Psyllium

Wat is psyllium?

Psyllium is een oplosbare vezel die wordt gewonnen uit de zaden van de Plantago ovata-plant, ook wel bekend als ispaghula of Plantago psyllium. Het wordt vaak ingezet als voedingssupplement bij langdurige constipatie. Daarnaast speelt psyllium mogelijk ook een rol in het verlagen van de bloedsuikerspiegel en cholesterolwaarden.

Voor vezels in het algemeen wordt een dagelijkse inname van 30-40 gram aanbevolen, maar voor psyllium gelden geen specifieke aanbevelingen. Ook is er geen bekende bovengrens voor de inname van psyllium, maar een te grote hoeveelheid vezels kan winderigheid, maagkrampen en darmklachten veroorzaken.

Psylliumvezels worden voornamelijk toegepast bij ondersteuning van de spijsvertering, cholesterolverlaging, bloedglucoseregulatie, gewichtsbeheersing en darmgezondheid.

Gebruik

Effectief

Constipatie
Psyllium biedt ondersteuning bij het verlichten van constipatie door het verhogen van de wateropname in de darmen, wat leidt tot verbeterde consistentie in de stoelgang en zwaardere en beter gevormde ontlasting.

Waarschijnlijk effectief

Bloedglucoseregulatie
De gelvormende eigenschappen van psyllium kunnen bijdragen aan een verlaging van de bloedsuikerspiegel en HbA1c-waarden bij mensen met diabetes type 2. Dit komt door het vertragen van de opname van glucose in de darmen.

Cholesterol
Psyllium heeft het vermogen om het cholesterolgehalte licht te verlagen, met name bij mensen met een verhoogd cholesterol. Hoewel deze verlagingen betrouwbaar lijken te zijn, zijn ze niet sterk genoeg om psyllium op zich zelf als behandeling te gebruiken. De reductie van LDL-cholesterol is niet bijzonder krachtig, maar kan bijdragen aan een verbeterde cardiovasculaire gezondheid.

Mogelijk effectief

Gewichtsbeheersing
Wanneer psyllium vóór of tijdens een maaltijd wordt ingenomen, kan het helpen om het lichaamsgewicht licht te verminderen, met name bij mensen met een hogere BMI. Dit effect lijkt vooral toe te schrijven aan een verminderd hongergevoel en een verhoogd gevoel van verzadiging.

Darmflora
Psyllium kan gunstige veranderingen in de darmflora teweegbrengen. Echter, dit effect is voornamelijk zichtbaar wanneer psyllium wordt gecombineerd met andere vezels.

Werking

Psyllium absorbeert water in de darmen, waarbij het verandert in een gel die de spijsvertering vertraagt, het gewicht van de ontlasting vergroot en de consistentie verbetert.

Daarnaast wordt er gedacht dat psyllium de glucoseregulatie zou kunnen verbeteren door de opname van glucose en de verbranding van vetzuren in de spieren te verhogen.

Veiligheid

Het gebruik is veilig wanneer het op juiste manier met voldoende water wordt ingenomen. Ook bij zwangerschap is het gebruik veilig. Wanneer het wordt ingenomen zonder voldoende water kan het een darmobstructie teweegbrengen.

Allergische reacties

Psyllium kan bij sommige mensen allergieën veroorzaken, variërend van milde symptomen tot ernstige anafylaxie. Mensen met een allergie voor planten uit de Plantaginaceae-familie moeten voorzichtig zijn.

Mensen die regelmatig met psyllium werken, zoals in productieomgevingen, lopen een hoger risico op het ontwikkelen van allergieën. Deze reacties lijken vooral veroorzaakt te worden door de niet-husk-componenten van psylliumzaad. Psyllium husk die volledig is gescheiden van andere zaadcomponenten lijkt minder risico te geven.

Spijsverteringsklachten

Zoals bij alle vezels kan psyllium gasvorming, een opgeblazen gevoel en buikkrampen veroorzaken, al lijkt psyllium minder gasvorming te veroorzaken dan andere vezels door de beperkte fermentatie. Het is belangrijk om psyllium met voldoende water in te nemen, aangezien onvoldoende vochtinname constipatie kan verergeren of zelfs kan leiden tot een darmobstructie.

Interacties

Psylliumvezels kunnen de opname van deze medicijnen zoals Digoxine (Lanoxin), Metformine (Glucophage), carbamazepine (Tegretol), lithium en olanzapine (Zyprexa) verminderen, wat hun effectiviteit kan verlagen.

Dosering

Voor volwassenen is de aanbevolen dosering bij constipatie meestal 15 gram poeder, 1 tot 3 keer per dag opgelost in water voor de maaltijd. Het is belangrijk om voldoende vocht in te nemen bij het gebruik van psyllium. Drink minstens 250 ml vocht voor elke 3-5 gram schil of 7 gram zaad.

Voor het verlagen van het LDL-cholesterol zijn dagelijkse doseringen tussen 2,4 en 20,4 gram psyllium gebruikt.

Voor het verbeteren van lichaamsgewicht en lichaamssamenstelling zijn doseringen van 7 tot 15 gram per dag gebruikt.

Bij het stabiliseren van de bloedsuikerspiegel en het verlagen van HbA1c-waarden zijn doseringen van 3,1 tot 13,6 gram per dag gebruikt.