Lactose-intolerantie

Wat is lactose-intolerantie?

Lactose-intolerantie betekent dat het lichaam niet goed in staat om lactose (melksuiker) af te breken. Normaal gesproken wordt lactose door het enzym lactase in de dunne darm afgebroken en gesplitst naar glucose en galactose. Als er niet voldoende lactase aanwezig is, komt de lactose onafgebroken in de dikke darm aan. De bacteriën in de dikke darm breken de lactose vervolgens af en daarbij komen gassen en vetzuren vrij. Ook trekt de lactose in de dikke darm vocht aan. Er ontstaan klachten zoals diarree, een opgeblazen gevoel en buikpijn.

We onderscheiden drie vormen van lactose-intolerantie, met alle drie een andere oorzaak:

• Primaire lactose-intolerantie: het lichaam maakt in de eerste drie levensjaren voldoende lactase aan. Daarna neemt de productie van lactase af.
• Secundaire lactose-intolerantie: de darmwand is beschadigd en kan daardoor niet voldoende lactase aanmaken. Door de darmwand te herstellen, kan het lichaam weer voldoende lactase aanmaken.
• Aangeboren (congenitale) lactose-intolerantie vanaf de geboorte maakt het lichaam weinig tot geen lactase aan. Moedermelk wordt niet verdragen. Dit is een zeldzame, erfelijke vorm van lactose-intolerantie.

Een lactose-intolerantie kan in het ziekenhuis of een laboratorium worden vastgesteld Door middel van een lactose intolerantie test.

Symptomen

Symptomen van een lactose-intolerantie zijn:

• Diarree
• Opgeblazen gevoel
• Buikpijn en buikkrampen
• Misselijkheid
• Winderigheid
• Obstipatie

Oorzaken

Na het derde levensjaar neemt de aanmaak van lactase af. Meestal geeft dat nog geen klachten. Lactose-intolerantie kan ontstaan door:

• Erfelijkheid
• (darm)Ziekten
• Antibioticagebruik

Lactose-intolerantie komt vaker voor bij:

• Oudere mensen
  Dit komt omdat de lactaseproductie verder afneemt naarmate we ouder worden.
• Mensen met het prikkelbaar darmsyndroom
  Dit komt door overgevoeligheid van de dikke darm.
• Afrikanen, Aziaten, Zuid-Amerikanen en Zuid-Europeanen
  Dit komt door een lagere lactaseproductie, vanwege erfelijkheid en een lage lactose inname.

Voedingsadviezen

• Eet en drink zo weinig mogelijk voedingsmiddelen met lactose. Lactose zit vooral in:
  • Alle soorten melk
  • Smeerkaas, smeltkaas en bijna alle buitenlandse kazen
  • Vla, pudding, pap en andere zuiveltoetjes
  • Roomboter, room, roomijs, slagroom en crème fraîche
  • Zuivelfrisdranken op basis van wei (bijvoorbeeld Rivella)
  • Kant- en klaarproducten bevatten ook vaak ingrediënten met lactose
• Herstel de darmwand door gezond te eten
  • 400 tot 800 gram verse groenten per dag
  • 2 tot 3 stuks fruit per dag (zoet fruit met mate)
  • Volkoren rijst en graansoorten
  • Varieer door magere vleessoorten af te wisselen met vegetarische maaltijden
  • Rood vlees met mate, maximaal 1 keer per week
  • Volle zuivelproducten met mate
  • Ongeveer 25 gram (een handje) noten en zaden per dag
  • Vermijd geraffineerde vruchtensappen, suikers en frisdrank
  • Beperk de inname van zoetstoffen
• Zorg voor voldoende beweging (minimaal een half uur per dag matig intensief bewegen)

Opmerkingen

Met een lactose-intolerantie test kan onderzocht worden of iemand lactose-intolerant is. Er zijn verschillende onderzoeken mogelijk:

• Waterstof-ademtest: uitgeademde lucht wordt gemeten vóór en na het drinken van een suikeroplossing met lactose. De hoeveelheid waterstof in de adem bepaalt of er sprake is van een intolerantie.
• Lactose Tolerantie Test (LTT): er wordt lactose toegediend en daarna wordt op verschillende momenten bloed afgenomen om het bloedsuikergehalte te bepalen. Wanneer de bloedsuikerspiegel niet stijgt, kan dit lactose-intolerantie betekenen.
• Eliminatie-provocatie test: bij deze test laat je eerst lactose weg uit je voeding, om het vervolgens zoetjes aan weer toe te voegen. Als de klachten weggaan en terugkomen is er sprake van lactose-intolerantie.
• EMB test (energetische morfologische bloedtest): dit is een bloedtest die wordt afgenomen door middel van een vingerprik.

Het is mogelijk om lactosevrije zuivel te nuttigen. Wil je toch een keer een product met lactose eten of drinken? Er zijn tabletten die het enzym lactase bevatten en helpen bij het afbreken van de lactose. Een alternatief is te kiezen voor zuivelvervangers.