Constipatie (obstipatie)

Wat is constipatie (obstipatie)?

Bij obstipatie is er sprake van een vertraagde stoelgang (defecatie) en is de ontlasting harder dan normaal. De ontlasting blijft dan lange tijd in de darmen achter. Obstipatie noemen we ook wel constipatie of verstopping. We spreken van obstipatie of constipatie wanneer de ontlasting minder vaak komt dan drie keer per week.

Obstipatie is een van de meest voorkomende spijsverteringsproblemen. Ongeveer één op de vijf mensen heeft er wel eens last van. Af en toe obstipatie hebben is heel normaal, bijvoorbeeld bij het reizen. Dit komt dan vaak door stress vooraf, lang zitten in de auto of het vliegtuig en minder drinken tijdens de reis. Chronische obstipatie kan het echter moeilijk maken om dagelijkse activiteiten uit te voeren.

Obstipatie komt vaker voor bij vrouwen, ouderen, bij een inactieve leefstijl en bij een vocht- of vezelarm dieet. Ook tijdens de zwangerschap komt obstipatie vaak voor. De behandeling voor chronische obstipatie hangt af van de oorzaak. Vaak helpt het om voldoende vezels te eten, voldoende te drinken en genoeg te bewegen. Vezels zijn belangrijk voor een goede spijsvertering en goede ontlasting. Doordat ze vocht vasthouden blijft de ontlasting zacht. Ook stimuleren vezels de darmbeweging.

Symptomen

Veelvoorkomende obstipatie symptomen zijn:

• Minder dan drie keer per week een stoelgang
• Harde of klonterige ontlasting
• Pijn voelen bij aandrang van de stoelgang
• Pijn bij de stoelgang
• Hard moeten persen voor een stoelgang
• Gevoel van blokkade van de stoelgang
• Gevoel van onvolledige stoelgang (het gevoel hebben dat er iets achterblijft)
• Hulp nodig bij het legen de darmen, bijvoorbeeld door op de buik te duwen

We beschouwen de obstipatie als chronisch wanneer iemand drie maanden lang last heeft van twee of meer van deze symptomen.

Gevolgen langdurige obstipatie
Chronische obstipatie kan leiden tot verschillende complicaties:

• Aambeien: Door hard te persen bij de ontlasting kunnen de aderen in en rond de anus opzwellen.
• Scheurtjes rond de anus: Grote of harde ontlasting kan kleine scheurtjes in de anus veroorzaken.
• Ontlasting die er niet uitkomt: Chronische constipatie kan leiden tot een opeenhoping van harde ontlasting die vast komt te zitten in de darmen. Dunne ontlasting lekt hier dan langs. Dit kan incontinentie veroorzaken.
• Verzakking van de endeldarm: Hard persen voor een ​​stoelgang kan ertoe leiden dat een klein deel van de endeldarm door de anus mee naar buiten komt. Dit kan leiden tot pijn, bloed- of slijmverlies en incontinentie voor ontlasting.

Oorzaken

Obstipatie treedt meestal op wanneer de ontlasting te langzaam door het spijsverteringskanaal beweegt of niet effectief uit de dikke darm kan worden geleegd. Hierdoor wordt de ontlasting hard en droog. Er zijn veel mogelijke oorzaken voor obstipatie:

• Onvoldoende vocht binnenkrijgen
• Vezelarme voeding
• Onvoldoende beweging
• Verhoogde spanning in de bekkenbodemspieren
• Verlamming van de darmspieren
• Stress en aanhoudende spanningen
• Niet meteen naar de wc gaan bij aandrang
• Zwangerschap
• Gebruik van bepaalde medicijnen zoals opiaten
• Voedselovergevoeligheden

Soms is een andere aandoening de oorzaak van obstipatie:

• Een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie)
• Diabetes (suikerziekte)
• Prikkelbare darm syndroom (PDS)
• Coeliakie
• Depressie
• Ziekte van Parkinson
• Multiple Sclerose (MS)
• Darmpoliepen

Obstipatie zwangerschap

Tijdens de zwangerschap komt obstipatie vaak voor. Dit komt doordat het lichaam meer van het hormoon progesteron aanmaakt. Progesteron zorgt ervoor dat de darmen trager werken, waardoor de ontlasting minder vaak komt en langer in de darmen blijft. Ook de groei van de baarmoeder zorgt ervoor dat de darmen minder ruimte krijgen en minder goed werken. Problemen met de stoelgang kunnen ook na de bevalling nog een tijd aanhouden.

Obstipatie baby

Obstipatie bij baby’s kan verschillende oorzaken hebben. Baby’s die van borstvoeding overgaan op flesvoeding kunnen last krijgen van obstipatie, omdat moedermelk makkelijker wordt opgenomen. Ook teveel poeder of te weinig water in de flesvoeding kan leiden tot obstipatie. Tekenen van obstipatie bij baby’s zijn rusteloosheid, huilen en maagkrampen. Hoe vaak baby’s ontlasting hebben is erg verschillend. Als een baby minder dan twee poepluiers per week heeft, heeft hij mogelijk last van verstopping.

Voedingsadviezen

Bij obstipatie is het vooral belangrijk om genoeg te drinken, vezels te eten en te bewegen. Een snelle toename van vezels in het dieet kan ook tot klachten leiden zoals een opgeblazen gevoel, gasvorming en zelfs tot verstopping als je niet genoeg drinkt. Voeg dus geleidelijk meer vezels toe aan je dieet.

Producten rijk aan vezel:

• Groente
• Vezelrijk fruit zoals abrikozen, vijgen, dadels en pruimen
• Peulvruchten, zoals linzen en bonen
• Noten
• Zaden, vooral chiazaad is erg rijk aan vezels.
• Volkoren rijst en graansoorten

Wat niet eten bij constipatie?

Probeer bij obstipatie deze voeding te vermijden:

• Snoep, geraffineerde vruchtensappen en frisdranken. Bewerkte voedingsmiddelen bevatten vaak geraffineerde suikers die de slechte bacteriën in de darmen voeden. De goede bacteriën zijn dan minder aanwezig. Doordat de darmflora verslechtert, verloopt de stoelgang niet soepel en ontstaat verstopping.
• Kant-en-klaarmaaltijden en gefrituurd eten. Dit bevat vaak veel vet en zout en weinig vezels, waardoor het moeilijk verteerbaar is voor het lichaam.
• Cafeïne onttrekt vocht uit de ontlasting waardoor deze harder kan worden.
• Sommige mensen kunnen het eiwit caseïne in zuivel niet goed verteren.

Obstipatie tips

Naast gezonde voeding kunnen deze tips helpen om chronische obstipatie te voorkomen:

• Beweeg minstens een half uur per dag, bijvoorbeeld door te wandelen
• Eet op regelmatige tijden
• Probeer stress te vermijden
• Rook niet en vermijd alcohol
• Ga naar het toilet zodra je aandrang voelt
• Probeer rustig de tijd te nemen voor het toiletbezoek
• Probeer niet te veel druk te zetten
• Plaats eventueel iets onder de voeten tijdens het toiletteren
• Probeer het bekken rustig naar voren en naar achter te kantelen om de houding te optimaliseren

Opmerkingen

Ga naar de huisarts voor verder onderzoek als de obstipatie gepaard gaat met gewichtsverlies, aanhoudende buikpijn, koorts, braken, bloed bij de stoelgang of ontlasting die zwart is van kleur.