Orthomoleculair kennisinstituut
Menu

Bètacaroteen

Vind een orthomoleculaire therapeut bij jou in de buurt

Wat is bètacaroteen?

Wetenschappelijke naam

Beta-carotene.

Wat is bètacaroteen?

Interesse in een orthomoleculaire opleiding?

Start nu gratis of met € 1.000,- korting met het STAP-budget! Schrijf je in en ontvang direct je STAP-aanmeldingsbewijs.

Bekijk alle STAP-opleidingen

Gebruik

Oraal wordt bètacaroteen gebruikt voor het verminderen van fotosensitiviteiten, waaronder Erytropoëtische Protoporfyrie (EPP) en polymorfe lichte uitbarsting. Bètacaroteen wordt ook oraal gebruikt voor het verlagen van astma , chronisch vermoeidheidssyndroom (CFS), en het risico van bepaalde kankers, zonnebrand, cardiovasculaire ziekte, cataracten, en leeftijdsgebonden maculaire degeneratie (AMD). Bovendien wordt bètacaroteen gebruikt om AIDS, alcoholisme, ziekte van Alzheimer, depressie, epilepsie, hoofdpijn, brandend maagzuur, hoge bloeddruk, onvruchtbaarheid, ziekte van Parkinson, psoriasis, reumatoïde artritis, schizofrenie en vitiligo te behandelen.

Gebruik

Werking

Bètacaroteen behoort tot een klasse van rode, oranje en gele pigmenten genaamd carotenoïden. Er zijn honderden variëteiten van provitamine A carotenoïden, die in veel fruit, granen, oliën aanwezig zijn (1, 2). Bètacaroteen voor voedingssupplementen wordt synthetisch of uit palmolie of uit algen of uit fungi geproduceerd (3).

Bètacaroteen speelt een rol voor het netvlies en is essentieel voor goed zicht. Bètacaroteen wordt omgezet tot retinoïnezuur, die wordt gebruikt voor een gezonde groei en celdifferentiatie (2, 4). De gemiddelde inname van bètacaroteen bij Amerikaanse volwassenen varieert 0, 5-6, 5 mg per dag (1). Bètacaroteen is nauw verwant aan alfa-caroteen en is een voorloper van vitamine A (1). Bètacaroteen en andere carotenoïden voorzien in ongeveer 50% van de vitamine A die nodig is (2).

Absorptie van bètacaroteen verschilt per persoon. De darm heeft een beperkt vermogen om op een goede manier bètacaroteen te absorberen (2). De hoeveelheid bètacaroteen die geabsorbeerd wordt uit voedsel is slechts ongeveer 5% tot 30% in vergelijking met die uit synthetische supplementen vanwege het vormen van complexen met eiwitten en vezels. Verwarmen van voedsel kan deze complexen breken (1). Carotenoïde absorptie wordt verbeterd door het vet in de voeding. Carotenoïden komen voor in het bloed op low-density lipoproteïnen (LDL) (1). De hoeveelheid bètacaroteen wordt geabsorbeerd en omgezet in vitamine A ook afhankelijk van de status van vitamine A van het individu. Het lichaam zet niet meer bètacaroteen om in vitamine A dan het nodig heeft (1, 2). Opgenomen bètacaroteen wordt omgezet in vitamine A in het darmslijmvlies (1). Hoewel bètacaroteen gedeeltelijk wordt omgezet in vitamine A zal een hoge inname van bètacaroteen niet leiden tot een toxische vitamine A status omdat de verhouding omgezet in vitamine A afneemt wanneer bètacaroteen inname toeneemt (2). Bètacaroteen heeft ook de activiteit, onafhankelijk van de omzetting in vitamine A (5, 6).

Bètacaroteen bestaat uit een aantal isomeren. Synthetische bètacaroteen, de bij de meeste klinische studies vorm is gebruikt, bestaat uit de volledig transvorm. Natuurlijke bètacaroteen bronnen bevatten 9-cis, 13-cis, en 15-cis-beta-caroteen (7). De 9-cis-beta-caroteen isomeer wordt slecht geabsorbeerd en het grootste deel omgezet in all-trans-beta-caroteen in de darm (1). De cis-isomeren zijn goed voor minder dan 5% van de carotenoïden in plasma, maar 10-25% van de carotenoïden in de weefsels zijn bètacaroteen cis isomeren (1). Er is weinig bekend over de farmacologie van bètacaroteen en de verschillen die kunnen bestaan ​​tussen de verschillende isomeren en de natuurlijke en synthetische vormen (1).

Bètacaroteen heeft antioxidant activiteiten en voorkomt lipideperoxidatie (5).

Serum bètacaroteen levels lijken gerelateerd aan C-reactief proteïne en de witte bloedcellen levels. Dit zijn markers van inflammatie en worden geassocieerd met tumor recidief en arteriosclerotische cardiovasculaire ziekten (8).

De antioxidant werking kan helpen kanker te voorkomen door het verminderen van vrije radicalen geïnduceerde DNA-schade (9, 10). Er lijkt een omgekeerde relatie te zijn tussen de voeding met carotenoïde, of  bètacaroteen bloedwaarden, en de incidentie van verschillende soorten kanker. In-vitro studies tonen aan dat bètacaroteen en palmolie caroteen de groei van tumorcellen remmen (1, 9,11). Er is voorlopig bewijs dat carotenoïden, waaronder bètacaroteen, borstkanker celgroei kunnen remmen onafhankelijk van de oestrogeen receptor-status (13).

Echter, bètacaroteen uit voeding wordt niet wezenlijk geconcentreerd in borst vetweefsel. Borst vetweefsel concentraties zijn slechts iets hoger dan serumconcentraties (14). Er zijn ook aanwijzingen dat het remmend effect op de groei van kankercellen kan worden verbeterd bij gebruik met carotenoïden (12). Echter, antikanker effecten van bètacaroteen suppletie zijn nog niet effectief gebleken bij mensen.

Componenten van sigarettenrook kan bètacaroteen degraderen, en lagere concentraties van bètacaroteen zijn waargenomen bij  zowel actieve als passieve rokers (9, 15).

Werking

Indicaties

Erytropoëtische Protoporfyrie (EPP)

Het dagelijks nemen van bèta-caroteen tot 250 mg kan de fotosensibiliteit bij patiënten met EPP verminderen  EPP is een erfelijk bepaalde stofwisselingsziekte, die zich reeds op jonge leeftijd openbaart (16, 17, 18, 19, 20, 21, 22). Patiënten zijn overgevoelig voor zichtbaar licht, buiten maar ook binnen door glas. Blootstelling van de huid aan het zonlicht of ander licht kan een overheersende pijn veroorzaken, die dagenlang kan aanhouden.

Leeftijd gerelateerde macula degeneratie (AMD)

Het dagelijks nemen van bèta-caroteen met 15 mg gecombinerd met vitamine C 500 mg en vitamine E 400iE en zink methionine 80mg vermindert het risico met 27% voor zichtverlies en met 25% vermindering van het risico tot progressie van AMD bij patiënten met gevorderde AMD (23, 24). Er is nog onvoldoende bewijs om te weten of deze combinatie ook efficient is bij mensen met minder erge macula ziekte. De combinatie zonder zink lijkt niet een effect te hebben op AMD (23, 25, 26, 27, 28).

Borstkanker

Er is enig bewijs dat een dieet rijk aan bèta-caroteen mogelijk het risico tot het krijgen van borstkanker vermindert bij premenopauzale vrouwen, vooral die een verhoogd risico hebben door familiair of te hoog alcohol inname (29, 30). Een analyse van klinische studies laat zien dat bèta-caroteen het risico van borstkanker verlaagt tot 18% (31).

COPD

De prevalentie van bronchitis bij mensen met COPD bij mannelijke rokers zijn lager bij patiënten die in hun dieet een hoog gehalte aan bèta caroteen nemen (32).

Leukoplakie

Klinische studies suggereren dat het nemen van bèta-caroteen gedurende 12 maanden met een dosis van meer dan 360 mg dagelijks, de leukoplakie vermindert (33, 34). Als men na 12 maanden stopt is er een verhoogd risico dat de ziekte weer toeneemt (33).

Eierstokkanker

Er is enig bewijs dat een bèta-caroteen rijk dieet, met name alfa-carotenen, het risico op eierstokkanker bij menopauzale vrouwen kan voorkomen (35).

Zwangerschapscomplicaties

Het nemen van bèta-caroteen lijkt zwangerschapsgerelateerde moedersterfte en nachtblindheid te verminderen bij ondervoede vrouwen. Alle trans-bèta-caroteen (synthetische beta-caroteen), die wekelijks voor, tijdens en na de zwangerschap, genomen worden, lijkt de zwangerschap gerelateerde sterfte en nachtblindheid te verminderen (36, 37).

Zonnebrand

Het nemen van bèta-caroteen lijkt het risico van zonnebrand, bij personen die gevoelig zijn voor blootstelling aan de zon, te verminderen. Een analyse van meerdere klinische studies suggereert dat het nemen van bèta-caroteen in doseringen tot 180 mg per dag gedurende ten minste 10 weken een aanzienlijke verbetering van zonnebrand bescherming kan geven (38). Er zijn aanwijzingen dat het nemen van beta-caroteen 25 mg, alleen of als een mengsel van beta-carotenoïden, dagelijks gedurende 12 weken roodheid na blootstelling aan UV licht nij zonne-gevoelige individuen vermindert (39, 40). Het lijkt niet de incidentie van solar keratose of huidkanker te verminderen bij blootstelling aan zonlicht (10, 41, 42).

Indicaties

Veiligheid

Wanneer bètacaroteen op de juiste wijze wordt ingenomen is het veilig en geschikt als aanbevolen suppletie voor de algemene bevolking (43, 44). Er is geen aanvaardbare bovengrens van inneming van bèta–caroteen vastgesteld. Doses die zo laag zijn als 20 mg/dag worden geassocieerd met een verhoogd risico op long- en prostaatkanker bij mensen die roken (3, 44, 45, 46, 47, 48). Er is ook bezorgdheid dat het nemen van te hoge doses antioxidanten zoals bètacaroteen meer kwaad dan goed zou kunnen doen.

Voor kinderen wordt bètacaroteen als veilig beschouwd wanneer het op de juiste wijze wordt ingenomen (43). Hoge dosis van meer dan 60 mg/per dag kan veilig worden gebruikt om specifieke condities te behandelen zoals erythropoietic protoporphyria (16).

Bij zwangerschap en lactatie wordt bètacaroteen ook als veilig beschouwd mits het op de juiste manier wordt ingenomen (43, 44). Er is onvoldoende betrouwbare informatie met betrekking tot de veiligheid bij hoge doseringen tijdens de zwangerschap en lactatie periode.

Contra-indicaties

Er zijn geen contra-indicaties bekend.

Veiligheid

Bijwerkingen

Bètacaroteen wordt goed verdragen bij veilige doseringen. Hoewel bètacaroteen wordt omgezet in vitamine A, leidt hoge inname van bètacaroteen meestal niet tot vitamine A toxiciteit omdat het percentage omgezet in vitamine A afneemt wanneer bètacaroteen inname verhoogt (2). Hoge doses kunnen geel goud oranje pigmentatie van de huid veroorzaken, genaamd carotenoderma (3).

Rokers en mensen met een geschiedenis van blootstelling aan asbest worden geadviseerd om bètacaroteen supplementen te nemen (3, 44, 48, 49).

Bijwerkingen

Interacties

Kruiden of vitaminen

Er zijn geen interacties bekend.

Medicijnen

Gebruik van bètacaroteen in combinatie met selenium, vitamine C en vitamine E kan mogelijk de effectiviteit van de combinatie Simvastatin (Zocor) en niacine verlagen (50, 51).

Medicijnen die invloed hebben op nutrition niveau

Orlistat
Kan de absorptie van bètacaroteen en andere vet oplosbare vitaminen verminderen. Patiënten wordt aangeraden extra multi-vitaminen in te nemen, minimaal 2 uur vóór of na inname van Orlistat (52).

Cholestryramine
(Questran) en colestipol (Cholestid) kan de absorptie van vet oplosbare vitaminen verminderen zoals bètacaroteen (53, 54, 55, 56, 57).

Colchicine
Kan het maagdarmkanaal aantasten wat kan leiden tot malabsorptie, o.a. van bètacaroteen (58).

Maagzuurremmers
Kunnen de absorptie van bètacaroteen verminderen, zoals Lansoprazole(Prevacid), Omeprazole (Prilosec, Losec), Rabeprazole (Aciphex) en Pantoprazole (Protonix, Pantoloc) (59).

Interacties

Dosering

Voor EPP is de dosering gebaseerd op leeftijd. Bij kinderen van 1 t/m 4 jaar is de dagelijkse dosering 60-90 mg, van 5 t/m 8 jaar 90 -120 mg, leeftijd 9 t/m 12 jaar 120-150 mg, leeftijd 13 t/m 16 jaar 150-180 mg en leeftijd 16 jaar of ouder 180 mg. Wanneer dit niet voldoende tot resultaten leidt mag de dosering verhoogd worden met 30-60 mg per dag bij kinderen onder 16  jaar en tot 300 mg per dag bij mensen ouder dan 16 jaar (16).

Voor het verminderen van het risico op prostaatkanker bij mensen met bèta caroteen bloedwaarden minder dan 153.25 ng/ml, werd elke dag 50 mg toegepast (60). Bij orale leukoplaksie werd 2 x daags 30 mg gebruikt gedurende 6 maanden (33).

Voor het voorkomen van zonnebrand bij zongevoelige mensen werd bètacaroteen 25 mg dagelijks gebruikt (40).

Aandoening Dagdosering
Ziekte van Hashimoto 1 x daags 6 mg
Snel werkende schildklier (Hyperthyreoïdie) 1 x daags 6 mg
Zonneallergie 1 x daags 25 mg
Dosering
Referenties
  1. Esfahani, A., Wong, J. M., Truan, J., Villa, C. R., Mirrahimi, A., Srichaikul, K., and Kendall, C. W. Health effects of mixed fruit and vegetable concentrates: a systematic review of the clinical interventions. J.Am.Coll.Nutr. 2011;30(5):285-294.
  2. Hickenbottom SJ, Follett JR, Lin Y, et al. Variability in conversion of beta-carotene to vitamin A in men as measured by using a double-tracer study design. Am J Clin Nutr 2002;75:900-7.
  3. Food Standards Agency. Medicines and Healthcare products Regulatory Agency (MHRA). Expert Group on Vitamins and Minerals. Available at: http://www.foodstandards.gov.uk/multimedia/pdfs/vitmin2003.pdf
  4. Food and Nutrition Board, Institute of Medicine. Dietary Reference Intakes for Vitamin A, Vitamin K, Arsenic, Boron, Chromium, Copper, Iodine, Iron, Manganese, Molybdenum, Nickel, Silicon, Vanadium, and Zinc. Washington, DC: National Academy Press, 2002. Available at: www.nap.edu/books/0309072794/html/.
  5. Omenn GS. Chemoprevention of lung cancer: the rise and demise of beta-carotene. Annu Rev Public Health 1998;19:73-99.
  6. Cooper DA, Eldridge AL, Peters JC. Dietary carotenoids and certain cancers, heart disease, and age-related macular degeneration: a review of recent research. Nutr Rev 1999;57:201-14.
  7. Neuman I, Nahum H, Ben-Amotz A. Prevention of exercise-induced asthma by a natural isomer mixture of beta-carotene. Ann Allergy Asthma Immunol 1999;82:549-53.
  8. Erlinger TP, Guallar E, Miller ER, et al. Relationship between systemic markers of inflammation and serum beta-carotene levels. Arch Intern Med 2001;161:1903-8..
  9. van der Vliet A. Cigarettes, cancer and the carotenoids: a continuing, unresolved antioxidant paradox. Am J Clin Nutr 2000;72:1421-3.
  10. Green A, Williams G, Neale R, et al. Daily sunscreen applications and beta-carotene supplementation in prevention of basal-cell and squamous-cell carcinomas of the skin: a randomized controlled trial. Lancet 1999;354:723-9
  11. Nesaretnam K, Radhakrishnan A, Selvaduray KR, et al. Effect of palm oil carotene on breast cancer tumorigenicity in nude mice. Lipids 2002;37:557-60
  12. Kumar B, Cole WC, Prasad KN. Alpha tocopheryl succinate, retinoic acid and polar carotenoids enhanced the growth-inhibitory effect of a cholesterol-lowering drug on immortalized and transformed nerve cells in culture. J Am Coll Nutr 2001;20:628-36
  13. Prakash P, Russell RM, Krinsky NI. In vitro inhibition of proliferation of estrogen-dependent and estrogen-independent human breast cancer cells treated with carotenoids or retinoids. J Nutr 2001;131:1574-80
  14. Yeum KJ, Ahn SH, Rupp de Paiva SA, et al. Correlation between carotenoid concentrations in serum and normal breast adipose tissue of women with benign breast tumor or breast cancer. J Nutr 1998;128:1920-6
  15. Alberg AJ, Chen JC, Zhao H, et al. Household exposure to passive cigarette smoking and serum micronutrient concentrations. Am J Clin Nutr 2000;72:1576-82
  16. Mathews-Roth MM. Treatment of the cutaneous porphyrias. Clin Dermatol 1998;16:295-8.
  17. Beckert, E. and Metz, J. [Erythropoietic protoporthyria. Clinical aspects and therapy]. Fortschr.Med. 12-2-1976;94(34):1981-6, 1995.
  18. Mathews-Roth, M. M., Pathak, U. A., Fitzpatrick, T. B., Harber, L. C., and Kass, E. H. Beta-carotene as an oral photoprotective agent in erythropoietic protoporphyria. JAMA 5-20-1974;228(8):1004-1008.
  19. Thomsen, K., Schmidt, H., and Fischer, A. Beta-carotene in erythropoietic protoporphyria: 5 years’ experience. Dermatologica 1979;159(1):82-86
  20. Haeger-Aronsen, B., Krook, G., and Abdulla, M. Oral carotenoids for photohypersensitivity in patients with erythrohepatic protoporphyria, polymorphous light eruptions and lupus erythematodes discoides. Int.J.Dermatol. 1979;18(1):73-82
  21. Zaynoun, S. T., Hunter, J. A., Darby, F. J., Zarembski, P., Johnson, B. E., and Frain-Bell, W. The treatment of erythropoietic protoporphyria. Experience with beta-carotene. Br.J.Dermatol. 1977;97(6):663-668
  22. Mathews-Roth, M. M., Pathak, M. A., Fitzpatrick, T. B., Harber, L. H., and Kass, E. H. Beta carotene therapy for erythropoietic protoporphyria and other photosensitivity diseases. Arch.Dermatol. 1977;113(9):1229-1232
  23. Age-Related Eye Disease Study Research Group. A randomized, placebo-controlled, clinical trial of high-dose supplementation with vitamins C and E, beta carotene, and zinc for age-related macular degeneration and vision loss. AREDS report no. 8. Arch Ophthalmol 2001;119:1417-36.
  24. Age-Related Eye Disease Study Research Group. Potential public health impact of age-related eye disease study results: AREDS report no. 11. Arch Ophthalmol 2003;121:1621-4
  25. Age-Related Eye Disease Study Research Group. A randomized, placebo-controlled, clinical trial of high-dose supplementation with vitamins C and E and beta carotene for age-related cataract and vision loss: AREDS report no. 9. Arch Ophthalmol 2001;119:1439-52.
  26. Evans, J. R. and Lawrenson, J. G. Antioxidant vitamin and mineral supplements for preventing age-related macular degeneration. Cochrane.Database.Syst.Rev. 2012;6:CD000253.
  27. Cho E, Seddon JM, Rosner B, et al. Prospective study of intake of fruits, vegetables, vitamins, and carotenoids and risk of age-related maculopathy. Arch Ophthalmol 2004;122:883-92
  28. Evans, J. R. and Henshaw, K. Antioxidant vitamin and mineral supplements for preventing age-related macular degeneration. Cochrane.Database.Syst.Rev. 2008;(1):CD000253
  29. Zhang S, Hunter DJ, Forman MR, et al. Dietary carotenoids and vitamins A, C, and E and risk of breast cancer. J Natl Cancer Inst 1999;91:547-56.
  30. Kim MK, Ahn SH, Lee-Kim. Relationship of serum alpha-tocopherol, carotenoids and retinol with the risk of breast cancer. Nutr Res 2001;21:797-809.
  31. Gandini S, Merzenich H, Robertson C, Boyle P. Meta-analysis of studies on breast cancer risk and diet: the role of fruit and vegetable consumption and the intake of associated micronutrients. Eur J Cancer 2000;36:636-46
  32. Rautalahti M, Virtamo J, Haukka J, et al. The effect of alpha-tocopherol and beta-carotene supplementation on COPD symptoms. Am J Respir Crit Care Med 1997;156:1447-52.
  33. Garewal HS, Katz RV, Meyskens F, et al. Beta-carotene produces sustained remissions in patients with oral leukoplakia: results of a multicenter prospective trial. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 1999;125:1305-10.
  34. Sankaranarayanan, R., Mathew, B., Varghese, C., Sudhakaran, P. R., Menon, V., Jayadeep, A., Nair, M. K., Mathews, C., Mahalingam, T. R., Balaram, P., and Nair, P. P. Chemoprevention of oral leukoplakia with vitamin A and beta carotene: an assessment. Oral Oncol. 1997;33(4):231-236.
  35. Cramer DW, Kuper H, Harlow BL, Titus-Ernstoff L. Carotenoids, antioxidants and ovarian cancer risk in pre- and postmenopausal women. Int J Cancer 94:128-34
  36. West KP Jr, Katz J, Khatry SK, et al. Double-blind cluster, randomised trial of low dose supplementation with vitamin A or beta carotene on mortality related to pregnancy in Nepal. The NNIPS-2 Study Group. BMJ 1999;318:570-5
  37. Christian P, West KP Jr, Khatry SK, et al. Vitamin A or beta-carotene supplementation reduces but does not eliminate maternal night blindness in Nepal. J Nutr 1998;128:1458-63.
  38. Kopcke, W. and Krutmann, J. Protection from sunburn with beta-Carotene–a meta-analysis. Photochem.Photobiol. 2008;84(2):284-288
  39. Stahl W, Heinrich U, Jungmann H, et al. Carotenoids and carotenoids plus vitamin E protect against ultraviolet light-induced erythema in humans. Am J Clin Nutr 2000;71:795-8
  40. Heinrich, U., Gartner, C., Wiebusch, M., Eichler, O., Sies, H., Tronnier, H., and Stahl, W. Supplementation with beta-carotene or a similar amount of mixed carotenoids protects humans from UV-induced erythema. J Nutr 2003;133(1):98-101.
  41. Frieling UM, Schaumberg DA, Kupper TS, et al. A randomized, 12-year primary-prevention trial of beta carotene supplementation for nonmelanoma skin cancer in the physicians’ health study. Arch Dermatol 2000;136:179-84.
  42. Darlington S, Williams G, Neale R, et al. A randomized controlled trial to assess sunscreen application and beta carotene supplementation in the prevention of solar keratoses. Arch Dermatol 2003;5:451-5.
  43. Food and Nutrition Board, Institute of Medicine. Dietary Reference Intakes for Vitamin C, Vitamin E, Selenium, and Carotenoids. Washington, DC: National Academy Press, 2000. Available at: http://www.nap.edu/books/0309069351/html/.
  44. Pryor WA, Stahl W, Rock CL. Beta carotene: from biochemistry to clinical trials. Nutr Rev 2000;58:39-53.
  45. Leppala JM, Virtamo J, Fogelholm R, et al. Controlled trial of alpha-tocopherol and beta-carotene supplements on stroke incidence and mortality in male smokers. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2000;20:230-5.
  46. Leppala JM, Virtamo J, Fogelholm R, et al. Vitamin E and Beta Carotene supplementation in high risk for stroke: a subgroup analysis of the alpha-tocopherol, beta-carotene cancer prevention study. Arch Neurol 2000;57:1503-9.
  47. Rapola JM, Virtamo J, Ripatti S, et al. Randomised trial of alpha-tocopherol and beta-carotene supplements on incidence of major coronary events in men with previous myocardial infarction. Lancet 1997;349:1715-20
  48. Heinonen OP, Albanes D, Virtamo J, et al. Prostate cancer and supplementation with alpha-tocopherol and beta-carotene: incidence and mortality in a controlled trial. J Natl Cancer Inst 1998;90:440-6
  49. Virtamo J, Pietinen P, Huttunen JK, et al. Incidence of cancer and mortality following alpha-tocopherol and beta-carotene supplementation: a postintervention follow-up. JAMA 2003;290:476-85..
  50. Brown BG, Zhao XQ, Chait A. Simvastatin and niacin, antioxidant vitamins, or the combination for the prevention of coronary disease. N Engl J Med 2001;345:1583-93
  51. Cheung MC, Zhao XQ, Chait A, et al. Antioxidant supplements block the response of HDL to simvastatin-niacin therapy in patients with coronary artery disease and low HDL. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2001;21:1320-6.
  52. Roche Laboratories, Inc. Package insert for Xenical. April 1999.
  53. Hathcock JN. Metabolic mechanisms of drug-nutrient interactions. Fed Proc 1985;44:124-9.
  54. Elinder LS, Hadell K, Johansson J, et al. Probucol treatment decreases serum concentrations of diet-derived antioxidants. Arterioscler Thromb Vasc Biol 1995;15:1057-63.
  55. Knodel LC, Talbert RL. Adverse effects of hypolipidaemic drugs. Med Toxicol 1987;2:10-32
  56. Tonstad S, Silverstein M, Aksnes L, Ose L. Low dose colestipol in adolescents with familial hypercholesterolemia. Arch Dis Child 1996;74:157-60
  57. Matsui MS, Rozovski SJ. Drug-nutrient interaction. Clin Ther 1982;4:423-40
  58. Race TF, Paes IC, Faloon WW. Intestinal malabsorption induced by oral colchicine. Comparison with neomycin and cathartic agents. Am J Med Sci 1970;259:32-41
  59. Tang G, Serfaty-Lacrosniere C, Camilo ME, et al. Gastric acidity influences the blood response to a beta-carotene dose in humans. Am J Clin Nutr 1996;64:622-6
  60. Cook NR, Stampfer MJ, Ma J, et al. Beta-carotene supplementation for patients with low baseline levels and decreased risks of total and prostate carcinoma. Cancer 1999;86:1783-92.
Vademecum bestellen
Vademecum
Vademecum bestellen
3-secties
  • Aandoeningen
  • Monografie
  • Oplossingen

Prijs
€ 29,90 (exclusief BTW)

Bestel vademecum
Bestel vademecum
Sluiten