Zwangerschap

Wat is zwangerschap?

Een zwangerschap is de periode vanaf de bevruchting van een eicel tot en met de bevalling. De bevruchting vindt plaats wanneer een zaadcel een eicel binnendringt en deze bevruchte eicel zich innestelt in het slijmvlies van de baarmoederwand. Daar deelt de eicel zich in tweeën. Dit is de start van het ontstaan van een nieuw leven.

Een zwangerschap start voor een vrouw officieel op de eerste dag van de laatste menstruatie. De eerste twee weken na deze dag worden meegeteld, maar de bevruchting vindt in feite pas na ongeveer twee weken plaats. We houden deze berekening aan omdat de meeste vrouwen niet precies weten wanneer de conceptie precies plaatsvond.

Dit zijn de drie trimesters van een zwangerschap:

• Het eerste trimester: dit zijn de eerste 13 weken van de zwangerschap. De eicel groeit uit tot een embryo van acht centimeter. Het maagdarmkanaal, het ruggenmerg, het hart en de hersenen zijn de eerste organen die zich ontwikkelen. De placenta groeit en ook de geslachtsorganen zijn gevormd. Aan het einde van het eerste trimester zijn alle belangrijke organen en lichaamssystemen aanwezig. Symptomen dit trimester zijn onder andere: misselijkheid (door het HCG hormoon), grotere borsten en vermoeidheid.
• Het tweede trimester: deze fase loopt tot 24 weken zwangerschap. Het embryo wordt een foetus van 25 tot 30 centimeter lang. De moeder kan de bewegingen van de baby gaan voelen. Het middenoor ontwikkelt zich en de alvleesklier en lever worden sterker. Vanaf 22 weken is er de kans dat het kind het overleeft bij een vroeggeboorte. Symptomen zijn onder andere een groeiende buik, dalende bloeddruk en hogere hartslag.
• Het derde trimester: dit zijn de laatste 12 weken van de zwangerschap. De longen ontwikkelen zich nu volledig. Het lichaam en de foetus bereiden zich voor op de conceptie. Tijdens de laatste weken groeit de foetus hard en bij 36 weken is de foetus volledig ontwikkeld. De bevalling kan vanaf dat moment elke dag starten. Gewichtstoename, brandend maagzuur en moeite met slapen zijn veelgehoorde klachten tijdens het laatste trimester.

Tijdens de zwangerschap is de behoefte aan voedingsstoffen verhoogd. Door extra foliumzuur en folaat in te nemen vóór en tijdens de zwangerschap, is de kans op afwijkingen bij de foetus kleiner.

• Foliumzuur verkleint de kans op bloedarmoede tijdens de zwangerschap. In de draagtijd beschermt foliumzuur namelijk de vroege ontwikkeling van het kind. Extra foliumzuur helpt dan om de kans op aangeboren afwijkingen te verkleinen. Foliumzuur is de synthetische verbinding die in veel supplementen wordt gebruikt.
• Folaat is de natuurlijke, actieve vorm van foliumzuur en heeft een aanzienlijk hogere biologische beschikbaarheid dan foliumzuur. Het verkleint het risico op neurale-buisdefecten bij het ongeboren kindje.

Zwangerschapskwaaltjes

Niet iedere vrouw heeft evenveel last van kwaaltjes tijdens de zwangerschap. Kwaaltjes die vaak voorkomen zijn:

• Misselijkheid
• Bandenpijn
• Jeuk
• Bekkeninstabiliteit
• Obstipatie
• Bloedarmoede
• Ontstoken tandvlees
• Hoofdpijn

De bevalling

Aan het einde van de zwangerschap komt de baby via het geboortekanaal of via een keizersnede ter wereld. Een baby past door het geboortekanaal, omdat het hormoon relaxine ervoor zorgt dat de banden van je gewrichten verslappen en je gewrichten zelf weker worden. Wanneer de baby door het geboortekanaal gaat, wordt het darmflora van de moeder doorgegeven aan het kindje. Dit is van groot belang voor een goede start van het microbioom van het kindje. Ook worden zo de antistoffen van de moeder . Een keizersnede kan zowel voor de moeder als het kind negatieve gevolgen hebben. Zo verhoogt een keizersnede de kans op een postnatale depressie.

Symptomen

• Uitblijven van de menstruatie
• Misselijkheid
• Vermoeidheid
• Gevoelige borsten
• Hogere lichaamstemperatuur
• Grotere borsten
• Donkerdere tepels
• Groter tepelhof
• Groeiende buik
• Vaak plassen
• Aversie tegen bepaalde geuren
• Voedsel cravings
• Stemmingswisselingen
• Obstipatie
• Hogere hartslag
• Huidpigmentatie
• Anemie
• Bekkeninstabiliteit
• Aambeien
• Spataderen
• Straie
• Ademtekort
• Rugpijn
• Opgezwollen enkels
• Gewichtstoename
• Blaasontsteking
• Een dalende bloeddruk (hypotensie) richting de 20 weken zwangerschap (mid pregnancy drop)

Voedingsadviezen

• Vermijd de volgende producten tijdens de zwangerschap: rauwe vis, rauw vlees en rauwe eieren, voorverpakte gerookte vis, roofvissen, rauwe melk en rauwmelkse kazen, lever en orgaanvlees.
• Wees voorzichtig met in plastic verpakte voedingsmiddelen (zoals voorverpakte sla en groenten). Was dit altijd goed.
• Beperk de inname van anijs, dragon, venkel, basilicum, piment, nootmuskaat, kaneel, sassafras, dong quai, foelie en peper.
• Kies voor pure en onbewerkte voeding, veel groenten, fruit en peulvruchten. Aangevuld met goede bronnen van omega-3 vetzuren, vezels en eventueel volvette zuivel.
  • Eet enzymrijke voeding zoals rijpe ananas, papaja, avocado, yoghurt, zuurkool, kimchi en drankjes zoals zelfgemaakte kefir.
  • Eet regelmatige groene bladgroenten, daar zit veel foliumzuur in.
  • Kies voor voeding rijk aan ijzer. IJzer zit bijvoorbeeld in spinazie, peulvruchten en pompoenpitten.
  • Eet voldoende choline. Choline zit veel in eieren, zalm (eet alleen goed doorbakken zalm) en kabeljauw.
  • Niet alle vis is veilig om te eten tijdens de zwangerschap. Dat komt door het hoge gehalte aan dioxine en kwik. Kies voor wilde vis en zeevruchten vanwege de eiwitten, essentiële vetzuren, jodium, selenium en zink en check altijd of de vis veilig is om te eten tijdens de zwangerschap. Kies voor de kleinere vissoorten zoals sardines en Zorg er altijd voor dat de vis goed verhit is, om schadelijke bacteriën te vermijden.
  • Eet regelmatig voeding met een hoge concentratie alfa-linoleenzuur. Dit zit in (olie van) avocado, walnoten, chiazaad, hennepzaad, zeewier, lijnzaad (olie niet verhitten).
  • Ga voor kleurrijke wortelgroenten zoals bieten (goed voor de spijsvertering en rijk aan foliumzuur), zoete aardappelen, yams (rijk aan antioxidanten en bètacaroteen), wortelen (rijk aan vezels en boordevol voeding), rode uien, prei en knoflook.
  • Eet voldoende eieren: het is een uitstekende en goedkope bron van eiwitten, vetten en essentiële voedingsstoffen voor mama en baby. Ook is het een goede bron van choline.
  • Eet regelmatig peulvruchten: deze zijn rijk aan B-vitamines, ijzer, zink, magnesium en kalium.
  • Voeg bessen toe aan het voedingspatroon: deze zijn ontzettend rijk aan antioxidanten en andere fytonutriënten.
• Drink voldoende vocht, zo’n twee liter per dag. Dit voorkomt obstipatie. Drink bij voorkeur water of (kruiden)thee. Vermijd kruidenthee met frambozenblad, anijs, venkel, zoethout en kaneel. Drink niet teveel groene thee en zwarte thee. Theesoorten zoals rooibos en kamille zijn veilig om te drinken.
• Zorg voor voldoende beweging; sporten is gezond op een normaal niveau. Lukt dit niet, kies dan voor dagelijks een blokje om.
• Stop met roken
• Drink geen alcohol en gebruik geen drugs

Opmerkingen

Meer tips bij zwangerschap:

• Slik tijdens en bij voorkeur al vóór de zwangerschap (bij voorkeur drie maanden ervoor) extra foliumzuur en folaat. Dit verkleint de kans op afwijkingen in de begin van de zwangerschap. Het vermindert het risico op neurale-buisdefecten bij het ongeboren kindje.
• Werk hygiënisch met voeding, was je handen goed en draag handschoenen bij het werken in de tuin.
• Een zwangerschapscursus, yoga of een mindfulness cursus kunnen zorgen voor meer vertrouwen tijdens de bevalling.
• Bloedverlies tijdens een zwangerschap kan ontstaan na geslachtsgemeenschap. Geen zorgen, dit kan geen kwaad.
• Ga niet afvallen tijdens de zwangerschap. Het lichaam heeft veel energie en goede voedingsstoffen nodig.

Nutriënten