Diarree

Wat is diarree?

Diarree (buikloop) is dunne, waterige ontlasting die moeilijk op te houden is. Het kan eenmalig voorkomen, maar ook langer aanhouden. Soms verandert alleen de structuur van de ontlasting, in andere gevallen gaat het gepaard met onder andere buikkrampen, misselijkheid en braken. Diarree is te onderscheiden in acute diarree en chronische diarree.

Acute diarree duurt meestal een dag of twee en gaat vanzelf weer over. Acute diarree is vaak het gevolg van een virus, bacterie of parasiet, maar kan ook ontstaan door voedselovergevoeligheden of als reactie op medicijnen. De functie van acute diarree is stoffen die niet in het lichaam thuishoren snel af te voeren.

• Virusinfectie: diarree is een symptoom van buikgriep. Buikgriep ontstaat door een virusinfectie, meestal door het norovirus of het rotavirus. Het virus zorgt voor een ontsteking in het darmslijmvlies.
• Bacterie: de grootste veroorzaker van darminfecties is de Campylobacter jejuni. Ook de Salmonella bacterie kan zorgen voor een infectie. Bacteriën komen voor in eten en drinken. Het kan voorkomen in onder andere ongezuiverd water, rauw vlees of bedorven voedsel.
• Parasiet: diarree ontstaat als darmparasieten zich binden aan het darmslijmvlies waardoor ontstekingen ontstaan.
• Voedselovergevoeligheden en malabsorptie: bepaalde voeding kan diarree als gevolg hebben. Diarree na het eten komt voor bij intoleranties (zoals lactose-intolerantie) en een overmaat aan zoetstoffen. Het darmslijmvlies raakt geïrriteerd, waardoor diarree ontstaat. Ook bij het malabsorptiesyndroom ontstaat vaak langdurige diarree, dit komt omdat de dunne darm niet in staat is om de voedingsstoffen goed op te nemen.
• Medicijngebruik: sommige medicijnen (zoals antibiotica, laxeermiddelen en antidepressiva) kunnen diarree als bijwerking hebben.

Chronische diarree: wanneer diarree langer dan 2 á 3 weken aanhoudt, spreken we van chronische diarree. Het wordt meestal veroorzaakt door een aandoening zoals het prikkelbaar darmsyndroom of de ziekte van Crohn. Door ontstekingen in het slijmvlies van de dikke darm kan de verteerde voedselbrij niet goed compact gemaakt worden. Mensen met deze aandoeningen hebben vaak diarree. Bij langdurige diarree treedt ook vaak vermoeidheid op.

Er zijn verschillende situaties waarin diarree vaker voorkomt:

• Diarree bij zwangerschap
  Door extra druk op de darmen tijdens een zwangerschap kan eerder diarree ontstaan.
• Reisdiarree
  Tijdens het reizen is er meer kans op het oplopen van een bacterie in het eten of drinken. Dit kan diarree als gevolg hebben.
• Diarree bij corona
  Naast keelpijn, verkoudheid, hoesten, kortademigheid en koorts, is ook diarree een veelvoorkomende klacht bij corona-patiënten.

Symptomen

• Misselijkheid
• Braken
• Kramp in de buik
• Koorts
• Stinkende ontlasting
• Winderigheid
• Algehele malaise
• Zweten
• Vermoeidheid
• Vermagering
• Weinig plassen
• Uitdroging (soms)

Oorzaken

• Een virusinfectie
• Buikgriep
• Spijsverteringsproblemen
• Verschillende aandoening zoals het prikkelbaar darmsyndroom, malabsorptiesyndroom en Colitis ulcerosa.
• Voedselintoleranties, zoals lactose-intolerantie of coeliakie.
• Voedselvergiftiging
• Stress
• Medicijnen (zoals antibiotica, laxeermiddelen en antidepressiva)
• Voedselovergevoeligheden
• Infecties
• Het eten van te veel polyolen (o.a. de zoetstoffen sorbitol, mannitol, maltitol en xylitol)
• Darmkanker
• Recente buikoperatie
• Hormonale veranderingen
• Toegenomen werking van de schildklier (Hyperthyreoïdie)
• Covid-19

Opmerkingen

Acute diarree gaat meestal vanzelf over. Als het langer aanhoudt wordt vaak Norit (geactiveerd kool) gebruikt om het darmkanaal te zuiveren en herstellen. Ook ORS wordt ingezet bij diarree. Dit is een mix van zouten en glucose en voorkomt uitdroging. Diarree stoppen met cola wordt ook regelmatig geprobeerd, maar of dit werkt is niet bewezen.

Neem contact op met een arts:

• Bij heftige diarree na een tropenbezoek.
• Bij uitdrogingsverschijnselen. Dit is te herkennen aan: dorst, droge mond en huid, weinig plassen, donkere urine bij het toiletbezoek, toenemende vermoeidheid en duizeligheid.
• Wanneer de diarree langer dan 3 dagen aanhoudt.
• Bij een baby met diarree die aanhoudt. Het is belangrijk op uitdrogingsverschijnselen te letten en tijdig aan de bel te trekken. Bij hele jonge kinderen kan uitdroging al binnen 24 uur optreden.
• Wanneer er bloed of slijm bij de ontlasting zit.
• Bij hoge koorts.