De schildklier is een vlindervormig orgaan gelegen in de hals met een afmeting van slechts enkele centimeters. Klinkt schattig, maar dit kleine orgaan kan bij slecht functioneren grote gevolgen hebben voor je gezondheid en gewicht.
In dit blog vertellen we je wat een trage schildklier (hypothyreoïdie) en voeding met elkaar te maken hebben. Is er een specifiek schildklier dieet? En zo ja, wat kun je dan wel óf niet eten bij een trage schildklier?
Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over hoe voeding en suppletie aan je gezondheid kunnen bijdragen? Bekijk dan onze e-learning Orthomoleculair Adviseur Basis of Orthomoleculair Adviseur Gevorderd.
Wat is de functie van de schildklier?
Je schildklier is verantwoordelijk voor het in beweging zetten van allerlei lichaamsprocessen. Dit kleine orgaan produceert hormonen (T4 en T3) die op hun beurt de snelheid van verschillende mechanismes in het lichaam bepalen. Deze schildklierhormonen zijn met name belangrijk voor onze stofwisseling en lichaamstemperatuur.
Verschillende factoren beïnvloeden de functie van je schildklier. Zo kan er in geval van een verstoorde functie sprake zijn van een aandoening, bijvoorbeeld de ziekte van Hashimoto. Maar ook voeding, stress of een toxische belasting (teveel vrije radicalen of zware metalen in je lichaam) kunnen je systeem flink in de war schoppen.
Wat is een trage schildklier?
Bij een trage schildklier, ook wel hypothyreoïdie genoemd, produceert de schildklier te weinig schildklierhormonen. Dit kan leiden tot een trage stofwisseling, wat op zijn beurt kan resulteren in minder energie in het lichaam.
De volgende klachten hangen vaak samen met een trage schildklier:
- Vermoeidheid
- Kouwelijkheid
- Droge en bleke huid
- Trage hartslag
- Gewichtstoename
- Haarverlies
- Obstipatie
- Onregelmatige menstruatie
Wat hebben je schildklier en dieet met elkaar te maken?
Een gezonde schildklier is op verschillende manieren afhankelijk van je voeding. Zo zijn sporenelementen jodium en selenium onmisbaar voor de productie van je schildklierhormonen. Maar ook het aminozuur tyrosine, zink en ijzer en vitaminen A, B2, B3, B11, B12, C en D zijn belangrijk voor een goed werkende schildklier. Daarnaast kunnen je darmgezondheid en immuunsysteem, beiden afhankelijk van gezonde en gevarieerde voeding, ten grondslag liggen aan eventuele problemen met je schildklier.
Ook je lever en schildklier hebben met elkaar te maken. Je lever speelt namelijk een sleutelrol in de opbouw, afbraak en recycling van hormonen. Wanneer de lever echter overbelast raakt door toxines, vrije radicalen en zware metalen, kan dit verstoringen teweeg brengen in de schildklierfunctie. Deze schadelijke stoffen van buitenaf krijgen we onder andere binnen door bepaalde voedingsmiddelen.
Veel lichaamssystemen staan met elkaar in verbinding en dat maakt de uitdaging om de exacte oorzaak van je trage schildklier aan te wijzen des te groter.
Wat kan je wel of niet eten bij een trage schildklier?
Wat zou het makkelijk zijn als er één specifiek schildklier dieet bestond. Er werd gedacht dat een veganistisch dieet de oplossing zou zijn. Echter, door tegenstrijdige onderzoeksresultaten kan deze conclusie niet getrokken worden.1,2 Aan de hand van de veelvoorkomende oorzaken kunnen we wel richtlijnen opstellen wat betreft voeding bij hypothyreoïdie (trage schildklier).
1. Vermijd toxines als zware metalen en vrije radicalen
Oxidatieve stress is in verband gebracht met verschillende aandoeningen, waaronder niet-alcoholische leververvetting (NAFLD) en hypothyreoïdie, die onderling ook met elkaar in verband zijn gebracht.3,4,5,6,7,8,9 Oxidatieve stress ontstaat door langdurige blootstelling aan een te grote hoeveelheid toxines, meer dan je lichaam kan opruimen.
Vermijd daarom:
- AGE’s (Advanced Glycation End Products) – de bruinkleurige, knapperige randjes op voedingsmiddelen die ontstaan bij verhitting. Zoals broodkorstjes, gekarameliseerde suiker, etc.
- Teveel (roof)vis, schaal- en schelpdieren, orgaanvlees, groenten uit de vollegrond en glucose-fructosesiroop. Deze bevatten vaak zware metalen zoals lood en kwik.
- Sterk bewerkte voedingsmiddelen zoals geraffineerde suikers en bloem.
- Transvetten; palmvet, margarine, plantaardige olie, transvetzuren, (gedeeltelijk) gehard olie/vet, gehydrogeneerde olie/vet.
- Kunstmatige zoetstoffen.
- Voeding uit plastic of blik.
2. Beperk snelle suikers
Snelle suikers kan je beter niet meer eten bij een trage schildklier. Ze zitten verstopt in onder andere snoep, koekjes, frisdrank, alcohol, witte rijst, wit brood maar ook honing, vruchtensap en gedroogd fruit. Deze voedingsmiddelen verhogen de kans op insulineresistentie. Insulineresistentie kan een trage schildklier veroorzaken.
3. Voeding rijk aan selenium
Een gemiddelde paranoot bevat al snel 50 microgram selenium. Met 2 à 3 paranoten per dag verhoog je eenvoudig je selenium inname wat je schildklier ten goede komt. Let wel op dat je niet dagelijks een hele zak leeg eet want dan riskeer je een selenium vergiftiging.
4. Eiwitrijke voeding
Eiwitrijke voeding voorziet je van aminozuren, waaronder het aminozuur tyrosine. Eén van de belangrijkste bouwstoffen van je schildklierhormonen. Onder andere vlees, vis, zuivel, noten, peulvruchten en granen zijn bronnen van eiwitten.
5. Voeding met jodium
Met name veganisten en mensen die geen brood eten riskeren een jodiumtekort. Jodium komt voor in zuivelproducten, zeevis, eieren, zeewier en brood dat is gebakken met bakkerszout. Ook voor jodium geldt dat overdaad schaadt. Ook kan extra jodium juist schadelijk zijn voor mensen met de ziekte van Hashimoto. Neem dus nooit zomaar een jodiumsupplement zonder dat er een tekort bij je is vastgesteld, en doe dit in overleg met je arts.
6. Groente en fruit
Eet dagelijks 400 tot 800 gram verse groenten en twee tot drie stuks fruit. Groenten en fruit voorzien ons van fantastische nutriënten maar ook vezels waar onze darmen blij van worden. Zorg voor variatie aan groente en fruit om alle benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen. Tip: blauwe bessen zitten boordevol antioxidanten die vrije radicalen onschadelijk maken!
Tot slot
Naast dat een aandoening of genetische aanleg ten grondslag kan liggen aan je trage schildklier, speelt ook voeding een belangrijke rol. Voeding kan direct of indirect een trage schildklier veroorzaken óf bestaande symptomen verergeren. En hoewel er geen specifiek trage schildklier dieet staat, zijn er wel richtlijnen die je kunt volgen. Zorg voor voldoende bouwstoffen voor je schildklierhormonen, nutriënten voor je schildklierfunctie, vermijd toxines en snelle suikers en zorg voor gezonde darmen en een sterk immuunsysteem.
- Yeliosof, O., & Silverman, L. A. (2018). Veganism as a cause of iodine deficient hypothyroidism. Journal of pediatric endocrinology & metabolism : JPEM, 31(1), 91–94.
- Tonstad, S., Nathan, E., Oda, K., & Fraser, G. (2013). Vegan diets and hypothyroidism. Nutrients, 5(11), 4642–4652.
- Chen, Z., Tian, R., She, Z., Cai, J., & Li, H. (2020). Role of oxidative stress in the pathogenesis of nonalcoholic fatty liver disease. Free radical biology & medicine, 152, 116–141.
- Kizivat, T., Maric, I., Mudri, D., Curcic, I. B., Primorac, D., & Smolic, M. (2020). Hypothyroidism and Nonalcoholic Fatty Liver Disease: Pathophysiological Associations and Therapeutic Implications. Journal of clinical and translational hepatology, 8(3), 347–353.
- Serviddio, G., Bellanti, F., & Vendemiale, G. (2013). Free radical biology for medicine: learning from nonalcoholic fatty liver disease. Free radical biology & medicine, 65, 952–968.
- Kanda, T., Matsuoka, S., Yamazaki, M., Shibata, T., Nirei, K., Takahashi, H., Kaneko, T., Fujisawa, M., Higuchi, T., Nakamura, H., Matsumoto, N., Yamagami, H., Ogawa, M., Imazu, H., Kuroda, K., & Moriyama, M. (2018). Apoptosis and non-alcoholic fatty liver diseases. World journal of gastroenterology, 24(25), 2661–2672.
- Burra P. (2013). Liver abnormalities and endocrine diseases. Best practice & research. Clinical gastroenterology, 27(4), 553–563.
- Piantanida, E., Ippolito, S., Gallo, D., Masiello, E., Premoli, P., Cusini, C., Rosetti, S., Sabatino, J., Segato, S., Trimarchi, F., Bartalena, L., & Tanda, M. L. (2020). : implications for clinical practice. Journal of endocrinological investigation, 43(7), 885–899.
- Mancini, A., Di Segni, C., Raimondo, S., Olivieri, G., Silvestrini, A., Meucci, E., & Currò, D. (2016). Thyroid Hormones, Oxidative Stress, and Inflammation. Mediators of inflammation, 2016, 6757154.
