Rutine
- Rutine is een soort flavonoïde van quercetine dat veel voorkomt in fruit en groenten
- De belangrijkste bronnen van rutine voor medisch gebruik zijn boekweit, Japanse pagodeboom en Eucalyptus macrorhyncha
- Het wordt onder andere gebruikt vanwege de ontstekingsremmende, schimmelwerende, en antioxiderende effecten
- Rutine kan mogelijk hypoglycemische effecten hebben, en kan daarom de werking van antdiabetica versterken
- Rutine kan worden ingezet bij o.a.: diabetes, obesitas en vermoeidheid
In het kort
- Rutine is een soort flavonoïde van quercetine dat veel voorkomt in fruit en groenten
- De belangrijkste bronnen van rutine voor medisch gebruik zijn boekweit, Japanse pagodeboom en Eucalyptus macrorhyncha
- Het wordt onder andere gebruikt vanwege de ontstekingsremmende, schimmelwerende, en antioxiderende effecten
- Rutine kan mogelijk hypoglycemische effecten hebben, en kan daarom de werking van antdiabetica versterken
- Rutine kan worden ingezet bij o.a.: diabetes, obesitas en vermoeidheid
Wat is rutine?
Rutine is een flavonolglycoside van quercetine dat veel voorkomt in planten, waaronder fruit en groenten. De belangrijkste bronnen van rutine zijn boekweit, Japanse pagodeboom en Eucalyptus macrorhyncha. Rutine wordt ook gevonden in rue, sint-janskruid, ginkgo biloba, eucalyptus, meidoorn, lindeboom en vlier.1,2,3,4,5
Gebruik
Rutine is een soort flavonoïde. Het zit in de flavonol-familie.3,6 Het wordt onder andere gebruikt vanwege de ontstekingsremmende, schimmelwerende, en antioxiderende effecten. Zo wordt het ingezet bij diabetes, obesitas en vermoeidheid.
Werking
Antidiabetische effecten
In een diabetisch diermodel verlaagt rutine de niveaus van nuchtere bloedglucose en insuline, en heeft het gunstige effecten op bloedlipiden.7 Rutine lijkt te helpen bij het herstel van de cellen van de eilandjes van de alvleesklier en stimuleert de opname van glucose uit het bloed. Mogelijk speelt de antioxiderende of ontstekingsremmende werking van rutine een rol bij deze effecten.6,7
Anti-vermoeidheidseffecten
In een diermodel lijkt rutine vermoeidheid en de bijbehorende angst te verminderen; de antioxiderende effecten van rutine kunnen een rol spelen.6
Schimmelwerende effecten
Hoewel rutine alleen in vitro geen schimmelwerende effecten heeft, vermindert rutine de hoeveelheid amfotericine B die nodig is om de minimale remmende concentratie (MIC) tegen bepaalde schimmelstammen te bereiken.8
Ontstekingsremmende effecten
Aangenomen wordt dat de ontstekingsremmende effecten van rutine een rol spelen bij sommige van de klinische effecten ervan. In een diermodel van beschadiging van het netvlies en de oogzenuw verlaagde rutine de niveaus van inflammatoire cytokines.9 Echter, bij mannen zorgde het nemen van rutine gedurende 3 weken als onderdeel van een formulering met bromelaïne en trypsine niet voor een verlaging van de ontstekingsmarkers na een marathon.10
Antioxiderende effecten
Rutine wordt beschouwd als een antioxidant, een vrije radicalenvanger en een ijzerchelator.6,11,12,13,14,15,16 Sommige onderzoeken suggereren dat de antioxiderende effecten van rutine bescherming kunnen bieden tegen schade veroorzaakt door asbest, kaïnzuur of acrylamide,6,11,17 cytotoxische effecten van geoxideerde lipoproteïnen met lage dichtheid,18,19 maagletsel door ethanol,20 netvlies- en oogzenuwbeschadiging door cisplatine en ultraviolette A-straling.9,14,15
Dermatologische effecten
In menselijk onderzoek verbetert plaatselijk aangebrachte rutine de elasticiteit van de huid. Dit is mogelijk het gevolg van een verhoogde productie van collageen en een verminderde afbraak van collageen, zoals in vitro is aangetoond.3 Ook heeft rutine antioxiderende effecten op de huid wanneer het plaatselijk wordt aangebracht.16
Gastro-intestinale effecten
Vroeg bewijs in diermodellen suggereert dat rutine gunstig zou kunnen zijn bij inflammatoire darmaandoeningen. Mogelijk spelen de antioxidatieve effecten van rutine een rol.23,24
Hepatoprotectieve effecten
In dieronderzoek lijkt rutine de hepatotoxische effecten van een cholesterolrijk dieet te verminderen, mogelijk door remming van een specifieke hepatotoxische signaalroute waarbij de transformerende groeifactor bèta betrokken is.25
Neurologische effecten
In diermodellen lijkt de ruimtelijke verbetering geassocieerd met rutine het gevolg te zijn van de antioxiderende en ontstekingsremmende effecten, mogelijk resulterend in verlaagde niveaus van oligomere amyloïde beta-niveaus en effecten op de synaptofysine en dopaminerge routes. Stikstofoxidemodulatie kan een rol spelen bij sommige van zijn neuroprotectieve effecten.6 Ook lijkt rutine in een diermodel van fenytoïnebehandeling voor het beheersen van aanvallen de cognitieve functie te beschermen. Het werkingsmechanisme is niet duidelijk; rutine keert echter ook de door fenytoïne geïnduceerde toename van de acetylcholinesterase-activiteit om.26
Vasculaire effecten
In een diermodel van occlusie van de halsslagader leken de ontstekingsremmende en antioxidatieve effecten van rutine een rol te spelen bij het voorkomen van cognitieve stoornissen. Vaatontsteking wordt ook verminderd.6
Gewichtsverlies effecten
Rutine is van belang voor gewichtsverlies. In een diermodel onderdrukte een monoglucosylvorm van rutine de secretie van maagremmend polypeptide (GIP).27
Veiligheid
Gebuik van rutine is veilig bij oraal gebruik in hoeveelheden die worden aangetroffen in voedingsmiddelen, zoals fruit en groenten. Eveneens bij oraal gebruik in medicinale hoeveelheden, op korte termijn. Rutine is in onderzoek veilig gebruikt in doses tot 600 mg per dag gedurende maximaal 12 weken.2,10,27,28,29, Ook is het in onderzoek plaatselijk aangebracht als een crème.3,15,16
Interacties
Medicijnen
Antidiabetica: theoretisch gezien zou het gebruik van rutine met antidiabetica het risico op hypoglykemie kunnen verhogen. Dieronderzoek suggereert dat rutine hypoglycemische effecten heeft.7
Pre-operatief: rutine zou tijdens de operatie de bloedglucoseregulatie kunnen verstoren. Vertel patiënten dat ze ten minste 2 weken voor electieve chirurgische ingrepen moeten stoppen met rutine. Rutine kan namelijk hypoglycemische effecten hebben.7
Supplementen
Supplementen met hypoglycemisch potentieel: rutine kan mogelijk hypoglycemische effecten hebben. Dieronderzoek suggereert dat rutine hypoglycemische effecten heeft.7 Theoretisch zou rutine additieve effecten kunnen hebben met kruiden die de bloedglucosewaarden verlagen.
IJzer: rutine zou mogelijk het ijzergehalte kunnen verlagen. Sommige informatie suggereert dat rutine mogelijk ijzerchelerende eigenschappen heeft.11 De klinische betekenis van dit effect is onduidelijk.
Dosering
Er is te weinig informatie beschikbaar om een standaard dosering vast te stellen.
- Galal AM, Raman V, Avula B, Wang YH, Rumalla CS, Weerasooriya AD, Khan IA. Comparative study of three Plumbago L. species (Plumbaginaceae) by microscopy, UPLC-UV and HPTLC. J Nat Med. 2013 Jul;67(3):554-61.
- Bolten WW, Glade MJ, Raum S, Ritz BW. The safety and efficacy of an enzyme combination in managing knee osteoarthritis pain in adults: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Arthritis 2015;2015:251521.
- Choi SJ, Lee SN, Kim K, et al. Biological effects of rutin on skin aging. Int J Mol Med 2016;38(1):357-63.
- Kreft M. Buckwheat phenolic metabolites in health and disease. Nutr Res Rev 2016;29(1):30-9.
- Chua LS. A review on plant-based rutin extraction methods and its pharmacological activities. J Ethnopharmacol 2013;150(3):805-17.
- Al-Dhabi NA, Arasu MV, Park CH, Park SU. An up-to-date review of rutin and its biological and pharmacological activities. EXCLI J 2015;14:59-63.
- Sun C, Wang L, Sun J, Wang Z, Tang Z. Hypoglycemic and hypolipidemic effects of rutin on hyperglycemic rats. J Tradit Chin Med. 2020;40(4):640-645.
- Oliveira VM, Carraro E, Auler ME, Khalil NM. Quercetin and rutin as potential agents antifungal against Cryptococcus spp. Braz J Biol 2016;76(4):1029-34.
- Tasli NG, Uçak T, Karakurt Y, et al. The effects of rutin on cisplatin induced oxidative retinal and optic nerve injury: an experimental study. Cutan Ocul Toxicol. 2018;37(3):252-257.
- Grabs V, Kersten A, Haller B, et al. Rutoside and hydrolytic enzymes do not attenuate marathon-induced inflammation. Med Sci Sports Exerc. 2017;49(3):387-395.
- Kostyuk VA, Potapovich AI. Antiradical and chelating effects in flavonoid protection against silica-induced cell injury. Arch Biochem Biophys 1998;355:43-8.
- Escarpa A, Gonzalez MC. High-performance liquid chromatography with diode-array detection for the determination of phenolic compounds in peel and pulp from different apple varieties. J Chromatogr A 1998;823:331-7.
- Mayer, B., Schumacher, M., Brandstatter, H., Wagner, F. S., and Hermetter, A. High-throughput fluorescence screening of antioxidative capacity in human serum. Biochem 10-15-2001;297(2):144-153.
- Peres DA, de Oliveira CA, da Costa MS, et al. Rutin increases critical wavelength of systems containing a single UV filter and with good skin compatibility. Skin Res Technol. 2016;22(3):325-33.
- Tomazelli LC, de Assis Ramos MM, Sauce R, et al. SPF enhancement provided by rutin in a multifunctional sunscreen. Int J Pharm. 2018;552(1-2):401-406.
- Cândido TM, De Oliveira CA, Ariede MB, Velasco MVR, Rosado C, Baby AR. Safety and antioxidant efficacy profiles of rutin-loaded ethosomes for topical application. AAPS PharmSciTech. 2018;19(4):1773-1780.
- Kostyuk VA, Potapovich AI, Speransky SD, Maslova GT. Protective effect of natural flavonoids on rat peritoneal macrophages injury caused by asbestos fibers. Free Radical Biol Med 1996;21:487-93.
- Leung AY, Foster S. Encyclopedia of Common Natural Ingredients Used in Food, Drugs and Cosmetics. 2nd ed. New York, NY: John Wiley & Sons, 1996.
- Schmitt A, Salvayre R, Delchambre J, Negre-Salvayre A. Prevention by alpha-tocopherol and rutin of glutathione and ATP depletion induced by oxidized LDL in cultured endothelial cells. Br J Pharmacol 1995;116:1985-90.
- Perez Guerrero C, Martin MJ, Marhuenda E. Prevention by rutin of gastric lesions induced by ethanol in rats: role of endogenous prostaglandins. Gen Pharmacol 1994;25:575-80.
- Webster RP, Gawde MD, Bhattacharya RK. Protective effect of rutin, a flavonol glycoside, on the carcinogen-induced DNA damage and repair enzymes in rats. Cancer Lett 1996;109:185-91.
- Drewa G, Schachtschabel DO, Palgan K, et al. The influence of rutin on the weight, metastasis and melanin content of B16 melanotic melanoma in C57BL/6 mice. Neoplasma 1998;45:266-71.
- Cruz T, Galvez J, Ocete MA, et al. Oral administration of rutoside can ameliorate inflammatory bowel disease in rats. Life Sci 1998;62:687-95.
- Galvez J, Cruz T, Crespo E, et al. Rutoside as mucosal protective in acetic acid-induced rat colitis. Planta Med 1997;63:409-14.
- AlSharari SD, Al-Rejaie SS, Abuohashish HM, Ahmed MM, Hafez MM. Rutin attenuates hepatotoxicity in high-cholesterol-diet-fed rats. Oxid Med Cell Longev 2016;2016:5436745.
- Dubey S, Ganeshpurkar A, Bansal D, Dubey N. Protective effect of rutin on cognitive impairment caused by phenytoin. Indian J Pharmacol 2015;47(6):627-31.
- Hashizume Y, Tandia M. The reduction impact of monoglucosyl rutin on abdominal visceral fat: A randomized, placebo-controlled, double-blind, parallel-group. J Food Sci. 2020;85(10):3577-3589.
- Klein G, Kullich W. Short-term treatment of painful osteoarthritis of the knee with oral enzymes. Clin Drug Invest 2000;19:15-23.
- Korpan MI, Fialka V. [Wobenzyme and diuretic therapy in lymphedema after breast operation]. Wien Med Wochenschr 1996;146(4):67-72.