Shatavari (Asparagus Racemosus)

Wat is Shatavari (Asparagus Racemosus)?

Shatavari, volgens de officiële Latijnse benaming Asparagus Racemosus, is een plant uit de aspergefamilie. Dit is echter niet de aspergesoort die doorgaans wordt gegeten, dat is de Asparagus officinales.

Shatavari is een veelgebruikt kruid in de Ayurvedische geneeskunde. De plant komt van oorsprong voor in India en de Himalaya. Het kan vertaald worden naar ‘honderd echtgenoten’ of ‘die honderd echtgenoten bezit’ en wordt onder andere ingezet voor vrouwelijke vruchtbaarheid.

Het kruid staat ook bekend om de adaptogene werking.¹ Adaptogenen hebben een positieve invloed op de stressverwerking, en dus ook de weerbaarheid tegen verschillende vormen van stress.²

Werking

De wortel van de shatavari is het deel dat doorgaans wordt gebruikt binnen de traditionele geneeskunde. Zowel de wortel als de vrucht bevat steroïde saponinen zoals sarsasapogenine, isoflavonen, flavonoïden zoals kaempferol, oligosachariden en aminozuren. Hieraan wordt de werking van shatavari voornamelijk toegeschreven.

Vrouwelijke reproductie

Shatavari wordt in de Ayurveda ingezet ter ondersteuning van het vrouwelijke reproductiestelsel, bijvoorbeeld bij PCOS en onvruchtbaarheid. Hoewel onderzoek in mensen nog ontbreekt zou shatavari mogelijk antioxidante werking kunnen hebben en hierdoor negatieve effecten van stress op de reproductieve gezondheid tegen kunnen gaan. Ook blijkt uit dieronderzoek dat shatavari fyto-oestrogene activiteit heeft, waardoor het mogelijk een hormonale imbalans zou kunnen herstellen.³

Mogelijk zou shatavari het volume van moedermelk kunnen verhogen, maar resultaten zijn tegenstrijdig.

Spierkracht

Het is onduidelijk of shatavari invloed heeft op spierkracht. Een hele kleine studie in postmenopauzale vrouwen vond verbeteringen in knijpkracht, maar niet in kniestrekkracht in vergelijking met placebo. In een onderzoek kregen 10 recreatieve mannelijke atleten 500 mg shatavari per dag voor acht weken. In vergelijking met placebo werden verbeterde prestaties gezien bij een bankdruktraining.

Uit onderzoek naar dieren blijkt dat shatavari mogelijk een immuunrespons kan stimuleren. Ook zou het de zuurgraad van de maag, gastro-intestinale motiliteit en diarree kunnen verminderen.

Labonderzoek onderzoek wijst er ook op dat shatavari antioxidante werking heeft, de insulineproductie kan beïnvloeden en antibacteriële effecten heeft. Deze effecten zijn echter nog niet in dieren of mensen onderzocht.

Veiligheid

Volwassenen

Shatavari is waarschijnlijk veilig bij gepast gebruikt in gezonde individuen. Het is met ogenschijnlijke veiligheid met 500 mg per dag gebruikt voor acht weken lang bij recreatieve mannelijke atleten.

Zwangerschap en borstvoeding

Hoge doseringen shatavari hadden bij zwangere dieren negatieve effecten op de foetus. Omgerekend naar mensen ging het hier om doseringen van enkele grammen per dag. Tot er duidelijker bewijs is voor veilige doseringen lijkt het verstandig om shatavari tijdens het eerste trimester te vermijden. Dit sluit gebruik tijdens latere trimesters en borstvoeding niet uit.⁴

Interacties

Diuretische medicijnen

Men denkt dat shatavari diuretische eigenschappen heeft. Theoretisch zou gebruik in combinatie met plaspillen tot interacties kunnen leiden.

Lithium medicatie

Theoretisch gezien zou asperges racemosus de uitscheiding van lithium medicatie kunnen verminderen en de lithiumspiegels kunnen verhogen.

Dosering

Onderzoek is beperkt, er is geen typische dosering beschikbaar