Orthomoleculair kennisinstituut
Menu

Lecithine

In het kort
  • Lecithine is een mengsel van fosfolipiden en wordt onder andere aangetroffen in eidooiers, sojabonen, vis en orgaanvlees.
  • Lecithine is de belangrijkste voedingsbron van choline, de voorloper van acetylcholine. Hierdoor heeft het mogelijk neurologische effecten.
  • De stof wordt gebruikt als emulgator en stabilisator in voedingsmiddelen, medicijnen en cosmetica.
  • Onderzoek laat zien dat deze vetachtige substantie cardiovasculaire effecten heeft.
  • Lecithine wordt het meest gebruikt in doses van 20-30 gram per dag.
In het kort

Wat is lecithine?

Lecithine is een mengsel van fosfolipiden, voornamelijk in de vorm van fosfatidylcholine. Het wordt aangetroffen in eidooiers, sojabonen, vis, orgaanvlees en ander voedsel, maar de precieze samenstelling hangt af van de bron.1,2,3 Het is de belangrijkste voedingsbron van choline.4 Lecithine werd in 1945 voor het eerst geïsoleerd uit eigeel.5 Naast medicinaal gebruik wordt lecithine ook gebruikt als emulgator en stabilisator in voedingsmiddelen, medicijnen en cosmetica.6 De vetzuren in lecithine zijn voornamelijk omega 6-vetzuren met een kleine hoeveelheid omega 3-vetzuren.7

Wat is lecithine?

Gebruik

Lecithine wordt gebruikt bij huidklachten, cardiovasculaire gezondheid, neurologische problemen en cholesterol.

Gebruik

Werking

Cardiovasculaire effecten

Bij orale inname verhoogt lecithine de omega 6-vetzuurspiegel, maar heeft geen invloed op de omega 3-spiegel. De toename van omega 6-niveaus wordt geassocieerd met een toename van de adhesie van bloedplaatjes.7 Het totale effect van lecithine op de cardiovasculaire gezondheid is echter onbekend.

Dieronderzoek suggereert dat het toedienen van een preparaat dat doxorubicine en lecithine een even groot celremmend effect heeft als alleen doxorubicine, maar dat de ernst en omvang van myocardiale laesies worden verminderd en hun aanvang wordt vertraagd.8

Cutane absorptie-effecten

In menselijk klinisch onderzoek verbetert het gebruik van lecithine als emulgator in een diclofenac gel de absorptie van het geneesmiddel door de huid in vergelijking met een gel zonder lecithine. Bij patiënten met gewrichtspijn of licht traumatisch letsel zorgt het lecithine-bevattende product voor een snellere werking en in sommige gevallen een verbeterde pijnbeheersing.9,10,11

Hepatoprotectieve effecten

Bewijs uit dieronderzoek suggereert dat lecithine kan beschermen tegen door alcohol veroorzaakte leverschade.12

Bevochtigend effect

Lecithine wordt vaak gebruikt in hydraterende producten als bevochtigingsmiddel. Lecithine vermindert transepidermaal waterverlies door afsluiting.13 Door de hydratatie van de huid te verhogen, suggereert anekdotisch bewijs dat lecithine sommige huidaandoeningen helpt verbeteren, waaronder dermatitis en een droge huid; er is echter geen betrouwbaar klinisch onderzoek.

Neurologische effecten

Orale inname van lecithine kan het serumcholine verhogen, wat een voorloper is van acetylcholine.14,15,16 Als bron van choline dacht men dat lecithine de symptomen van cholinerge ziekten zoals de ziekte van Alzheimer en tardieve dyskinesie zou kunnen verlichten. Het oraal innemen van lecithine lijkt echter geen invloed te hebben op de cholinerge neurale functie.15,17,18

Werking

Veiligheid

Lecithine is waarschijnlijk veilig bij orale inname in hoeveelheden die gewoonlijke in voedingsmiddelen worden aan getroffen. Lecithine heeft de status Generally Recognized as Safe (GRAS) in de VS; algemeen erkend als veilig.3,19

In medicinale hoeveelheden is lecithine waarschijnlijk veilig bij oraal gebruik op de juiste wijze. Lecithine is veilig gebruikt in doseringen tot 30 gram per dag gedurende maximaal 6 weken.14,16,20,21,22,23,24,25

Lecithine is ook waarschijnlijk veilig bij plaatselijk gebruik.26

Bij zwangerschap en tijdens het geven van borstvoeding is lecithine waarschijnlijk veilig bij oraal gebruik in de hoeveelheden te vinden in voeding. Er is onvoldoende betrouwbare informatie beschikbaar over de veiligheid van medicinale hoeveelheden lecithine tijdens zwangerschap of borstvoeding.

Veiligheid

Interacties

Interactie met voorwaarden

Lecithine kan allergische huidreacties veroorzaken bij mensen met ei- of soja-allergieën.27

Interacties

Dosering

Volwassen – Oraal

Lecithine wordt het meest gebruikt in doses van 20-30 gram per dag.

Dosering
Referenties
  1. Martindale W. (1999). Martindale: the Extra Pharmacopoeia. Pharmaceutical Press.
  2. Gennaro A. (1996). Remington: The Science and Practice of Pharmacy (19th edition). Lipincott: Williams & Wilkins.
  3. US Food & Drug Administration (2022). Part 184: Direct food substances affirmed as Generally Recognized as Safe. Subpart B – listing of specific substances affirmed as GRAS. Electronic code of Federal Regulations. 184.1400 Lecithin.
  4. Gelenberg, A. J., Doller-Wojcik, J. C., & Growdon, J. H. (1979). Choline and lecithin in the treatment of tardive dyskinesia: preliminary results from a pilot study. The American Journal of Psychiatry, 136(6), 772-776.
  5. Hensing, J. T. (2004). The discovery of lecithin, the first phospholipid. Bulletin for the History of Chemistry, 29(1), 9.
  6. Wu, Y., & Wang, T. (2003). Soybean lecithin fractionation and functionality. Journal of the American Oil Chemists’ Society, 80(4), 319-326.
  7. Andrioli, G., Carletto, A., Guarini, P., Galvani, S., Biasi, D., Bellavite, P., & Corrocher, R. (1999). Differential effects of dietary supplementation with fish oil or soy lecithin on human platelet adhesion. Thrombosis and haemostasis, 82(11), 1522-1527.
  8. Bellelli, A., Giomini, M., Giuliani, A. M., Giustini, M., Lorenzon, I., Rusconi, V., … & Trotta, E. (1988). Antitumor Effect and Cardiotoxicity of a Doxorubicin. Anticancer Research, 8, 177-186.
  9. Conte, A., Ronca, G., Petrini, M., & Mautone, G. (2002). Effect of lecithin on epicutaneous absorption of diclofenac epolamine. Drugs under experimental and clinical research, 28(6), 249-255.
  10. Fioravanti, A., Cicero, M. R., Nerucci, F., Manopulo, R., & Marcolongo, R. (1999). Double-blind controlled clinical study of the efficacy and tolerability of diclofenac-N-(2-hydroxyethyl)-pyrrolidine lecithin gel compared with diclofenac-N-(2-hydroxyethyl)-pyrrolidine gel in patients with peri and extraarticular inflammatory diseases. Drugs under experimental and clinical research, 25(5), 235-240.
  11. Mahler, P., Mahler, F., Duruz, H., Ramazzina, M., Liguori, V., & Mautone, G. (2003). Double-blind, randomized, controlled study on the efficacy and safety of a novel diclofenac epolamine gel formulated with lecithin for the treatment of sprains, strains and contusions. Drugs under experimental and clinical research, 29(1), 45-52.
  12. Lieber, C. S., Decarli, L. M., Mak, K. M., Kim, C. I., & Leo, M. A. (1990). Attenuation of alcohol‐induced hepatic fibrosis by polyunsaturated lecithin. Hepatology, 12(6), 1390-1398.
  13. Kraft, J. N., & Lynde, C. W. (2005). Moisturizers: what they are and a practical approach to product selection. Skin Therapy Letter, 10(5), 1-8.
  14. Gelenberg, A. J., Dorer, D. J., Wojcik, J. D., Falk, W. E., Brotman, A. W., & Leahy, L. (1990). A crossover study of lecithin treatment of tardive dyskinesia. The Journal of clinical psychiatry.
  15. Kapen, S., Fleming, P. D., & Drachman, D. A. (1986). Cholinergic enhancement and REM sleep latency in the aged: lecithin does not reproduce physostigmine effect. Neurology, 36(8), 1079-1079.
  16. Little, A., Levy, R., Chuaqui-Kidd, P., & Hand, D. (1985). A double-blind, placebo controlled trial of high-dose lecithin in Alzheimer’s disease. Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry, 48(8), 736-742.
  17. Higgins, J. P., & Flicker, L. (2000). Lecithin for dementia and cognitive impairment. Cochrane database of systematic reviews, (4).
  18. Gauthier, S., Bouchard, R., Bacher, Y., Bailey, P., Bergman, H., Carrier, L., … & Tesfaye, Y. (1989). Progress report on the Canadian Multicentre Trial of tetrahydroaminoacridine with lecithin in Alzheimer’s disease. Canadian Journal of Neurological Sciences, 16(S4), 543-546.
  19. Hebel, S. K. (Ed.). (1998). Drug Facts and Comparison (52nd edition). Facts and comparison.
  20. Buchman, A. L., Dubin, M., Jenden, D., Moukarzel, A., Roch, M. H., Rice, K., … & Eckhert, C. D. (1992). Lecithin increases plasma free choline and decreases hepatic steatosis in long-term total parenteral nutrition patients. Gastroenterology, 102(4), 1363-1370.
  21. Brinkman, S. D., Smith, R. C., Meyer, J. S., Vroulis, G., Shaw, T., Gordon, J. R., & Allen, R. H. (1982). Lecithin and memory training in suspected Alzheimer’s disease. Journal of gerontology, 37(1), 4-9.
  22. Etienne, P., Dastoor, D., Gauthier, S., Ludwick, R., & Collier, B. (1981). Alzheimer disease: lack of effect of lecithin treatment for 3 months. Neurology, 31(12), 1552-1552.
  23. Maltby, N., Broe, G. A., Creasey, H., Jorm, A. F., Christensen, H., & Brooks, W. S. (1994). Efficacy of tacrine and lecithin in mild to moderate Alzheimer’s disease: double blind trial. BMJ, 308(6933), 879-883.
  24. Chatellier, G., & Lacomblez, L. (1990). Tacrine (tetrahydroaminoacridine; THA) and lecithin in senile dementia of the Alzheimer type: a multicentre trial. Groupe Français d’Etude de la Tetrahydroaminoacridine. British Medical Journal, 300(6723), 495-499.
  25. Tweedy, J. R., & Garcia, C. A. (1982). Lecithin treatment of cognitively impaired Parkinson’s patients. European Journal of Clinical Investigation, 12(1), 87-90.
  26. Wade, A., & Weller, P.J. (1994). Handbook of Pharmaceutical Excipients (2nd edition). American Pharmaceutical Association.
  27. Palm, M., Moneret-Vautrin, D. A., Kanny, G., Denery-Papini, S., & Frémont, S. (1999). Food allergy to egg and soy lecithins. Allergy, 54, 1116-1116.
Sluiten