Mariadistel

Wat is mariadistel?

Mariadistel, of Silybum marianum, oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-Europa, Centraal-Azië en Ethiopië en gedijt bijzonder goed op de zonnige hellingen van de mediterrane landen. De volwassen plant wordt tot 2 meter hoog en heeft grote, felpaarse bloemen en veel stevige stekels.

Mariadistel bevat het actieve bestanddeel silymarine, een complex van flavonolignanen zoals silybin en isosilybin. Silymarine heeft antioxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen.

Er is geen officiële bovengrens vastgesteld, hoewel bijwerkingen zoals een opgeblazen gevoel, diarree, indigestie, winderigheid en misselijkheid kunnen optreden​ en in ernstige gevallen allergische reacties.

Gebruik

Waarschijnlijk effectief

Mariadistel, ook wel silymarine, kan helpen bij het verbeteren van de bloedsuikerspiegel en lipidenstatus bij mensen waarbij deze verstoord zijn. Een meta analyse van verschillende onderzoeken  toont aan dat mariadistel onder andere de nuchtere bloedglucose, geglyceerd hemoglobine en de LDL-cholesterolwaarden kan verlagen. Korte onderzoeken (minder dan 3 maanden) lieten sterkere resultaten zien voor de bloedsuikerspiegel dan langere onderzoeken. De lipidenstatus verbeterde daarentegen sterker in de langere studies. De meeste studies gebruikten doses van 200-600 mg per dag.¹

In Italië is een specifiek product (Berberol) onderzocht, dat mariadistel en berberine combineert. Dit product verbeterde niet alleen de bloedsuikerspiegel bij type 2 diabetes, maar ook bij obesitas en type 1 diabetes.

Werking

De zaden en bovengrondse delen van mariadistel zijn de meest bruikbare onderdelen van de plant, waarbij de zaden vooral medicinaal worden ingezet. Mariadistelextract wordt meestal gemaakt van de zaden en bevat 70% tot 80% silymarine. Dit is een mix van stoffen die flavonolignanen worden genoemd, zoals silybin, isosilybin, silydianin en silychristin. Van deze stoffen is silybin het meest actieve bestanddeel.

Antioxidante werking
Mariadistel kan antioxidanteffecten hebben door het beschermen van DNA en het behouden van glutathionspiegels. Hoewel sommige onderzoeken een verhoging van glutathion vonden zijn de resultaten niet eenduidig.

leverbeschermende effecten
De antioxidante en vrije-radicalenvangende acties van mariadistelbestanddelen zoals silymarine en silybin kunnen helpen bij het beschermen van de lever. Silymarine stabiliseert levercelmembranen en remt de opname van toxines. Silibinine helpt bij het verminderen van lipideperoxidatie door toxines en stimuleert DNA-polymerase in levercellen, wat de regeneratie van levercellen bevordert.

Neurale effecten
Mariadistel helpt bij de groei van zenuwen en beschermt neuronen tegen oxidatieve stress.

Psychiatrische effecten
Mariadistel wordt onderzocht voor de behandeling van obsessieve-compulsieve stoornis (OCD). Het werkt als antioxidant en kan de dopamine-transmissie verbeteren, wat helpt bij het beheersen van OCD-gedrag. Silymarine kan ook monoamineoxidase (MAO) remmen, wat leidt tot verhoogde dopamine-niveaus in de hersenen.

Veiligheid

Mariadistel (silymarine) is waarschijnlijk veilig bij juist gebruik. Mariadistel extract, gestandaardiseerd op 70% tot 80% silymarine, is veilig gebleken bij doses tot 140 mg per dag gedurende maximaal 4 jaar.

Interacties

Medicijnen
Mariadistel (silymarine) kan verschillende interacties hebben met medicijnen. Het kan het risico op een te lage bloedsuikerspiegel (hypoglykemie) verhogen bij gebruik met antidiabetes medicijnen. Wees daarom voorzichtig met deze combinatie.

Mariadistel kan mogelijk CYP2B6-enzymen remmen, wat de werking van medicijnen die door dit enzym worden afgebroken kan beïnvloeden. Daarnaast kan mariadistel interfereren met oestrogeentherapie door competitie voor oestrogeenreceptoren. Het kan de klaring van medicijnen die door glucuronidering worden afgebroken beïnvloeden, dus voorzichtigheid is geboden bij combinatiegebruik. Mariadistel kan ook de werking van statines verminderen door de activiteit van bepaalde eiwitten te beïnvloeden. Het kan de stofwisseling van indinavir beïnvloeden, hoewel de resultaten niet consistent zijn.

Bij gebruik met ledipasvir kan mariadistel de niveaus en effecten van ledipasvir verhogen. Het kan ook de bloedspiegels van morfine beïnvloeden en de effecten ervan veranderen. Mariadistel kan de klaring van sirolimus verminderen, dus het is belangrijk hier rekening mee te houden. Het kan ook de niveaus en effecten van sofosbuvir verlagen. Silibinine, een bestanddeel van mariadistel, kan de niveaus van tamoxifen verhogen en de omzetting naar een actieve metaboliet beïnvloeden. Het kan ook de effecten van warfarine verhogen, dus nauwkeurige monitoring van de bloedwaarden is essentieel.

Kruiden
Theoretisch gezien kan mariadistel additieve effecten hebben als het wordt gebruikt met andere kruiden en supplementen die ook de glucosespiegels verlagen.

Omstandigheden
Mariadistel een allergische reactie veroorzaken bij mensen die gevoelig zijn voor planten uit de Asteraceae/Compositae-familie, zoals ambrosia, chrysanten, goudsbloemen en madeliefjes.

Dosering

Voor volwassenen worden mariadistelextracten meestal oraal gebruikt in doses van 140 mg drie keer per dag, tot maximaal 4 jaar. Deze extracten zijn meestal gestandaardiseerd op een silymarinegehalte van 70% tot 80%.