Epilepsie
- Epilepsie is een chronische niet-overdraagbare hersenziekte gekenmerkt door terugkerende niet-uitgelokte epileptische aanvallen.
- Er zijn twee soorten epilepsie: focale epilepsie en gegeneraliseerde epilepsie.
- Epilepsie symptomen zijn plotseling bewustzijnsverlies, ritmisch schokkende bewegingen en verstijving of verslapping van spieren.
- Veelvoorkomende oorzaken van epilepsie zijn erfelijkheid, hersenbeschadiging en een stoornis in de hersenen.
In het kort
- Epilepsie is een chronische niet-overdraagbare hersenziekte gekenmerkt door terugkerende niet-uitgelokte epileptische aanvallen.
- Er zijn twee soorten epilepsie: focale epilepsie en gegeneraliseerde epilepsie.
- Epilepsie symptomen zijn plotseling bewustzijnsverlies, ritmisch schokkende bewegingen en verstijving of verslapping van spieren.
- Veelvoorkomende oorzaken van epilepsie zijn erfelijkheid, hersenbeschadiging en een stoornis in de hersenen.
Wat is epilepsie?
Epilepsie is een chronische niet-overdraagbare hersenziekte gekenmerkt door terugkerende niet-uitgelokte epileptische aanvallen. Een epilepsie aanval is een kort moment van onwillekeurige bewegingen waarbij een gedeelte of het gehele lichaam betrokken is.
Een epileptische aanval ontstaat door overmatige elektrische ontladingen in een groep hersencellen. Het kan beginnen in één deel van hersenen (focale epilepsie), of in beide hersenhelften tegelijk (gegeneraliseerde epilepsie). De symptomen kunnen verschillend zijn.
- Focale epilepsie: de epilepsie start in één deel van de hersenen. Het kan zijn dat de bewustwording nog geheel aanwezig (enkelvoudige aanval) is óf het bewustzijn is tijdelijk verminderd (complexe aanval). Focale aanvallen zijn moeilijk te herkennen en kunnen in verschillende varianten voorkomen.
- Gegeneraliseerde epilepsie: beide hersenhelften zijn betrokken bij deze vorm van epilepsie. Deze aanval begint met het verstijven van de spieren en daarna zullen er geleidelijk aan schokken ontstaan in de armen en benen. De duur en het aantal aanvallen verschilt per persoon. Deze vorm van epilepsie komt het meeste voor.
Voortekenen epilepsie
Een epilepsie aanval kan een duidelijke trigger hebben, zoals slaaptekort, stress, koorts of lichtflitsen. Deze triggers verlagen de drempel voor een aanval. De voortekenen van epilepsie zijn vaak een vreemd gevoel, het horen van iets wat er niet is, een eigenaardig gevoel in de buik en/of doelloze repeterende handelingen verrichten. We noemen dit we een aura.
Symptomen
Veelvoorkomende symptomen bij gegeneraliseerde aanvallen:
- Plotseling bewustzijnsverlies
- Ritmisch schokkende bewegingen
- Verstijving of verslapping van spieren
- Kramp in de borstkasspieren (ongeveer 20 tot 30 seconden)
- Moeizaam ademhalen
- Tonusverlies
- Overvloedige speekselproductie
- Urineverlies
- Het wegdraaien van de ogen
Focale enkelvoudige aanval:
- Het bewustzijn blijft helder
- Lichte spiertrekkingen
- Versterkte geurbeleving
- Lichtflitsen zien
- Geluiden horen
- Angst
Focale complexe aanval:
- Starende blik
- Doelloze handelingen verrichten zoals friemelen of smakken
- Hallucinaties
- Verwarde gevoelens
- Geheugenstoornis
- Droomtoestand
Oorzaken
- Erfelijkheid
- Hersenbeschadiging
- Stoornis in de hersenen
- Stress
- Vaak is de oorzaak onbekend
Voedingsadviezen
- Zorg voor een voedingspatroon rijk aan zink
Een goede zinkstatus kan het aantal aanvallen remmen.10 Vlees, vis, zuivelproducten, noten, peulvruchten en volkoren granen bevatten relatief hoge concentraties zink - Zorg voor een voedingspatroon rijk aan vitamine
Vitamine C beschermt de hersenen tijdens aanvallen. De voornaamste voedingsbronnen zijn groenten, fruit, aardappelen, (orgaan)vlees - Zorg voor een voedingspatroon rijk aan mangaan
Een tekort kan de oorzaak zijn van een epileptische aanval. Mangaan zit in noten, chocolade, volkoren granen, zeevoedsel, bonen, fruit, groene groenten, koffie, thee, eieren, drinkwater. - Zorg voor minimale stress en drink niet te veel alcohol
Stress en alcohol kunnen een epileptische aanval uitlokken - Vermijd producten met aspartaam
Aspartaam (E-951) heeft als bijwerking epileptische aanvallen. Aspartaam zit vaak in lightproducten. - Drink voldoende
Drink minimaal 1,5 tot 2 liter water of (kruiden)thee per dag
Opmerkingen
Het behandelen van deze aandoening gebeurt bijna altijd met epilepsie medicijnen: anti-epileptica. Deze medicijnen onderdrukken de overmatige ontlading van de hersencellen, door het verhogen van de prikkeldrempel van neuronen van het centraal zenuwstelsel. Dit gebeurt op drie verschillende manieren zoals:
- Blokkeren van natriumkanalen en verschillende typen calciumkanalen
- Versterken van de neurotransmitter GABA
- Remmen van de neurotransmitter glutamaat
Bij 25 procent van de patiënten heeft medicatie geen of onvoldoende resultaat. Andere behandelmethodes zijn een chirurgische ingreep of het ketogeen dieet.3
- Treiman, David M. “GABAergic mechanisms in epilepsy.” Epilepsia 42 (2001): 8-12.
- Beghi, Ettore, Giorgia Giussani, and Josemir W. Sander. (2015) “The natural history and prognosis of epilepsy.” Epileptic Disorders3: 243-253.
- Lambrechts, D. A. J. E., et al. “Voeding bij epilepsie.” Informatorium Voeding en Diëtetiek-Dieetleer. Bohn Stafleu van Loghum, Houten, 2013. 1601-1627.
- Omrani, Shaghayegh, et al. (2019) “The effect of omega-3 fatty acids on clinical and paraclinical features of intractable epileptic patients: a triple blind randomized clinical trial.” Clinical and Translational Medicine1: 1-6.
- Chang, Pishan, et al. (2013) “Seizure control by ketogenic diet-associated medium chain fatty acids.” Neuropharmacology 69: 105-114.
- Gómez-Eguílaz, M., et al. (2018) “The beneficial effect of probiotics as a supplementary treatment in drug-resistant epilepsy: a pilot study.” Beneficial Microbes6: 875-881.
- Treiman, David M. (2001) “GABAergic mechanisms in epilepsy.” Epilepsia 42: 8-12.
- Forouzanfar, Fatemeh, et al. (2021) “Curcumin: A Review of Its Effects on Epilepsy.” Studies on Biomarkers and New Targets in Aging Research in Iran: 363-373.
- Gaston, Tyler E., and Jerzy P. Szaflarski. (2018) “Cannabis for the treatment of epilepsy: an update.” Current neurology and neuroscience reports11: 1-9.
- Doboszewska, Urszula, et al. (2019) “Zinc signaling and epilepsy.” Pharmacology & therapeutics 193: 156-177.
- Liu, Y. M., & Wang, H. S. (2013). Medium-chain triglyceride ketogenic diet, an effective treatment for drug-resistant epilepsy and a comparison with other ketogenic diets. Biomed j, 36(1), 9-15.
- Augustin, K., Khabbush, A., Williams, S., Eaton, S., Orford, M., Cross, J. H., … & Williams, R. S. (2018). Mechanisms of action for the medium-chain triglyceride ketogenic diet in neurological and metabolic disorders. The Lancet Neurology, 17(1), 84-93.
- Arjona, F. J., De Baaij, J. H., Schlingmann, K. P., Lameris, A. L., Van Wijk, E., Flik, G., … & Hoenderop, J. G. (2014). CNNM2 mutations cause impaired brain development and seizures in patients with hypomagnesemia. PLoS genetics, 10(4), e1004267.
- Sadeghnia, H. R., Rajabian, A., & Hosseini, S. M. (2020). Effectiveness of saffron on memory function, learning ability, and epilepsy. Saffron, 423-430.
- Nassiri-Asl, M., & Hosseinzadeh, H. (2015). Neuropharmacology effects of saffron (Crocus sativus) and its active constituents. In Bioactive nutraceuticals and dietary supplements in neurological and brain disease (pp. 29-39). Academic Press.
- Rajabian, A., Hosseini, A., Hosseini, M., & Sadeghnia, H. R. (2019). A review of potential efficacy of Saffron (Crocus sativus L.) in cognitive dysfunction and seizures. Preventive nutrition and food science, 24(4), 363.
- Augustin, K., Khabbush, A., Williams, S., Eaton, S., Orford, M., Cross, J. H., … & Williams, R. S. (2018). Mechanisms of action for the medium-chain triglyceride ketogenic diet in neurological and metabolic disorders. The Lancet Neurology, 17(1), 84-93.
- Lambrechts, D. A., de Kinderen, R. J., Vles, H. S., de Louw, A. J., Aldenkamp, A. P., & Majoie, M. J. (2015). The MCT-ketogenic diet as a treatment option in refractory childhood epilepsy: A prospective study with 2-year follow-up. Epilepsy & Behavior, 51, 261-266.
- Gray, R. A., & Whalley, B. J. (2020). The proposed mechanisms of action of CBD in epilepsy. Epileptic Disorders, 22, S10-S15.
- Devinsky, O., Cilio, M. R., Cross, H., Fernandez‐Ruiz, J., French, J., Hill, C., … & Friedman, D. (2014). Cannabidiol: pharmacology and potential therapeutic role in epilepsy and other neuropsychiatric disorders. Epilepsia, 55(6), 791-802.
- O’Connell, B. K., Gloss, D., & Devinsky, O. (2017). Cannabinoids in treatment-resistant epilepsy: a review. Epilepsy & Behavior, 70, 341-348.