MCT olie

Wat is MCT olie?

Middellange keten triglyceriden (MCT’s) zijn vetmoleculen die drie middellange keten verzadigde vetzuren (6 – 12 koolstofatomen lang) bevatten die aan een glycerolruggengraat zijn bevestigd.^1,2,3,4 Men consumeert MCT’s soms om ketose te induceren. MCT’s worden efficiënter gemetaboliseerd tot ketonen dan andere vormen van vet, waardoor de consumptie van minder vet en meer koolhydraten mogelijk is dan bij klassieke diëten die bedoeld zijn om ketose te induceren.^5,6,7

MCT’s zijn gemaakt van gehydrolyseerde kokosolie of palmpitolie. De resulterende vetzuren worden gefractioneerd en veresterd om MCT’s te produceren. Deze vetzuren omvatten voornamelijk laurinezuur (C12), maar ook capronzuur (C6), caprylzuur (C8) en caprinezuur (C10).^8,9

Gebruik

MCT olie wordt gebruikt bij cachexie. Intraveneuze MCT’s kunnen calorieën leveren bij ernstig zieke patiënten en patiënten met refractaire cachexie, maar lijken geen voordelen te bieden ten opzichte van triglyceriden met een lange keten. Daarnaast zet men MCT olie in bij concentratieproblemen.^10,11 Bij diabetes zet men MCT olie in omdat het de insulinegevoeligheid verbetert.^12,13 MCT olie zou cholesterol helpen verlagen en HDL cholesterol verhogen^14,15, leiden tot gewichtsverlies omdat het een rol speelt in de verzadiging.^{16,17,18,19,20} Mogelijk zou het ook de frequentie van epileptische aanvallen reduceren^21,22 en kenmerken van autisme verbeteren.²³ Daarnaast remt het schimmelgroei^24,25 en helpt het de groei van goede bacteriën.^26,27

Werking

Anti-chylothorax effecten

MCT’s worden opgenomen door het portaalsysteem in plaats van door het intestinale lymfesysteem. Het toedienen van MCT’s kan de lymfestroom in het thoracale kanaal verminderen en het defect van het thoracale kanaal laten genezen.^28,29,30,31

Antidiabetische effecten

Laboratorium- en menselijk onderzoek suggereert dat MCT’s minder snel insulineresistentie induceren dan andere vetten met een langere keten.^32,33

Antistress effecten

Er is enige interesse in het gebruik van MCT’s voor gewonde en gestreste patiënten, aangezien het milde ketose veroorzaakt en het skeletspierkatabolisme kan verminderen.³⁴ Klinische onderzoeken hebben echter geen duidelijk voordeel aangetoond van MCT’s ten opzichte van triglyceriden met lange keten.^35,36,37

Cholesterolverlagende effecten

Uit dieronderzoek blijkt dat MCT’s de cholesteroluitscheiding verhogen en daardoor de bloedspiegels verlagen.³⁸ Het bewijs uit onderzoek bij mensen is echter niet zo consistent. Sommige onderzoeken bij mensen tonen zelfs aan dat MCT’s negatieve effecten kunnen hebben op sommige bloedlipiden.^32,39 Een kleine meta-analyse toont aan dat MCT-olie geen significante invloed heeft op het totale, low-density lipoproteïne (LDL) of high-density lipoproteïne (HDL) cholesterolgehalte, hoewel het de triglycerideniveaus met 12 mg/dL verhoogt in vergelijking met controle. Een subgroepanalyse toont echter aan dat het effect van MCT-olie op totaal- en LDL-cholesterol verschilt door de vetzuursamenstelling van de controle. Totaal- en LDL-cholesterol zijn verhoogd in vergelijking met een controle die voornamelijk onverzadigde vetzuren bevat, maar er wordt weinig of geen verbetering van de niveaus waargenomen in vergelijking met een controle die verzadigde vetzuren met een langere keten bevat.³⁹ Alleen het MCT-laurinezuur lijkt voordeel te bieden op het cholesterolgehalte. Hoewel laurinezuur het LDL-cholesterol niet lijkt te verlagen, lijkt het de verhouding tussen totaal cholesterol en HDL-cholesterol te verbeteren door het HDL-cholesterolgehalte te verhogen.⁴⁰

Cognitieve effecten

Er is interesse in het gebruik van MCT’s voor cognitieve stoornissen, waaronder milde cognitieve stoornissen en de ziekte van Alzheimer. Bij patiënten met de ziekte van Alzheimer suggereren sommige onderzoeken dat er een verminderd glucosemetabolisme is in sommige delen van de hersenen. De hersenen gebruiken voornamelijk glucose als energiebron, maar in tijden van vasten kunnen ze ketonlichamen gebruiken zoals bèta-hydroxybutyraat, acetoacetaat en aceton. Het nemen van MCT’s verhoogt het niveau van ketonlichamen en kan leiden tot ketose. Daarom is de theorie dat het nemen van MCT’s het energiemetabolisme in de hersenen zou kunnen verbeteren en de cognitieve symptomen van de ziekte van Alzheimer zou kunnen verbeteren. Dit is echter niet bevestigd door klinisch onderzoek.^40,41,42,43 Secundaire analyse van een kleine klinische studie bij patiënten met milde cognitieve stoornissen toont aan dat het nemen van een ketogeen MCT-supplement van 30 gram per dag gedurende 6 maanden de energievoorziening van de witte stof verhoogt door een bijna drievoudige opname van ketonen in de witte stofbundels, zonder effecten op de glucoseopname, wanneer vergeleken met placebo. Verschillende verbeterde metingen van verwerkingssnelheid zijn geassocieerd met dergelijke verhogingen van de ketonopname, wat suggereert dat ketonen een rol kunnen spelen bij de integriteit van myeline.⁴⁴ Ketonlichamen geproduceerd door het consumeren van MCT’s kunnen ook bèta-amyloïde schade in de hersenen remmen.⁴⁵

Ontstekingseffecten

Er is gesuggereerd dat MCT’s ontstekingsremmende effecten hebben in diermodellen. De effecten bij mensen zijn echter onduidelijk. Er is bewijs uit in vitro onderzoek dat MCT’s ontstekingsmediatoren in macrofagen kunnen induceren.⁴⁰ Secundaire analyse van een kleine klinische studie bij oudere volwassenen met milde cognitieve stoornissen toont aan dat het nemen van een ketogeen MCT-supplement van 15 gram tweemaal daags gedurende 6 maanden de niveaus van het pro-inflammatoire cytokine interleukine (IL)-8 verhoogt in vergelijking met placebo.⁴⁷ Het is echter onduidelijk of dit acute of chronische verhogingen waren. Ook slikten sommige patiënten tijdens het onderzoek ontstekingsremmende geneesmiddelen, en de uitgangswaarden van IL-8 waren aan de lage kant van het gebruikelijke bereik dat in andere onderzoeken werd vastgesteld.

Metabolische effecten

Een zeer kleine klinische studie bij gezonde volwassenen toont aan dat MCT-suppletie in combinatie met een ketogeen dieet de vorming van bèta-hydroxybutyraat verhoogt, maar niet resulteert in een snellere tijd tot nutritionele ketose, in vergelijking met een gecombineerde controle van triglyceriden met lange ketens met een ketogeen dieet.⁴⁸ Een klinische studie bij 7 gezonde volwassen vrouwen zonder speciale voedingsgewoonten toont aan dat MCT-suppletie in combinatie met cafeïne de ketogenese beïnvloedt, met een toename van de vorming van bèta-hydroxybutyraat, in vergelijking met MCT-suppletie alleen.⁴⁹

Triglyceridenverlagende effecten

Bij gezonde mensen kunnen enkelvoudige doses MCT-olie de triglyceridenspiegels in het bloed verlagen.⁵⁰ Triglyceridenspiegels zijn ook verlaagd bij personen met hypertriglyceridemie, vooral bij personen met overgewicht, wanneer een olie wordt gebruikt die vetzuren met middellange en lange ketens bevat.^51,52 Hoewel het werkingsmechanisme niet duidelijk is, is het mogelijk dat het gewichtsverlies dat gepaard gaat met het gebruik van deze olie resulteert in voordelen voor het bloedvetgehalte.²

Effecten op gewichtsverlies

Vetzuren met middellange keten die worden aangetroffen in MCT’s in de voeding worden bij voorkeur geoxideerd in de mitochondriën, wat betekent dat ze eerst worden gebruikt voor energieproductie en niet zo gemakkelijk worden opgeslagen als vetzuren met lange ketens.^2,53 Onderzoek bij dieren en mensen suggereert dat MCT’s de lipolyse zouden kunnen verhogen en de thermogenese door bruin vetweefsel zouden kunnen opreguleren.^2,54 Enig voorlopig bewijs suggereert dat MCT’s de stofwisseling en het energieverbruik door het lichaam kunnen verhogen wanneer ze in het dieet worden vervangen door andere soorten vet.² MCT’s kunnen ook verzadiging veroorzaken.^2,55,56 Er is gesuggereerd dat een verhoogde verzadiging de calorie-inname zou kunnen verminderen, en in combinatie met een verhoogde stofwisseling, kan leiden tot een lichte afname van lichaamsvet.^2,4.8,46.57

Een kleine cross-overstudie bij volwassenen met een body mass index (BMI) geclassificeerd als normaal tot zwaarlijvig, toont aan dat een enkele dosis van 25 gram vloeibare MCT-olie de calorie-inname bij de daaropvolgende ad libitum lunchmaaltijd bescheiden vermindert in vergelijking met geconjugeerd linolzuur, maar heeft geen effect in vergelijking met een equicalorische controle. MCT-olie vermindert ook de calorie-inname in de komende 48 uur en vertraagt ​​alle fasen van de maaglediging. Het heeft echter geen invloed op de niveaus van peptide YY of totaal ghreline, die betrokken zijn bij de regulatie van eetlust en verzadiging. Deze bevindingen zijn mogelijk vertekend door de hoge subjectieve misselijkheidscores gerapporteerd met MCT-olie en de mogelijke impact van misselijkheid op de calorie-inname.⁴⁶ Ook kan de MCT-formulering belangrijk zijn, waarbij één onderzoek een grotere vermindering van de daaropvolgende calorie-inname aantoont met vloeibare MCT’s in vergelijking met vaste MCT’s.⁵⁷

Veiligheid

MCT olie is waarschijnlijk veilig bij oraal en correct gebruik.^{29,30,31,53,58,59} Bij parenteraal gebruik is het belangrijk dat het op de juiste manier wordt toegediend.

Bij zwangerschap en lactatie is er onvoldoende betrouwbare informatie beschikbaar. Vermijd daarom het gebruik van MCT olie tijdens de zwangerschap en lactatie.^30,37,60,61

In het algemeen kan MCT’s oraal aanzienlijke gastro-intestinale klachten veroorzaken, vooral bij hogere doses.

De meest voorkomende bijwerkingen zijn abdominaal ongemak, diarree, tekort aan essentiële vetzuren, darmgasgeluiden, prikkelbaarheid, misselijkheid, reflux, braken. Gastro-intestinale stoornissen worden verondersteld geassocieerd te zijn met hogere doses MCT. Aangezien MCT’s vetten zijn, kan overmatige consumptie leiden tot gewichtstoename

Gastro-intestinale effecten

Een kleine cross-overstudie bij volwassenen van verschillende gewichten toont aan dat een enkele dosis van 25 gram MCT-olie alle fasen van de maaglediging vertraagt​.⁴⁶

Interacties

Er zijn geen interacties bekend met medicatie, andere suppletie en voeding.

Dosering

Volwassen

Oraal: MCT’s zijn het vaakst gebruikt in doses van 6-56 gram per dag gedurende 4-24 weken.

Intraveneus: Een vetmengsel dat 50% MCT’s en 50% langketenige triglyceriden bevat, is gebruikt als vetbron in formuleringen voor totale parenterale voeding.

Kinderen

Oraal : Onderzoek is beperkt; specifieke dosering is niet beschikbaar.

Standaardisatie en formulering

MCT’s die in klinisch onderzoek worden gebruikt, bevatten 50% tot 75% caprylzuur en 25% tot 45% caprinezuur.^46,53,62 MCT-olie bevat 6-8,5 calorieën per gram. Een eetlepel levert ongeveer 14 gram MCT’s en ongeveer 115 calorieën.⁸