderzoek liet zien dat een specifiek collageen type I product pijn en functie verbetert bij patiënten met knieartrose. De voordelen hielden een maand na de behandeling aan.

Sclerodermie: er is onvoldoende betrouwbaar bewijs om de effecten van collageen type I bij sclerodermie te beoordelen. Een voorlopig klinisch onderzoek liet zien dat inname van collageen type I voor 11-12 maanden de huiddikte verbeterde in vergelijking met de beginwaarden.

Een ander klinisch onderzoek liet ook zien dat inname van collageen type I gedurende 12 maanden de huiddikte verbeterde in vergelijking met placebo bij patiënten met late stadium diffuse sclerodermie. Bij mensen met vroege stadium diffuse sclerodermie werd dit effect echter niet gezien.

Overig

Er is ook interesse in het gebruik van collageen type I bij brandwonden, kleine bloedingen, radiodermatitis, huidtransplantaties en wondgenezing. Er is onvoldoende betrouwbaar bewijs om deze effecten te beoordelen.

Werking

Structurele functie: collageen type I is een structureel eiwit dat voorkomt in de extracellulaire matrix van bloedvaten, huid en andere organen. Het speelt een belangrijke rol als een steunstructuur in normaal wondherstel.

Dermatologische effecten: collageenpeptiden zouden de huid kunnen beschermen. In een onderzoek bij muizen werd bijvoorbeeld gevonden dat deze peptiden door UV veroorzaakte huidbeschadiging konden verminderen. Ook zouden collageen dipeptiden de aanmaak van hyaluronzuur en ceramiden kunnen stimuleren. Deze stoffen spelen een rol bij de hydratatie van de huid.

Immunologische effecten: het gebruik van collageen type I voor de auto-immuunziekte sclerodermie is gebaseerd op de theorie van orale tolerantie. Volgens deze theorie zou de orale toediening van kleine hoeveelheden antigenen biologische processen op gang brengen die ontstekingen onderdrukken op cellulair niveau.

In vitro onderzoek toont aan dat collageen type I de activiteit kan verhogen van bepaalde witte bloedcellen en T-cellen van patiënten met sclerodermie. Het is echter onduidelijk of inname van collageen type I symptomen bij patiënten met diffuse sclerodermie verbetert.

Glycemische effecten: er is interesse in het gebruik van collageenpeptiden om insulineresistentie te verbeteren. In klinische onderzoeken zorgde het nemen van collageenpeptiden, met hoge niveaus van collageendipeptiden, ervoor dat de productie van schadelijke advanced glycation end products (AGEs) verminderde. Dit correleert met verbeteringen in insulineresistentie.

Veiligheid

Volwassenen

Gebruikelijke, veilige doseringen van collageen liggen meestal tussen de 2,5 gram en 15 gram per dag. Voor collageen type I specifiek, zijn doseringen rond de 10 gram per dag heel gangbaar in onderzoek naar huidgezondheid en gewrichtsfunctie. Studies hebben aangetoond dat deze hoeveelheden gedurende langere perioden, zoals enkele maanden, veilig kunnen worden gebruikt. Voor optimale werking is het advies echter om 25 dagen achtereen te gebruiken, gevolgd door 5 dagen pauze.

Het principe van het 25 dagen gebruik en een 5 dagen pauzecyclus voor collageen is gebaseerd op het idee van periodisering. Dit is een strategie die veel wordt toegepast in de voedingsleer om gewenning van het lichaam te voorkomen en de natuurlijke processen te stimuleren. Bij langdurige inname collageen kan het lichaam mogelijk minder efficiënt reageren of zelfs afhankelijk worden van externe toevoer. Door een korte pauze van vijf dagen, heeft het lichaam de kans om de balans te herstellen en de eigen collageenproductie te ondersteunen, in plaats van te vertragen door constante aanvoer van extern collageen. Deze cyclus kan zo lang als gewenst herhaald worden.

Kinderen

Gebruik bij kinderen is waarschijnlijk veilig in de hoeveelheden die in voeding gevonden worden.

Er is onvoldoende betrouwbare informatie beschikbaar over de veiligheid van hogere doseringen van collageen voor kinderen.

Zwangerschap en borstvoeding

Gebruik tijdens zwangerschap en borstvoeding is waarschijnlijk veilig in de hoeveelheden die in voeding gevonden worden.

Er is onvoldoende betrouwbare informatie beschikbaar over de veiligheid van hogere doseringen van collageen tijdens zwangerschap en borstvoeding.

Interacties

Er zijn geen interacties met collageen en medicijnen, supplementen of ziektes bekend. Neem bij gebruik van supplementen in combinatie met medicijnen altijd contact op met een apotheker of arts om mogelijke interacties te controleren.

Dosering

Gebruikelijke doseringen van collageen liggen meestal tussen de 2,5 gram en 15 gram per dag. Hierbij is het advies om 25 dagen achtereen te gebruiken, gevolgd door 5 dagen pauze om gewenning van het lichaam te voorkomen en de natuurlijke processen in stand te houden.