Whey Protein

Wat is Whey Protein?

Whey proteïne, of wei-eiwit, is een eiwitbron die voornamelijk bekend staat om zijn rol in spieropbouw en -herstel na lichamelijke activiteit. Het wordt gewonnen uit wei, een bijproduct van kaasproductie. Deze eiwitten zijn rijk aan essentiële aminozuren en worden snel door het lichaam opgenomen.

Whey proteïne bevat beta-lactoglobuline, alpha-lactalbumine, bovine serum albumine (BSA) en immunoglobuline. Whey proteïne bevat over het algemeen een hogere concentratie essentiële aminozuren dan andere eiwitbronnen. De samenstelling van whey proteïne kan iets variëren afhankelijk van het dier waarvan het afkomstig is.

Er zijn verschillende soorten whey proteïne:

• Whey Concentraat: Dit is de meeste gebruikelijke vorm. Het bevat ongeveer 70-80% eiwit maar ook vet en lactose.
• Whey Isolaat: Dit is een gefilterd whey proteïne waar het meeste vet en lactose is verwijderd. Het eiwit gehalte ligt rond de 90%.
• Whey Hydrolisaat: Dit is whey proteïne dat is afgebroken tot kleinere peptideketens waardoor het gemakkelijker verteerbaar en opneembaar is.
• Clear Whey: Deze whey proteïne variant bevat na genoeg geen vet of lactose en heeft een heldere textuur als alternatief op de romige textuur van de traditionele whey.

De hoeveelheid eiwitten die je dagelijks binnen moet krijgen varieert afhankelijk van factoren zoals leeftijd, geslacht, en activiteitsniveau. Over het algemeen wordt aanbevolen dat volwassenen 0.8 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag consumeren. Voor sporters die intensief trainen of spiermassa willen opbouwen, ligt de eiwitbehoefte hoger. In dat geval is 1.2 tot 2.2 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag aan te raden. Tekorten aan proteïne zijn zeldzaam bij een gevarieerd dieet, maar zouden kunnen leiden tot spierafbraak en verminderd spierherstel na training.

Whey proteïne wordt vaak gebruikt als supplement door sporters en mensen die streven naar spierherstel en -opbouw.

Gebruik

Sportprestaties

Regelmatige consumptie van whey proteïne in combinatie met lichaamsbeweging kan de spierkracht en prestaties verbeteren.

De meeste klinische onderzoeken tonen aan dat het innemen van 1,2-1,5 gram/kg whey proteïne of 30-33 gram per dag in combinatie met krachttraining gedurende 6-21 weken de vetvrije massa, kracht en spiergroei kan verhogen bij gezonde jongvolwassenen. Hogere doses whey proteine, 46-77 gram per dag, bleken in combinatie met training de kracht te verhogen.

Onregelmatige consumptie of lagere doseringen van whey proteïne lijken geen merkbare effecten te hebben op de spierkracht. Het innemen van whey proteïne zonder lichaamsbeweging lijkt ook geen verbetering te brengen in de lichaamssamenstelling of spierkracht.

Een meta-analyse toont aan dat whey proteïne net zo effectief is als soja-, rund-, kip- en zuiveleiwit (caseïne met whey proteïne) voor het verbeteren van de spierkracht. Echter, de geldigheid van deze bevindingen wordt beperkt door de kleine omvang en hoge heterogeniteit van de studies.

Werking

Antidiabetische effecten: Whey proteïne lijkt de stijging van de bloedsuikerspiegel na de maaltijd te verminderen door de opname van glucose in het bloed te vertragen. De aminozuren in whey proteïne lijken bovendien de insulinereactie te verhogen.

Cardiovasculaire effecten: Er is voorlopig bewijs dat een unieke combinatie van gehydrolyseerde whey ACE-remmend kan werken, wat zou kunnen leiden tot een verlaging van de bloeddruk.

Gastro-intestinale effecten: Whey proteïne kan de hormonen in de darmen beïnvloeden zoals ghreline, CCK en GLP-1. Ghreline stimuleert de eetlust. Na het consumeren van een eiwitrijke maaltijd kunnen ghreline niveaus dalen waardoor de eetlust vermindert. Daarnaast kan het eten van eiwitten leiden tot verhoogde afgifte van CCK en GLP-1, wat verzadiging kan bevorderen.

Immunomodulerende effecten: Whey proteïne bevat 24% BCAAs die je lichaam gebruikt als energiebron, vooral wanneer je onder stress staat. Daarnaast is het een bron van gamma-glutamylcysteïne, een voorloper van glutathion. Glutathion is een krachtige antioxidant die je cellen beschermt tegen schadelijke stoffen die vrijkomen bij infecties, verwondingen of operaties.

Er wordt gedacht dat whey proteïne immunoglobulinen bevat. Dit zijn eiwitten die antigenen in de darmen kunnen binden en hun opname in het lichaam kunnen verhinderen.

Metabole effecten: Onderzoek bij gezonde proefpersonen toont aan dat het consumeren van 10-25 gram whey proteïne na lichaamsbeweging de spiereiwitsynthese kan stimuleren, wat mogelijk kan leiden tot verhoogde spiergroei.

In een studie met gezonde mannen die krachttraining deden, bleek dat 20 gram whey proteïne de optimale spiereiwitsynthese met 49% verhoogde. Een dosering van 10 gram bleek geen effect te hebben. Het consumeren van whey proteïne bij de maaltijd kan ook de spiereiwitsynthese verhogen.

Het consumeren van 20-80 gram whey proteïne lijkt de verzadiging te verhogen en de eetlust te verminderen, mogelijk door het stimuleren van bepaalde darmhormonen.

Veiligheid

Whey proteïne is over het algemeen veilig voor volwassenen wanneer het op de juiste manier via de mond wordt ingenomen. Doseringen tot 30 gram zijn gedurende 6 maanden veilig gebruikt in klinische onderzoeken.

Voor kinderen is whey proteïne veilig als onderdeel van hun dieet. Flesvoeding op basis van gehydrolyseerd whey proteïne is in klinische studies gedurende 6 maanden veilig gebruikt bij baby’s.

Interacties

Medicijnen

Bisfosfonaten: Theoretisch gezien kan whey proteïne de opname van bisfosfonaten verminderen. Dit komt doordat whey proteïne mineralen zoals calcium bevat, die bisfosfonaten in de darm kunnen binden. Patiënten wordt geadviseerd om bisfosfonaten minstens 30 minuten vóór het innemen van whey proteïne in te nemen, bij voorkeur op een ander tijdstip van de dag.

Levodopa: Het wordt sterk afgeraden om whey proteïne te combineren met levodopa. Theoretisch gezien kan whey proteïne de opname van levodopa verminderen. Kleine klinische studies suggereren dat gelijktijdige inname van eiwit of hoge doses leucine of isoleucine en levodopa symptomen zoals tremor, stijfheid en het “aan-uit”-syndroom bij Parkinsonpatiënten kan verergeren.

Quinolon-antibiotica: Er bestaat een matige kans dat whey proteïne de opname van quinolon-antibiotica kan verminderen. Dit komt doordat whey proteïne mineralen bevat, zoals calcium, die zich kunnen binden aan quinolonen in de darm. Om deze interactie te vermijden, wordt geadviseerd om orale quinolon-antibiotica minstens 2 uur vóór of 4-6 uur na het innemen van whey proteïne in te nemen.

Tetracycline-antibiotica: Er bestaat ook een matige kans dat whey proteïne de opname van tetracycline-antibiotica kan verminderen. Dit komt door de aanwezigheid van mineralen zoals calcium in whey proteïne, die zich kunnen binden aan tetracyclines in de darm. Om deze interactie te vermijden, wordt geadviseerd om orale tetracycline-antibiotica minstens 2 uur vóór of 4-6 uur na het innemen van whey proteïne in te nemen.

Ziekten

Whey proteïne kan een allergische reactie veroorzaken bij patiënten die allergisch zijn voor melk. Personen die allergisch zijn voor koemelkproducten moeten het gebruik van whey proteïne vermijden.

Dosering

Whey proteïne – in de vorm van concentraat, isolaat en hydrolisaat – is veilig voor volwassenen wanneer het oraal wordt ingenomen in doseringen van 30 gram per dag voor perioden tot 6 maanden. Hogere doseringen tot 65 gram per dag zijn gebruikt tot 3 maanden.