Prikkelbare darm syndroom: wat is het en hoe behandel je het?

12 maart 2021

4 minuten leestijd

In het kort

Hoe ontstaat prikkelbare darm syndroom?
Hoe behandel je prikkelbare darm syndroom?
Ons advies bij prikkelbare darm syndroom

Buikpijn, een opgezette buik en winderigheid: zo’n 1 op de 12 Nederlanders heeft Prikkelbare darm syndroom (PDS), oftewel Irritable Bowel Syndrome (IBS). Dit is een chronische aandoening waarbij je kampt met darmklachten door een verstoring in het maag-darmkanaal.

Het probleem bevindt zich voornamelijk in de dikke darm; de klachten lopen uiteen van buikpijn tot verstoppingen en diarree. Deze ongemakken kunnen jarenlang terugkomen en de mate waarin verschilt per persoon.^1,2

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze e-learning Orthomoleculair Adviseur Basis.

[advice]

Hoe ontstaat prikkelbare darm syndroom?

Hoe de klachten ontstaan bij PDS weten we niet precies. We zoeken de oorzaak in een mogelijke storing in de communicatie tussen hersenen en darmen. Het lijkt erop dat de hersenen te sterke signalen sturen naar de darmen en andersom. De zenuwcellen in de darmwand geven signalen af naar de hersenen, wat resulteert in het pijnlijke en zeurende gevoel in de darmen.

Verder kunnen we mogelijke andere oorzaken van PDS aanwijzen. De ziekte kan ook ontstaan door een beschadiging in de darmwand, na het krijgen van een ontsteking of infectie.

Daarnaast zou een verstoorde darmflora een rol kunnen spelen. In de darmen leven miljarden goede en slechte bacteriën. Indien de darmflora uit balans raakt door bijvoorbeeld medicijngebruik, kunnen de slechte bacteriën de overhand nemen. Dit resulteert tot klachten als verstopping of diarree en kan leiden tot PDS.³

Tevens bestaan er verbanden tussen PDS en het ervaren van stress. De helft van de klachten hebben als oorsprong spanningen en onrust. Wanneer je stress ervaart, sturen de hersenen namelijk extra signalen naar de darmen. Dit kan ervoor zorgen dat je last krijgt.⁴

Hoe behandel je prikkelbare darm syndroom?

Ieder individu ervaart de klachten van PDS anders. Hierdoor is er geen algemene behandeling die gegarandeerd voor iedereen werkt. Wel passen veel PDS-patiënten het FODMAP-dieet toe.

Wat is het FODMAP-dieet?

Er zijn steeds meer aanwijzingen dat het FODMAP-dieet helpt bij patiënten met PDS. Het woord FODMAP staat voor Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides And Polyolen. Dit zijn groepen voedingsmiddelen die de dunne darm slecht opneemt, wat de kans op extra gasvorming in de dikke darm vergroot. Hierdoor raden we het consumeren van bepaalde groenten, fruit, tarwe en dierlijke melkproducten af. Bij het volgen van dit dieet onderzoek je per persoon welke FODMAP-voedingsmiddel klachten veroorzaakt.⁵

Hoe werkt het FODMAP-dieet?

Het doel van deze eetwijze is het achterhalen welke voedingsmiddelen zorgen voor de klachten. Indien je dit dieet wil volgen, raden we je aan om professioneel hulp te zoeken bij een diëtist of therapeut. Zij kunnen professioneel en verzorgd advies op maat geven.

Het FODMAP-dieet bestaat uit meerdere fases. In de eerste fase laat je zoveel mogelijk FODMAP-voedingsmiddelen liggen en vervang je ze voor alternatieven. In de tweede fase test je iedere groep meerdere keren, om uit te testen bij welke je klachten ontwikkelt en bij welke hoeveelheid. Bij de laatste fase heb je alle groepen uitgebreid getest. Hierna consumeer je alleen nog de producten waarbij je geen klachten ontwikkelt. Wanneer je geen klachten meer ontwikkelt, weet je welke FODMAP’s voor problemen zorgen.

Dit dieet heeft positieve effecten bij ongeveer 70% van alle PDS-patiënten.⁵ Al vertellen we er ook gelijk bij dat het structureel volgen van dit dieet niet aan te bevelen is.

Algemene tips voor de voeding

Bij gevoelige darmen is het aan te raden een gezond voedingspatroon te volgen. Hier volgen een aantal tips:

Eet je fruit bij voorkeur met schil. Let er alleen wel op dat je dat niet te vaak op een dag doet; de gefermenteerde vezels kunnen mogelijk zorgen voor klachten. Houd het op twee stuks per dag.
Let op de inname van suikers, ook bij het drinken van vruchtensappen. De snelle koolhydraten zijn belastend zijn voor de darmen.
Indien je last hebt van lactose-intolerantie of een allergie hebt voor koemelkeiwit dan raden we zuivel af.
Het gebruik van probiotica kan een positief effect hebben op je darmflora omdat het goede bacteriën bevat.
Zorg ervoor dat je genoeg water drinkt; minimaal 1,5-2 liter per dag. De darmen kunnen het vocht gebruiken om de ontlasting soepel en zacht te maken.^6,7

Ons advies bij prikkelbare darm syndroom

Gelukkig zijn er aanwijzingen dat het FODMAP-dieet helpt bij PDS. Wij adviseren dan ook dit dieet te volgen, onder begeleiding van een professional. Als je eenmaal weet op welke FODMAP-voedingsmiddel je goed reageert, kom je weer de dagen door zonder buikpijn. En misschien het allerbelangrijkste: dan kijk je weer uit naar een heerlijke maaltijd waarbij je geen klachten ervaart. Dat noemen we pas goede vooruitzichten!

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze Orthomoleculair Adviseur Basis.

Referenties