Spirulina
- Spirulina is een niet-giftige blauwgroene microalg.
- Spirulina staat bekend als superfood, vanwege zijn uitzonderlijke voedingswaarde.
- Het bevat onder andere eiwitten, vetzuren, vitamines en mineralen.
- De werking van spirulina is vrij complex en nog niet volledig bekend.
- Spirulina kan mogelijk helpen bij het bevorderen van de cardiometabole gezondheid en tevens ontstekingsremmend werken.
In het kort
- Spirulina is een niet-giftige blauwgroene microalg.
- Spirulina staat bekend als superfood, vanwege zijn uitzonderlijke voedingswaarde.
- Het bevat onder andere eiwitten, vetzuren, vitamines en mineralen.
- De werking van spirulina is vrij complex en nog niet volledig bekend.
- Spirulina kan mogelijk helpen bij het bevorderen van de cardiometabole gezondheid en tevens ontstekingsremmend werken.
Wat is spirulina?
Spirulina, ook wel bekend als Arthrospira platensis of Arthrospira maxima, is een niet-giftige blauwgroene microalg die haar naam dankt aan haar karakteristieke spiraalvorm. Van nature groeit spirulina in warme, zoutrijke en alkalische meren met een hoge pH-waarde.1 Voor commerciële doeleinden wordt spirulina doorgaans in gecontroleerde omgevingen gekweekt, waarna het zorgvuldig wordt gedroogd en verpulverd om een hoogwaardig supplement te creëren in de vrom van poeder, tabletten of capsules. De meest gebruikte soort in voedingssupplementen en wetenschappelijk onderzoek is Arthrospira platensis.2
Spirulina staat bekend als een ‘superfood’ vanwege de uitzonderlijke voedingswaarden. Het bevat hoogwaardige eiwitten, essentiële aminozuren, meervoudig onverzadigde vetzuren, vitamines, mineralen en een scala aan bioactieve stoffen zoals carotenoïden, chlorofyl en fycocyanine. Dankzij deze rijke samenstelling wordt spirulina wereldwijd ingezet voor verschillende toepassingen.1
Er is echter een verschil tussen blauwe en groene spirulina. Groene spirulina wordt gemaakt van de volledige alg, terwijl bij blauwe spirulina enkel het pigment uit de alg wordt gebruikt. Hierdoor heeft groene spirulina een breder spectrum aan voedingsstoffen in vergelijking met blauwe spirulina.3
Gebruik
Uit in vitro- en dieronderzoeken blijkt dat spirulina tal van voordelen zou kunnen bieden, zoals antioxiderende, ontstekingsremmende, neuroprotectieve, antivirale, immuunmodulerende en bloedsuikerverlagende (hypoglykemische) eigenschappen.
Een beperkt aantal van deze effecten is echter bevestigd in klinische studies.
Cardiometabole gezondheid
Klinische studies suggereren dat suppletie met spirulina kleine, maar gunstige effecten kan hebben op verschillende aspecten van de cardiometabole gezondheid. Deze effecten omvatten een verlaging van de bloeddruk (met name bij mensen met hypertensie), lichte verminderingen in lichaamsgewicht, en een verlaging van de nuchtere bloedsuikerspiegel.4,5
Triglyceridengehalte
Spirulina lijkt een matig effect te hebben op het triglyceridengehalte in het bloed. Dit effect werd vooral gezien bij mensen met metabool syndroom of gerelateerde aandoeningen, zoals diabetes, hyperlipidemie en hypertensie.5
Ontstekingen
Daarnaast heeft spirulina een mogelijk ontstekingsremmende effect. Hoewel dierstudies dit effect bevestigen, is dit nog niet aangetoond in humane studies. Zo is wel bekend dat spirulina het antioxidanten gehalte kan verhogen, maar het effect op ontstekingen is nog niet duidelijk aangetoond.6
Allergieën
Het effect van spirulina op allergieën is ook meerdere keren onderzocht en dan specifiek voor allergische rhinitis, een ontsteking van de neusslijmvliezen. Ondanks het feit dat er meerdere studies zijn gedaan, is er nog geen significant effect aangetoond.7
Werking
Spirulina zit boordevol bioactieve stoffen, zoals pigmenten, polyfenolen, peptiden, vetzuren, complexe koolhydraten, vitaminen en mineralen. Hierdoor is het werkingsmechanisme van spirulina complex en nog niet volledig begrepen. Fycocyanine is het meest voorkomende eiwit in spirulina en wordt beschouwd als de belangrijkste actieve stof. Daarnaast zorgen fycocyanine voor het blauwe pigment.8
De antioxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen van spirulina zijn het meest uitgebreid onderzocht en worden toegeschreven aan verschillende verbindingen, waaronder fycocyanine, carotenoïden, chlorofyl en vitamine E. Spirulina kan de activiteit van antioxidant-enzymen, zoals superoxidedismutase verhogen en enzymen remmen die betrokken zijn bij de productie van ontstekingsbevorderende stoffen.9
De blauw groene alg zou mogelijk bloeddrukverlagende effecten hebben. Door de werking van angiotensine-I converterend enzym (ACE) te remmen. Hierdoor verwijden de bloedvaten en verlaagt de bloeddruk. 10
Veiligheid
Er is onvoldoende wetenschappelijke informatie over het gebruik van spirulina tijdens de zwangerschap en borstvoeding. Daarom wordt het gebruik van spirulina bij deze groep uit voorzorg afgeraden. Tevens wordt het gebruik van spirulina in combinatie met medicijnen welke invloed hebben op de schildklier afgeraden, vanwege het hoge gehalte aan jodium.
Dosering
Spirulina wordt meestal gedoseerd tussen de 2 en 10 gram per dag in de vorm van poeder of capsules.
- Ahmad, A. M. R., Intikhab, A., Zafar, S., Farooq, U., Shah, H. B. U., Akram, S., Abid, J., Parveen, Z., & Iqbal, S. (2023). Spirulina, an FDA-Approved Functional Food: Worth the Hype?. Cellular and molecular biology (Noisy-le-Grand, France), 69(1), 137–144.
- Finamore, A., Palmery, M., Bensehaila, S., & Peluso, I. (2017). Antioxidant, Immunomodulating, and Microbial-Modulating Activities of the Sustainable and Ecofriendly Spirulina. Oxidative medicine and cellular longevity, 2017, 3247528.
- Fernandes, R., Campos, J., Serra, M., Fidalgo, J., Almeida, H., Casas, A., Toubarro, D., & Barros, A. I. R. N. A. (2023). Exploring the Benefits of Phycocyanin: From Spirulina Cultivation to Its Widespread Applications. Pharmaceuticals (Basel, Switzerland), 16(4), 592.
- Machowiec, P., Ręka, G., Maksymowicz, M., Piecewicz-Szczęsna, H., & Smoleń, A. (2021). Effect of SpirulinaSupplementation on Systolic and Diastolic Blood Pressure: Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Nutrients, 13(9), 3054.
- Hatami, E., Ghalishourani, S. S., Najafgholizadeh, A., Pourmasoumi, M., Hadi, A., Clark, C. C. T., Assaroudi, M., Salehi-Sahlabadi, A., Joukar, F., & Mansour-Ghanaei, F. (2021). The effect of spirulina on type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis. Journal of diabetes and metabolic disorders, 20(1), 883–892.
- Mohiti, S., Zarezadeh, M., Naeini, F., Tutunchi, H., Ostadrahimi, A., Ghoreishi, Z., & Ebrahimi Mamaghani, M. (2021). Spirulina supplementation and oxidative stress and pro-inflammatory biomarkers: A systematic review and meta-analysis of controlled clinical trials. Clinical and experimental pharmacology & physiology, 48(8), 1059–1069.
- Lim, X. Y., Lau, M. S., Zolkifli, N. A., Sastu Zakaria, U. R., Mohd Rahim, N. S., Lai, N. M., & Tan, T. Y. C. (2024). Medicinal plants for allergic rhinitis: A systematic review and meta-analysis. PloS one, 19(4), e0297839.
- Sharma, N. K., Tiwari, S. P., Tripathi, K., & Rai, A. K. (2011). Sustainability and cyanobacteria (blue-green algae): facts and challenges. Journal of Applied Phycology, 23, 1059-1081.
- Calella, P., Di Dio, M., Cerullo, G., Di Onofrio, V., Gallé, F., & Liguori, G. (2022). Antioxidant, immunomodulatory, and anti-inflammatory effects of Spirulina in disease conditions: a systematic review. International journal of food sciences and nutrition, 73(8), 1047–1056.
- Machowiec, P., Ręka, G., Maksymowicz, M., Piecewicz-Szczęsna, H., & Smoleń, A. (2021). Effect of SpirulinaSupplementation on Systolic and Diastolic Blood Pressure: Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Nutrients, 13(9), 3054.
