Keratine

Wat is keratine?

Keratine is een structureel eiwit dat voornamelijk voorkomt in haar, huid, nagels, veren, hoorns en klauwen van zoogdieren, vogels en reptielen. Het is een vezelachtig en onoplosbaar eiwit dat bestaat uit lange ketens van aminozuren die verantwoordelijk zijn voor de sterkte, veerkracht en elasticiteit van deze weefsels. Er zijn verschillende soorten keratines, en hun specifieke functies en eigenschappen variëren afhankelijk van hun samenstelling en locatie in het lichaam.

Keratine is opgebouwd uit aminozuren, waarbij cysteïne een cruciale rol speelt in de structuur en functie van keratine-eiwitten. Cysteïne bevat zwavelbruggen die keratinevezels met elkaar verbinden, waardoor ze stevigheid en stabiliteit krijgen. Door deze eigenschappen is keratine in staat om weerstand te bieden tegen mechanische stress en chemische invloeden, waardoor het een essentieel bestanddeel is van beschermende en ondersteunende structuren in het lichaam.

Keratine-eiwitten zijn er in verschillende vormen, die kunnen worden onderverdeeld in twee hoofdtypen: alfa-keratines en bèta-keratines. Deze twee typen verschillen in hun structuur en functie, en komen voor in verschillende weefsels en organismen.

Alfa-keratines

Alfa-keratines zijn de meest voorkomende vorm van keratine bij zoogdieren, inclusief mensen. Ze vormen een belangrijk onderdeel van haar, huid, nagels, hoorns en klauwen. Alfa-keratines hebben een helicale structuur, waarbij de aminozuurketens in een spiraalvormige configuratie zijn gerangschikt. Deze helixstructuur wordt verder gestabiliseerd door waterstofbruggen en zwavelbruggen, die worden gevormd door cysteïne-residuen. De hoge mate van stabiliteit en sterkte van alfa-keratines zorgt voor de beschermende en ondersteunende eigenschappen van de weefsels waarin ze voorkomen.

Bèta-keratines

Bèta-keratines komen voornamelijk voor in reptielen en vogels, maar zijn ook aanwezig in sommige vissen en amfibieën. Ze vormen een belangrijk bestanddeel van veren, schubben, snavels en eierschalen. In tegenstelling tot alfa-keratines, hebben bèta-keratines een vlakke, plaatachtige structuur, die ontstaat door de opeenvolging van bèta-sheets. Bèta-keratines bevatten over het algemeen minder cysteïne en hebben dus minder zwavelbruggen, wat resulteert in een lichter en flexibeler materiaal.

Hoewel alfa- en bèta-keratines de primaire classificatie van keratine-eiwitten vormen, zijn er nog veel subtypes en variaties binnen deze twee categorieën. Dit komt door de genetische diversiteit en functionele specificiteit van keratine-eiwitten in verschillende organismen en weefsels. Bij mensen zijn er bijvoorbeeld meer dan 50 verschillende keratinegenen geïdentificeerd, die verantwoordelijk zijn voor de productie van verschillende keratine-eiwitten met unieke functies en eigenschappen.

Gebruik

Keratine wordt gebruikt voor verschillende toepassingen, met name gericht op het verbeteren van de gezondheid en het uiterlijk van haar, huid en nagels. Hier zijn enkele belangrijke toepassingen, onderbouwd door wetenschappelijke bronnen:

Volgens een studie gepubliceerd in de Journal of Cosmetic Dermatology kan een supplement op basis van keratine, samen met andere ingrediënten zoals vitamines en mineralen, de haargroei bevorderen en haaruitval verminderen bij vrouwen met tijdelijke haaruitval.¹ Keratinesupplementen kunnen helpen bij het herstellen van beschadigd of broos haar door de haarstructuur te versterken en haarbreuk te verminderen.

Hoewel er beperkte studies zijn die specifiek ingaan op de effecten van keratinesupplementen op de huid, is er enig bewijs dat supplementen die keratine bevatten, samen met andere voedingsstoffen zoals collageen, de hydratatie en elasticiteit van de huid kunnen verbeteren.² Dit kan helpen bij het tegengaan van tekenen van veroudering, zoals rimpels en fijne lijntjes.

Een studie in The Journal of Dermatological Treatment suggereert dat een supplement met keratine, biotine en andere ingrediënten de nagelsterkte kan verbeteren en nagelbreuk kan verminderen bij vrouwen met broze nagels.³ Keratinesupplementen kunnen bijdragen aan de gezondheid van nagels door ze sterker en minder vatbaar voor splijten en breken te maken.

Werking

Er is momenteel beperkt onderzoek gedaan naar de effectiviteit van keratinesupplementen voor specifieke gezondheidsproblemen. Toch zijn er enkele potentiële indicaties voor keratinesupplementen, zoals:

Nagels

Keratine is een van de belangrijkste bouwstenen van nagels en daarom wordt aangenomen dat keratinesupplementen de nagelgroei en -sterkte kunnen verbeteren. Een studie toonde aan dat het nemen van keratinesupplementen leidde tot verbeteringen in de nagelstructuur en -sterkte bij deelnemers met zwakke of broze nagels [1].⁷ Hoewel verdere studies nodig zijn, suggereren deze bevindingen een mogelijke rol voor keratinesupplementen bij de verzorging van nagels.

Huid

Keratine kan ook een rol spelen bij de gezondheid en het uiterlijk van de huid. Het wordt aangenomen dat keratinesupplementen kunnen helpen de huid gehydrateerd te houden, het uiterlijk van fijne lijntjes en rimpels te verbeteren en de algehele elasticiteit van de huid te verbeteren. Er is echter meer onderzoek nodig om deze voordelen te bevestigen.⁸

Spierherstel

Keratine is ook betrokken bij de vorming van spieren en bindweefsel. Studies suggereren dat keratinesupplementen kunnen helpen bij spierherstel na intensieve training of blessures. Eén onderzoek toonde aan dat het nemen van keratinesupplementen de spierkracht en -massa verbeterde bij deelnemers die aan krachttraining deden.⁹ Hoewel deze bevindingen veelbelovend zijn, is meer onderzoek nodig om de effectiviteit van keratinesupplementen voor spierherstel te bevestigen.

Wondgenezing

Keratine kan een rol spelen bij het bevorderen van wondgenezing. Een studie gepubliceerd in Scientific Reports heeft aangetoond dat keratinehydrogelen de genezing van wonden bij muizen kunnen versnellen.⁴ Hoewel deze studie is uitgevoerd met keratinehydrogelen en niet met orale supplementen, wijst het op het potentieel van keratine om de genezing van de huid te ondersteunen.

Gewrichten

Er is wat bewijs dat keratine mogelijk positieve effecten op gewrichten. In een pilotstudie onderzocht men het effect van hyaluronzuur, chondroïtinesulfaat, gehydrolyseerd collageen type II en gehydrolyseerde keratine op synoviale vloeistofkenmerken en klinische indicaties bij knieartrose.

De studie omvatte 25 deelnemers met knieartrose die gedurende 16 weken het orale supplement nam. De onderzoekers beoordeelden de veranderingen in synoviale vloeistof (gewrichtsvloeistof) en klinische indices (zoals pijn, stijfheid en functie) gedurende de studieperiode. De conclusie was dat het orale supplement met hyaluronzuur, chondroïtinesulfaat, gehydrolyseerd collageen type II en gehydrolyseerd keratine een gunstig effect had op de synoviale vloeistof en klinische indices bij patiënten met knieartrose. Er was een significante verbetering van de synoviale vloeistofsamenstelling en een afname van de symptomen van knieartrose na 16 weken behandeling.⁵

Antioxidanteffecten

Sommige onderzoeken suggereren dat keratinepeptiden antioxidanteigenschappen kunnen hebben. Een studie gepubliceerd in Food Chemistry heeft aangetoond dat gehydrolyseerde keratinepeptiden afgeleid van kippenveren vrije radicalen kunnen neutraliseren in laboratoriumtests.⁶ Hoewel de effecten van keratinesupplementen op de antioxidantstatus in het menselijk lichaam nog onduidelijk zijn, kunnen deze bevindingen wijzen op een potentieel voordeel van keratine voor het tegengaan van oxidatieve stress en het bevorderen van de algehele gezondheid.

Veiligheid

Keratine wordt over het algemeen als veilig beschouwd voor de meeste mensen bij gebruik in overeenstemming met de aanbevolen doseringen. Er zijn echter enkele voorzorgsmaatregelen en veiligheidsoverwegingen die moeten worden overwogen:

Allergische reacties

Sommige mensen kunnen allergisch zijn voor keratine. Symptomen van een allergische reactie kunnen variëren van huiduitslag en jeuk tot moeilijkheden met ademhalen. Het is belangrijk om te stoppen met het gebruik van keratinesupplementen als er bijwerkingen optreden en medische hulp te zoeken als de symptomen ernstig zijn.

Interacties met medicijnen

Er zijn geen bekende interacties tussen keratinesupplementen en medicijnen. Toch is het altijd belangrijk om met uw arts te overleggen voordat u begint met het gebruik van een nieuw supplement, vooral als u medicijnen gebruikt.

Zwangerschap en borstvoeding

Er is weinig bekend over de veiligheid van keratinesupplementen tijdens de zwangerschap en borstvoeding. Daarom wordt aanbevolen dat vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven keratinesupplementen vermijden totdat er meer informatie beschikbaar is.

Interacties

Interacties van keratinesupplementen met medicijnen, kruiden en supplementen, voeding, labtesten en ziekten zijn momenteel niet uitgebreid onderzocht. Er zijn geen bekende interacties tussen keratinesupplementen en medicijnen, kruiden of supplementen. Het is echter altijd belangrijk om uw arts te raadplegen voordat u begint met het gebruik van een nieuw supplement, vooral als u medicijnen gebruikt.

Dosering

Er is momenteel geen specifieke dosering vastgesteld voor keratinesupplementen. De dosering kan variëren afhankelijk van de fabrikant en het specifieke supplement. Over het algemeen wordt aanbevolen om de dosering op de verpakking te volgen en de aanbevolen dosering niet te overschrijden.

Hoewel er geen specifieke doseringen zijn voor keratinesupplementen bij verschillende aandoeningen, zijn er enkele studies die hebben gekeken naar de effecten van verschillende doseringen van keratine. In een onderzoek naar de effecten van keratinesupplementen op spierherstel bij ouderen, werd een dagelijkse dosis van 15 gram gebruikt.⁷ Een andere studie naar de effecten van keratinesupplementen op nagelgezondheid gebruikte een dagelijkse dosis van 1 gram.⁹

Het is belangrijk om te onthouden dat de dosering van keratinesupplementen kan variëren afhankelijk van de specifieke aandoening en de individuele behoeften van een persoon.