Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze e-learning Orthomoleculair Adviseur Basis.
Buikkrampen bij baby’s
Huilen is voor baby’s de belangrijkste manier om te communiceren. Ze trekken zo de aandacht van de ouders en geven aan dat ze iets nodig hebben. Ze hebben honger, zijn moe, hebben een vieze luier, voelen zich niet lekker of hebben zelfs pijn. Maar op het moment dat een kleintje urenlang ontroostbaar is kan dit tot wanhoop leiden bij de ouders. Vaak is het zo dat de baby dan last heeft van buikkrampjes.
Vrijwel alle baby’s hebben wel eens last van krampjes, maar sommige kindjes krijgen er helaas meer mee te maken dan andere. De piek van darmkrampen ligt meestal rond de zes weken na de geboorte. Na ongeveer drie à vier maanden stoppen de klachten gelukkig vaak weer.
Hoe herken je krampjes bij baby?
Je kunt babykrampjes aan onderstaande kenmerken herkennen:
- De baby huilt na voeding, meestal hard en heftig
- Het kindje balt zijn vuistjes, schopt met zijn beentjes en/of overstrekt zich
- Het gezichtje loopt rood aan
- De baby laat veel scheten
- Het kindje is onrustig, gespannen of krampachtig
Waardoor ontstaan babykrampjes?
De reden waarom er vaak buikklachten ontstaan bij baby’s is dat het maagdarmkanaal nog niet goed ontwikkeld is.1 In een ontwikkeld microbioom wonen honderden miljarden bacteriën die het lichaam beschermen tegen schadelijke stoffen van buitenaf, maar ook een rol spelen bij de vertering van voedsel en de stoelgang.
Onze darmflora bestaat uit goede én slechte bacteriën die als het ware een oorlog uitvechten. De slechte bacteriën kunnen verschillende ziektes veroorzaken. De goede bacteriën – zoals bifidobacteriën en lactobacillen – zorgen ervoor dat de slechteriken niet de ruimte hebben om te groeien. Om gezond te blijven is een balans tussen de goede en slechte bacteriën essentieel.
Er bestaan honderden verschillende bacteriefamilies in de darm, die elk hun eigen functie uitoefenen in het lichaam. Voor onze gezondheid is het belangrijker dat er veel verschillende stammen in onze darmen wonen dan een grote hoeveelheid van een enkele familie. Als een baby geboren wordt zitten er nog weinig bacteriën in de darmen.
Geboorte van de darmflora in de eerste 1.000 dagen
De opbouw van het microbioom vindt plaats tijdens de eerste drie levensjaren.1 Een baby komt voor het eerst in aanraking met bacteriën tijdens de geboorte. Bij een vaginale geboorte neemt het kindje een hap van de vaginale bacteriën en darmflora van de moeder. Bij een keizersnede mist een baby de blootstelling aan het microbioom van de moeder en heeft daardoor vaak minder gezonde darmbacteriën dan vaginaal geboren baby’s. Het kleintje komt in aanraking met huidbacteriën en micro-organismen in het ziekenhuis.
De tweede kolonisatie vindt plaats tijdens het geven van borstvoeding of flesvoeding. In moedermelk zitten verschillende nutriënten, waaronder prebiotische vezels en probiotische bacteriën, die nodig zijn voor de groei van het kindje. De allereerste moedermelk – ook wel colostrum of biest – is na de bevalling direct beschikbaar in de juiste samenstelling. Het colostrum zit vol antistoffen die het baby’tje beschermen tegen infecties en is daarmee direct goed voor het immuunsysteem. In flesvoeding wordt de samenstelling van moedermelk zo goed mogelijk nagebootst. Vaak is aan flesvoeding pre- en probiotica toegevoegd.
De darmen van baby’s zijn dus nog volop in de groei waardoor de vertering van voeding nog niet optimaal zal verlopen in het begin. Dit is dan ook de voornaamste oorzaak van darmkrampjes, maar er zijn ook andere factoren die een rol spelen.2
De verschillende oorzaken op een rij
- Niet volgroeid maagdarmstelsel; bij een niet optimale vertering ontstaat gasvorming die voor krampen zorgt.
- Darmproblemen; de specifieke samenstelling van het microbioom kan voor problemen zorgen met de vertering. Denk bijvoorbeeld aan een teveel van een specifieke ‘slechte’ bacteriestam of een tekort aan een bepaalde ‘goede’ bacteriële familie.
- Te gulzig drinken; de baby slikt lucht in die voor gasvorming zorgt in de darmen. Daarnaast komt de voeding ook te snel in het maagdarmkanaal terecht waardoor de vertering niet goed verloopt.
- De borst niet helemaal leegdrinken; de vettere, volle achtermelk die als laatste naar buiten komt is beter voor de vertering in de darmen.
- Teveel voeding; kan leiden tot krampen of overgeven.
- Voedselallergie- of intolerantie; bijvoorbeeld een koemelkallergie.
- Wisselen van voeding; bij het overstappen van borstvoeding naar flesvoeding of bij het afwisselen van verschillende soorten flesvoeding moeten de darmen telkens weer wennen aan een nieuwe samenstelling van de voeding.
Wat te doen tegen krampjes baby?
Buikkrampen zijn dus heel normaal bij baby’s, maar als ouder wil je er natuurlijk alles aan doen om het leed van jouw kleintje te verzachten. In eerste instantie kan er gekeken worden naar aanpassingen bij de voedingsmomenten, maar er zijn ook andere manieren om een baby te helpen bij darmkrampjes.
Een bezoek aan de huisarts of het consultatiebureau is nodig wanneer de baby klachten heeft zoals pijn, koorts, braken, bloed bij ontlasting, oververmoeidheid, overmatige diarree of verstopping.
Neem de tijd bij voedingsmomenten
Bij het te snel drinken aan de borst of van de fles krijgt een baby vaak teveel lucht naar binnen. Deze lucht komt terecht in de darmen en kan voor verschillende buikklachten zorgen. Pauzes inlassen bij het voeden biedt hierbij een oplossing. Ook is het belangrijk om de baby goed te laten boeren na de voeding.
Daarnaast helpt het om een pink of een fopspeen te geven vlak voor het voeden. Hierdoor kan de baby al een deel van zijn zuigkracht kwijt.
Zoek een passende flesspeen
Bij flesvoeding is het belangrijk dat er geen lucht in de speen zit. De grootte en de vorm van de speen speelt hierbij een rol. Bij baby’s met een sterke zuigkracht biedt een speen met een kleiner gat een uitkomst. Zuigelingen die vermoeid of onrustig worden tijdens het voeden omdat er te weinig melk uit de speen komt hebben meer baat bij een groter gat.
Borst leegdrinken
De melk die als eerste naar buiten komt bij het geven van borstvoeding – de voormelk – bevat meer melksuiker (lactose) en minder vet dan de melk die aan het einde naar buiten komt – de achtermelk. Vetten blijven langer in de maag zitten voordat ze in de darmen terecht komen. De melksuikers komen juist snel in de darmen terecht. De darmen moeten daarom minder hard werken om vetten te verteren dan melksuikers.
Wissel zo weinig mogelijk van voeding
De overgang van borstvoeding naar flesvoeding of het afwisselen van verschillende soorten flesvoeding kan voor problemen zorgen. De darmen moeten namelijk telkens weer opnieuw wennen aan de nieuwe samenstelling van de voeding.
Overige tips
- Trek je terug in een rustige ruimte: baby’s hebben hun volledige aandacht nodig tijdens het voeden. Het vermijden van afleiding, zoals het geluid of licht van een televisie of radio, helpt daarbij.
- Masseer de buik en/of rug: om de stoelgang te stimuleren kan zachtjes over de buik van het kindje gewreven worden. Wanneer de baby met het buikje op de onderarm rust kan de rug gemasseerd worden.
- Fietsbewegingen: bij het maken van draaiende bewegingen met de beentjes van een baby ontspannen de buikspieren meer. Dit stimuleert de vertering en het loslaten van lucht in de darmen.
- Verwarm de buik: de warmte van een kruik, kersenpitkussentje of warm bad verzacht vaak de klachten.
- Zorg voor afleiding: een rondje lopen, heen en weer schommelen, zingen of muziek zorgt voor afleiding bij het kindje.
Probiotica effectief tegen krampjes?
Probiotica zijn levende micro-organismen die de groei van gezonde bacteriën in het maagdarmkanaal stimuleren. Wetenschappelijke onderzoek laat daarbij zien dat een minder diverse darmflora of een tekort aan bepaalde bacteriestammen – zoals de bifidobacterium die van nature aanwezig zijn in de darmen van baby’s – geassocieerd is met darmkrampen bij kleine kinderen.3,4,5,6 Het suppleren van probiotica lijkt dus een goede manier om de groei van de darmflora van baby’s te ondersteunen.
In verschillende onderzoeken is probiotica suppletie dan ook veilig en effectief gebleken bij baby’s met krampjes.4,7,8 Probiotica kan gemakkelijk toegevoegd worden aan flesvoeding, maar kan ook aangebracht worden rondom de tepel bij het geven van borstvoeding. Het is wel belangrijk om te kiezen voor een probiotica waarbij de formule is samengesteld op de behoefte van een baby.
Zo toont de wetenschap aan dat bifidobacteriën dominant zijn in de darmflora van pasgeboren baby’s.1,9 Dit is voornamelijk bij kinderen die borstvoeding krijgen aangezien deze bacteriestam van nature in moedermelk zit.10,11
Tot slot
Een ontroostbare baby die last heeft van zijn darmpjes breekt het hart van vele ouders, maar dit is dus vaak onderdeel van het groeiproces. De meeste kindjes zijn gelukkig na een paar maanden van de problemen af. In de tussentijd zijn er verschillende dingen die ingezet kunnen worden om de klachten te verzachten. Daarnaast verschijnt er steeds meer wetenschappelijk bewijs dat probiotica veilig en effectief ingezet kan worden bij darmkrampjes. Bij de keuze van een goede probiotica voor baby’s is het wel van belang dat de samenstelling aansluit bij de behoeften van het kleintje. Daarmee is de kans op succes het grootst.
- Matamoros, S., Gras-Leguen, C., Le Vacon, F., Potel, G., & de La Cochetiere, M. F. (2013). Development of intestinal microbiota in infants and its impact on health. Trends in Microbiology, 21(4), 167-173.
- Tintore, M., Colome, G., Santas, J., & Espadaler, J. (2017). Gut microbiota dysbiosis and role of probiotics in infant colic. Archives of Clinical Microbiology, 8(4), 56.
- Lu, C. Y., & Ni, Y. H. (2015). Gut microbiota and the development of pediatric diseases. Journal of Gastroenterology, 50, 720-726.
- Verduci, E., Arrizza, C., Riva, E., & Giovannini, M. (2013). Microbiota and Infantile Colic: What’s New?. International Journal of Probiotics & Prebiotics, 8(1).
- de Weerth, C., Fuentes, S., Puylaert, P., & de Vos, W. M. (2013). Intestinal microbiota of infants with colic: development and specific signatures. Pediatrics, 131(2), e550-e558.
- de Weerth, C., Fuentes, S., & de Vos, W. M. (2013). Crying in infants: on the possible role of intestinal microbiota in the development of colic. Gut Microbes, 4(5), 416-421.
- Di Gioia, D., Aloisio, I., Mazzola, G., & Biavati, B. (2014). Bifidobacteria: their impact on gut microbiota composition and their applications as probiotics in infants. Applied microbiology and biotechnology, 98, 563-577.
- Vandenplas, Y., Veereman-Wauters, G., Greef, E. D., Peeters, S., Casteels, A., Mahler, T., … & Hauser, B. (2011). Probiotics and prebiotics in prevention and treatment of diseases in infants and children. Jornal de pediatria, 87, 292-300.
- Chassard, C., de Wouters, T., & Lacroix, C. (2014). Probiotics tailored to the infant: a window of opportunity. Current opinion in biotechnology, 26, 141-147.
- Łubiech, K., & Twarużek, M. (2020). Lactobacillus bacteria in breast milk. Nutrients, 12(12), 3783.
- Musilova, S., Rada, V., Vlkova, E., & Bunesova, V. (2014). Beneficial effects of human milk oligosaccharides on gut microbiota. Beneficial Microbes, 5(3), 273-283.
