Je hebt inmiddels de conclusie getrokken dat je klachten een oorzaak vinden in het fenomeen Prikkelbare Darm Syndroom. Dan is het een-tweetje met lactose snel gemaakt.
De dieperliggende oorzaak leidt naar de doorlaatbaarheid van onze darmen. We leggen de link tussen lactose intolerantie en een hyperpermeabele darmwand aan je uit.
Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze e-learning Orthomoleculair Adviseur Basis.
Prikkelbare Darm Syndroom of lekkende darm?
Ons verteringsysteem bestaat uit veel meer dan alleen onze darmen. Naast de dunne, dikke en endeldarm spelen de mond, maag, alvleesklier, lever en galblaas een rol in dit complexe proces. Onze gezondheid valt of staat met dit systeem: het grootste deel van je immuuncellen bevindt zich in deze verteringsorganen!1 Tijd voor een korte uitleg over de weg van onze voeding voordat we uitleggen waar prikkelbare darmklachten de hoek om komen kijken.
Tijdens het kauwen van voedsel gaan de enzymen in het speeksel aan de slag om enkelvoudige koolhydraten te splitsen en gebruiksklaar te maken voor het lichaam. Vervolgens gaat deze voorverteerde brij naar de maag. De maag gaat met behulp van enzymen en zoutzuur aan de slag. Een van deze enzymen, pepsine, zorgt voor het losknippen van verschillende eiwitten. Het zoutzuur vervult de rol als beschermheer: het neutraliseert schadelijke bacteriën, virussen en parasieten die zich verschuilen in onze voeding.
Na de maag vervolgt de weg van de inmiddels gehusselde en bewerkte voeding naar de dunne darm. Daar mengt het alvleesklier sap zich met zijn verteringsenzymen: protease voor proteïnen, amylase voor koolhydraten en lipase voor vetten. Ook voorzien de lever en galblaas de voorbijkomende voedselmoes van galvloeistof.
Het voorbereide voedsel is aangekomen in de dunne darm. De dunne darm is de koning onder de verteringsorganen: hij absorbeert de juiste (voedings)stoffen uit de brij die worden opgepikt in de darmvlokken (uitstulpingen van het darmslijmvlies). Dit slijmvlies laat stoffen die ziekmakend zijn voor het lichaam niet toe. De selectieve doorlaatbaarheid van de darmwand noem je permeabel, of doorlaatbaar.
Wanneer het darmslijmvlies bijvoorbeeld ontstoken is, wordt het slijmvlies poreus. Hierdoor kan het filter (tight junctions genaamd) niet naar behoren werken. Ze blijven open staan en zo kunnen er allerlei stoffen het lichaam binnendringen die daar niet horen. Dit leidt tot een scala aan lichamelijke en psychische klachten.2 We spreken in zo’n geval van een lekkende darm, of Leaky Gut, met als mogelijk gevolg Prikkelbare Darmklachten (PDS).
Prikkelbare Darm Syndroom symptomen
PDS symptomen zijn persoonlijk en de klachten kunnen van dag tot dag verschillen.
Veelvoorkomende PDS symptomen zijn:
- Buikpijn, misselijkheid of andere maagklachten
- Vermoeidheid of slaapproblemen
- Anale jeuk of vaginale irritatie
- Een wisselend ontlastingspatroon
- Verhoogde aandrang
- Dunne ontlasting, plakkerige ontlasting, vettige lichte ontlasting, brijachtige ongevormde ontlasting of constipatie
- Veel onverteerd voedsel in de ontlasting
- Een opgezette buik of opgeblazen gevoel na het eten
- Winderigheid
- Klachten na het eten van brood, rijst, pasta, suiker, zetmeel of vet voedsel
Door een verminderde darmwerking liggen ziektes op de loer. Lees hier meer over in ons blog Wetenschappers ontdekken het mechanisme dat Prikkelbare Darm Syndroom veroorzaakt.
Prikkelbare Darm Syndroom test
PDS klachten zijn dus een van de mogelijke gevolgen van een lekkende darm. Om erachter te komen of de klachten die iemand ervaart voortkomen uit een Leaky Gut is als eerste een fecesonderzoek een belangrijke stap. Bij dit onderzoek wordt ingeleverde ontlasting bekeken en geanalyseerd door een daarin gespecialiseerd laboratorium.3
Als tweede is er de darmpermeabiliteits-test door middel van een urinestraal. Bij deze test wordt de darmdoorlaatbaarheid gemeten op aanwezigheid van twee suikers die normaal niet in voeding aanwezig zijn.4
Naast bovengenoemde tests is er ook de mogelijkheid om het DNA te testen. Veel chronische aandoeningen kunnen door aanwezige schadelijke bacteriën, virussen, schimmels en parasieten bevorderd worden. Het natuurlijke genezingsproces door de aanwezigheid van deze ongewenste organismen in ons systeem tegengehouden. Via de DNA-methode worden alle micro-organismen die zich op de dag van het onderzoek in de darmen bevinden, bepaald.4
Prikkelbare Darm Syndroom en lactose-intolerantie
Het vermijden van zuivel is geen standaard advies voor mensen met PDS klachten. Maar soms kunnen klachten bij PDS wel verergeren door zuivel, bijvoorbeeld door een lactose-intolerantie. Een interessante relatie tussen PDS en lactose-intolerantie ligt bij de oorzaak van lactose-intolerantie.
Mensen met PDS hebben vanwege de gevoeligheid van de dikke darm vaker klachten van lactose-intolerantie.
Lactose-intolerantie kan ontstaan wanneer het darmkanaal beschadigd is, bijvoorbeeld bij een darmontsteking, darminfectie, na bestraling of na een darmoperatie. De dunne darmwand is dan niet meer in staat om voldoende lactase aan te maken. Deze vorm van lactose-intolerantie is over het algemeen tijdelijk. Wanneer de darm is hersteld, wordt er weer voldoende lactase aangemaakt. Ondersteuning met een lactase supplement kan verlichting geven.6
Prikkelbare Darm Syndroom behandeling
Iedereen ervaart de klachten bij PDS anders. Hierdoor is er geen kant en klare oplossing voor het prikkelbare darm syndroom die gegarandeerd voor iedereen werkt. De basis ligt voor een groot deel in de bescherming van de binnenste laag cellen van je darmwand (de epitheel cellen). Deze binnenste laag wordt om de paar dagen vernieuwd om optimale bescherming te bieden tegen indringers, zoals ziekteverwekkende bacteriën, virussen of parasieten. Butyraat of boterzuur speelt hierin een belangrijke rol.7
Door het eten van vezels wordt boterzuur aangemaakt door darmcellen om zichzelf te beschermen. Als er niet voldoende boterzuur voor handen is, kunnen de tight junctions die we aan het begin van dit artikel noemden, niet goed opbouwen. Dit leidt tot een lekkende darm, met als mogelijk gevolg PDS.
Een veel toegepast dieet bij PDS klachten is het FODMAP-dieet. Meer hierover lees je in Prikkelbare darm syndroom: wat is het en hoe behandel je het?
Verder kunnen de volgende nutriënten (naast een aanpassing in je dagelijkse menu) ondersteuning bieden:
- L-Glutamine
- Glucosamine
- Zink
- Psyllium vezels
- Probiotica
- Prebiotica (eventueel FODMAP vriendelijk zonder FOS)
- Omega 3-vetzuren
- Vitamine D
- Collageen
- Betaïne hydrochloride (HCL)
Verwacht niet dat het prikkelbare darm syndroom dieet en supplementen heel snel zullen werken. Het herstel van de darmen heeft tijd nodig. Tevens is door de unieke samenstelling van de darm-microbioom een juiste combinatie van toegediende bacteriestammen essentieel.
Onze blogs De 6 beste tips om je prikkelbare darm tot rust te brengen en 3 bewezen therapieën bij Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) zijn hierop een waardevolle aanvulling.
Conclusie
Het moge duidelijk zijn dat er een relatie bestaat tussen lactose intolerantie en PDS klachten. De overlap in klachten leidt naar de dikke darm met als oorsprong een onbalans in de dunne darm. Waar bij lactose intolerantie de oorzaak ligt bij een tekort aan het enzym lactase is dit bij PDS in dit geval een lekkende darm. Het tekort aan lactase kan ook een gevolg zijn van een beschadigde en dus doorlaatbare darmwand. De verlichting van klachten is voor beiden meerledig. Belangrijk is om uitvoerig onderzoek te laten doen om de oorzaak van de klachten boven water te krijgen. Meten is weten voert in dit geval de boventoon.
Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze Orthomoleculair Adviseur Basis.
- Gupta, V., & Garg, R. (2009). Probiotics. Indian journal of medical microbiology, 27(3), 202.
- Shin, K., Fogg, V., Margolis, B. (2006). Tight junctions and cell polarity. Annual review of cell and developmental biology.
- Darmklachten (z.d.). Prikkelbare Darmsyndroom test.
- Maag Lever Darm Stichting. (2013). Lactose-intolerantie.
- Swagerty jr, D., Walling, A., Klein, R. (2002). Lactose intolerance. American family physician.
- Stoeva, M., e.o. (2021). Butyrate-producing human gut symbiont, Clostridium butyricum, and its role in health and disease. Gut Microbes.
