Brandend maagzuur

Wat is brandend maagzuur?

Als we eten gaat voedsel via de slokdarm naar de maag. Aan het eind van de slokdarm bevindt zich een klep die opent om voedsel door te laten en daarna weer sluit, zodat het maagzuur in de maag blijft. Bij brandend maagzuur stroomt de zure inhoud van de maag terug naar de slokdarm. Het maagklepje kan dan de maaginhoud onvoldoende tegenhouden. Dit noemen we gastro-oesofageale reflux. De slokdarm is niet beschermd tegen maagzuur en dit veroorzaakt een branderig gevoel vlak achter of onder het borstbeen. Dit gevoel kan een paar minuten tot een paar uur aanhouden en is vaak erger na het eten of wanneer je vlak na het eten gaat liggen. Soms kan het gevoel ook uitstralen naar de nek of de keel. Het kan gepaard gaan met een zure of bittere smaak achterin de keel.

Tussen de 25 en 40 procent van de bevolking heeft wel eens last van brandend maagzuur. Het komt vaak voor tijdens de zwangerschap en bij mensen boven de 50. Af en toe brandend maagzuur is niet ernstig. Wanneer het vaak voorkomt, spreken we van gastro-oesofageale refluxziekte (GORD).

Als de slokdarm regelmatig in aanraking komt met maagzuur kan er een ontsteking van de slokdarmwand (reflux oesophagitis) ontstaan. Bij een langdurige ontsteking van de slokdarmwand kan het weefsel in de slokdarm veranderen. Dan spreken we van een Barrett-slokdarm. Bij deze aandoening is het slijmvlies in het onderste deel van de slokdarm vergelijkbaar met het slijmvlies van de maag. Mensen met een Barrett-slokdarm hebben een verhoogde kans op slokdarmkanker.

Symptomen

• Pijnlijk, branderig gevoel achter het borstbeen
• Kramp in het borstbeen
• Branderig gevoel in de keel
• Pijn op de borst
• Heesheid, keelpijn, hoesten
• Bittere, zure of zoute smaak achterin de keel
• Moeite met slikken en het gevoel een brok in de keel te hebben
• Zure oprispingen (regurgitatie) waarbij de maaginhoud terugloopt naar de mond
• Verslechterd gebit door het zuur dat terugloopt tot in de mondholte

Het meest voorkomende symptoom van brandend maagzuur is het branderige gevoel achter het borstbeen. Hier hebben de meeste mensen met brandend maagzuur last van.

Brandend maagzuur treedt vooral op na grote maaltijden, vet eten, chocola, koffie, alcohol, pittig eten en zure vruchtensappen. Door bukken, liggen, tillen en het dragen van strakke kleding kunnen de klachten verergeren.

Oorzaken

Er kunnen verschillende redenen zijn waardoor de onderste sluitspier van de slokdarm slecht werkt. Oorzaken van brandend maagzuur zijn onder andere:

• Stress
  Psychische klachten als angst, somberheid en stress kunnen brandend maagzuur veroorzaken. Ook kan stress slechte eet- en drinkgewoonten stimuleren die een negatief effect hebben op de maagzuurproductie.
• Overgewicht
  Door overgewicht is de druk in de buik groter dan normaal, waardoor het maagzuur makkelijker terugstroomt.
• Voeding
  Vet of gekruid eten, zure vruchtensappen, koolzuur en koffie kunnen brandend maagzuur veroorzaken. Ook te veel of te snel eten kan zorgen voor brandend maagzuur.
• Roken en alcohol
  Nicotine en alcohol zorgen ervoor dat de sluitspier verslapt. Hierdoor kan het maagzuur terugstromen in de slokdarm.
• Ouderdom
  Mensen boven de 50 hebben vaker last van brandend maagzuur, want naarmate we ouder worden neemt de productie van maagzuur af. Ook kan de sluitspier verslappen en daardoor minder goed sluiten.
• Middenrifbreuk
  Bij een middenrifbreuk (hiatus hernia) is de opening tussen borst- en buikholte waar de slokdarm doorheen loopt wat wijder dan normaal. Hierdoor sluit de sluitspier tussen de slokdarm en de maag niet goed.
• Gebruik van bepaalde geneesmiddelen
  Pijnstillers zoals aspirine en ibuprofen tasten de slijmvliezen aan, waardoor de maagwand overprikkeld raakt en reageert door extra maagzuur aan te maken.
• Infectie met de bacterie Helicobacter pylori
  De Helicobacter pylori is een bacterie die bestand is tegen maagzuur en in het slijmvlies van de maagwand kan leven. Veel mensen dragen de bacterie bij zich zonder daar last van te hebben, maar infectie met de Helicobacter pylori kan onder andere zorgen voor een opgeblazen gevoel, brandend maagzuur, oprispingen en misselijkheid. Soms veroorzaakt de bacterie een maagslijmvliesontsteking (gastritis).
• Brandend maagzuur zwanger
  Brandend maagzuur komt vaak voor tijdens de zwangerschap. Het zwangerschapshormoon progesteron zorgt dat de sluitspier tussen de maag en de slokdarm makkelijker ontspant, waardoor de maaginhoud in het onderste deel van de slokdarm terecht kan komen. Later in de zwangerschap kan brandend maagzuur ontstaan door de groeiende baarmoeder. Die drukt dan tegen de maag, waardoor het maagzuur omhoog wordt geduwd.

Brandend maagzuur door tekort aan maagzuur
Bij brandend maagzuur is er niet altijd teveel maagzuur aanwezig, zoals vaak wordt gedacht. Vaak ontstaat brandend maagzuur juist doordat het lichaam te weinig maagzuur aanmaakt. Wanneer door onvoldoende maagzuur voedsel niet goed kan verteren en wanneer de pancreas onvoldoende enzymen aanmaakt, blijft het voedsel liggen en gaat het bovenin de maag rotten. Dit leidt tot zuurbranden en reflux.

Bij een tekort aan maagzuur heb je snel een vol gevoel en wordt het voedsel niet goed verteerd. In de ontlasting zitten dan vaak onverteerde resten voedsel. Het is bij een tekort aan maagzuur dan ook aan te raden om spijsverteringsenzymen te nemen en het enzym betaïne HCL om het maagzuur te verhogen. Vaak worden ten onrechte maagzuurremmers voorgeschreven, wat kan leiden tot onder andere een tekort aan vitamine B12. Dit komt door de beperkte opname als gevolg van te weinig maagzuur. Daarnaast kan het door de maag geproduceerde eiwitsplitsende enzym pepsine minder goed zijn werk doen wanneer het maagzuurgehalte afneemt.

Voedingsadviezen

Brandend maagzuur snel verhelpen is soms lastig, maar er zijn trucjes die helpen tegen brandend maagzuur. Deze voedingsadviezen kunnen helpen:

• Eet niet te vet of te pittig voedsel en drink minder koffie, dranken met koolzuur en zure vruchtensappen, omdat deze de maagzuurproductie bevorderen.
• Vermijd citrusvruchten als brandend maagzuur komt door teveel maagzuur. Als de oorzaak van brandend maagzuur juist een tekort aan maagzuur is, helpt het om een half uur voor de maaltijd een glas water met citroensap te drinken. Dit verhoogt de maagzuurproductie.
• Drink niets vanaf een half uur voor en tijdens de maaltijd. Vocht verdunt het maagzuur.

Opmerkingen

Brandend maagzuur tips

• Eet niet te grote porties, eet rustig en kauw goed
• Eet niet vlak voor het slapen. Als je ligt, stroomt het zuur makkelijker de slokdarm in
• Zorg dat je hoofd tijdens het slapen wat hoger ligt
• Zorg voor voldoende beweging (minimaal een half uur per dag)
• Zorg voor voldoende ontspanning