Depressie

Wat is depressie?

Depressie is een psychische stoornis ofwel stemmingsstoornis waarbij de persoon een neerslachtige stemming ervaart en/of een verlies van interesse en plezier in de dagelijkse activiteiten. We spreken van een depressie wanneer deze stemming langer dan twee weken aanhoudt. Naast deze twee hoofdsymptomen kunnen nog diverse andere symptomen voorkomen.

De term ‘depressief’ wordt vrij snel gebruikt voor een toestand waarbij iemand in een dip zit en zich somber voelt. Niet iedereen die af en toe somber is, is echter per se depressief. Men spreekt pas van klinische depressie wanneer aan een uitgebreid aantal criteria wordt voldaan. Een psycholoog of psychiater kan de diagnose “depressie” vaststellen. Hierbij kan men ook bepalen om welke vorm van depressie het gaat. Zo kan er bijvoorbeeld sprake zijn van een manische depressie wanneer perioden van zeer somber en zeer opgewekt zijn elkaar afwisselen. Wanneer de symptomen minder sterk aanwezig zijn, maar een persoon gedurende twee jaar deze klachten ervaart, kan er sprake zijn van een dysthyme stoornis.

Een depressie gaat meestal niet vanzelf voorbij. Hoe lang de depressie aanhoudt, is erg wisselend. Dit kan enkele weken, maanden of zelfs jaren duren en zo een chronische depressie worden. Ook kan een depressie vaker terugkomen. Bij behandeling van een depressie is daarom aandacht nodig voor het voorkomen van een terugval.

Samengevat zijn er dus verschillende soorten depressies:

• Unipolaire depressie: Een lange periode waarin de stemming voortdurend somber en neerslachtig is, welke meestal wordt bedoeld met “depressie”.
• Bipolaire depressie: Periodiek wisselend zeer somber tot zeer opgewekt zijn, ook wel manisch depressief genoemd.
• Postnatale depressie: Treedt op na de bevalling en lijkt op de unipolaire depressie, ook wel postpartum depressie genoemd.
• Winterdepressie: Klachten zoals somberheid, prikkelbaarheid en vermoeidheid treden op gedurende de wintermaanden.
• Chronische depressie: Langer dan 2 jaar aanhoudende depressie. Periodes wisselen af met soms klachten over eetgedrag, vermoeidheid, slaapproblemen, concentratiestoornis.
• Dysthyme stoornis: Een vorm van depressie met mildere symptomen die minstens twee jaar aanhoudt.

Symptomen

Je kan een depressie herkennen aan een combinatie van meerdere van onderstaande symptomen, die wisselend kunnen optreden:

• Somberheid
• Nergens zin in hebben
• Geen plezier ervaren
• Vermoeidheid
• Futloos
• Slaapproblemen
• Concentratieproblemen
• Gewichtsverlies of gewichtstoename
• Onrustig voelen
• Snel geïrriteerd zijn
• Schuldig voelen
• Gevoel van waardeloosheid
• Gedachten aan de dood en/of zelfdoding*

* Ervaar jij suïcidale gedachten? Bel dan gratis naar de zelfmoordpreventie lijn via 113 of kijk op deze site voor meer informatie en hulpverlening.

Oorzaken

Een depressie kan ontstaan door een of meerdere factoren, waaronder:

• Erfelijkheid
• Verdrietige of ingrijpende gebeurtenis
• Jeugdtrauma’s
• Verstoring in de neurotransmitters
• Darmproblemen
• Hormonale verstoringen (PMS)
• Zwangerschap
• Een chronische ziekte
• Eenzaamheid
• Alcoholgebruik

Vrouwen zijn gevoeliger voor depressies dan mannen, onder andere vanwege hormonale schommelingen. Depressie komt twee keer zo vaak voor bij vrouwen dan bij mannen. Verder kan de ene persoon van nature gevoeliger zijn voor psychische klachten dan de ander.

Momenteel ervaren ook meer mensen depressieve gevoelens wegens corona. De maatregelen die hiervoor getroffen worden kunnen zorgen voor gevoelens van eenzaamheid en machteloosheid.

Voedingsadviezen

Zorg voor een voedingspatroon met voldoende nutriënten en zo min mogelijk belastende voedingsmiddelen. Verstoring in de neurotransmitters komt vaak ook door een tekort aan zogenoemde cofactoren (hulpstoffen).

Gezonde basisvoeding bestaat uit:

• Dagelijks circa 400-800 gram verse groenten
• 2 tot 3 stuks fruit per dag (zoet fruit met mate)
• Volkoren rijst en graansoorten
• Varieer dagelijks door magere vleessoorten af te wisselen met vis en vegetarische maaltijden
• Rood vlees met mate, maximaal 1 keer per week
• Volle zuivelproducten met mate
• Circa 25 gram (een handje) noten en zaden per dag
• Geraffineerde suikers vermijden, zoetstoffen met mate
• Frisdranken en geraffineerde vruchtsappen vermijden
• Alcohol het liefst vermijden of beperken

Wat vooral van belang is bij herstel, is een passende leefstijl. Denk dus aan de juiste voeding, maar ook voldoende beweging, sociale contacten en structuur in het dag/nachtritme. Daarbij is het belangrijk om te zorgen voor de juiste voedingsstoffen om de aanmaak van neurotransmitters in de hersenen te ondersteunen. Ook op tijd hulp zoeken bij neerslachtige gevoelens is van belang. Dit kan mogelijk een depressie voorkomen.

Opmerkingen

Regulier behandelt men een depressie met medicatie en mentale begeleiding van een professional zoals een praktijkondersteuner, psycholoog of psychiater. Deze schrijven vaak ook antidepressiva, zoals SSRI’s of ook wel TCA’s voor. Een SSRI is een zogenoemde serotonineheropnameremmer, wat ervoor zorgt dat er de hoeveelheid serotonine in de hersenen hoger blijft. Antidepressiva hebben diverse bijwerkingen en kunnen verslavend werken. Ook bepaalde kruiden hebben een antidepressieve werking, maar dan zonder de bijwerkingen. Kruiden die de hoeveelheid serotonine verhogen, zijn bijvoorbeeld saffraan en 5-HTP.