Orthomoleculair kennisinstituut
Menu

Wat zijn de symptomen van een omega 3 tekort?

26 oktober 2021
7 minuten leestijd

Wie eet meer dan één keer per week vis? Voor de gemiddelde Nederlander is dit namelijk een unicum. Althans, zo stelt de Gezondheidsraad.1 Volgens dit adviesorgaan vinden we slechts die ene onverstoorbare liefhebber steevast watertandend bij de viskraam. En dat is zorgwekkend. Vooral gezien vis rijk is aan omega 3: de vetzuren die we als essentieel beschouwen voor onze gezondheid.

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze e-learning Orthomoleculair Adviseur Basis.

[advice]

De schaarse visconsumptie zorgt ervoor dat we belangrijke voedingsstoffen mislopen. Nutriënten die nodig zijn om een potentieel omega 3 tekort af te wenden. Een tekort dat zich onder andere uit in minder scherp zicht, een droge huid en gebrek aan concentratie. In dit artikel lees je het belang van omega 3, de symptomen van een tekort en hoe we ons hier tegen wapenen.

Meervoudig onverzadigde vetzuren

Omega 3-vetzuren staan bekend als zogenoemde meervoudig onverzadigde vetzuren. Deze vetzuren vormen een katalysator voor onze gezondheid en categoriseren we als essentieel. Ons lichaam is namelijk niet in staat deze vetzuren zelf aan te maken waardoor we zijn aangewezen op voeding of suppletie. Samen met omega 6 zorgen ze ervoor dat de celmembranen goed doorlaatbaar zijn.

Dit stelt omega 3 en omega 6 in de gelegenheid om de overdracht en werking van hormonen, eiwitten en enzymen te helpen die onze celwanden doordringen. Ons lichaam zet alfa-linoleenzuur (ALA) om in eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA).2Naast dat er veel verschillen zijn tussen deze vetzuren is de omzetting van linoleenzuur naar EPA en DHA is zeer beperkt. Hierdoor zouden we met name kritisch naar onze EPA en DHA inname moeten kijken. Tijd om deze twee essentiële vetzuren onder de loep te nemen.

EPA en DHA

EPA en DHA zijn dus de omega 3-vetzuren waar men de gezondheidsloftrompet over steekt. Eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) zijn beide lange keten vetzuren die ons lichaam niet zelf kan aanmaken. De meeste EPA en DHA – ongeveer 65 procent – halen we uit voeding zoals vis. Door de oververtegenwoordiging van omega 3 in vissen noemen we dit ook wel visvetzuren.1

Afgezien van het belang voor onze lichamelijke- en geestelijke gezondheid bereikt maar een klein deel omega 3 door voeding ons gestel. Waar doorgaans een extra beetje EPA en DHA per dag niet zou misstaan, is omega 6 – aanwezig in onder andere margarine en zonnebloemolie – juist oververtegenwoordigd in ons westers dieet. Om deze reden is er sprake van een zogenoemde verstoorde verhouding tussen omega 6 en omega 3. In ons westers voedingspatroon krijgen we over het algemeen meer omega 6-vetzuren binnen dan omega 3. De ideale verhouding omega 6 ten opzichte van omega 3 ligt rond 2:1, terwijl dit nu vaak 10:1 of zelfs 20:1 is.3

Helaas is de realiteit (zoals zo vaak) een ander verhaal. EPA en DHA zijn in essentie belangrijke voedingstoffen waar onze gezondheid veel baat bij heeft. Door onze beperkte inname ontstaat er een verstoorde verhouding tussen deze vetzuren, wat een tekort in de hand werkt.

Volg deze opleiding als E-learning
Start nu met e-learning en ontvang tot wel 27.5% korting! E-learning
Bekijk e-learning

Het belang van voldoende omega 3

Een omega 3 tekort willen we te allen tijde proberen te voorkomen. Naast dat deze vetzuren bijdragen aan de gezondheid van het hart en het triglyceridengehalte (concentratie vet) in het bloed, zijn EPA en DHA belangrijk voor de ontwikkeling van onze kinderen. Bovendien heeft onderzoek uitgewezen dat DHA van wezenlijk belang is voor de groei en ontwikkeling van de foetus gedurende de zwangerschap en bij pasgeborene die borstvoeding krijgen.4

Doorgaans vinden we de meeste omega 3-vetzuren in onze hersenen, hart, ogen en huid. Hier houden ze onze celmembranen fit en gezond. Dit biedt afvalstoffen de mogelijkheid om onze cellen te verlaten, wat vervolgens vrij baan creëert voor voedingsstoffen om onze cellen binnen te treden. Bij verstoring van dit proces merken we dit aanvankelijk in onze cognitieve functies en huid. Om dit tijdig te herkennen bespreken we de meest voorkomende symptomen van een omega 3 tekort.

Symptomen van een omega 3 tekort

Door het veelomvattende werkingsmechanisme van EPA en DHA kan een omega 3 tekort ook uiteenlopende klachten met zich meebrengen. Dit verschilt nogal per persoon. Zo is het mogelijk bij een tekort dat de één last heeft van een droge huid, acne of eczeem. En de ander van bijvoorbeeld aanhoudende dorst en daardoor veel vaker moet plassen. Hieronder behandelen we de meest voorkomende lichamelijke en psychische symptomen.

1. Hart- en bloedvaten

EPA is bij machte om de balans in de slagaderen te verbeteren.5 Daarnaast is DHA in staat om de bloeddruk in evenwicht te brengen.6 DHA verlaagt daarnaast ook de zogenoemde viscositeit (dikheid) van het bloed waardoor de vervormbaarheid van de rode bloedcellen verhoogt. Dit reguleert de balans in de bloedvaten waardoor stolselvorming gerelateerde aandoeningen, zoals trombose of hartproblemen, minder snel optreden.7 Omega 3-suppletie kan in dit geval uitkomst bieden.

2. Moeite met concentreren of leerproblemen

Uit onderzoek is gebleken dat EPA een positieve werking heeft op het reactievermogen van onze zogenoemde serotonine-receptoren.8 Serotonine is een neurotransmitter met een stimulerende werking voor de cognitieve functies zoals het geheugen, stemming en zelfvertrouwen. Niet gek dus dat een tekort stress in de hand werkt. Moeite om makkelijke dingen te onthouden of een algeheel gevoel van neerslachtigheid? Een tekort aan omega 3 zou weleens de oorzaak kunnen zijn. 

3. Droge ogen

De hoge concentratie aan DHA in ons netvlies beïnvloedt de biochemische eigenschap van het omega 3-vetzuur.9 De vetzuren zijn hierdoor in staat om een aandoening als droge ogen – veroorzaakt door de zogenoemde verdampingstraandeficiëntie – tegen te gaan.10 Ook is uit onderzoek gebleken dat lenzendragers baat hebben bij omega 3 suppletie om klachten gerelateerd aan droge ogen tegen te gaan.11

4. Immuniteitsproblemen

Voorlopig onderzoek toont aan dat EPA de activiteit van zogenoemde natuurlijke killercellen (NK) vermindert. Deze cellen danken hun naam aan de natuurlijke afweeractiviteit die ze hebben tegen met kanker- of virus besmette cellen.12 Wanneer er sprake is van een kwetsbaar afweermechanisme is het dus zaak om op de EPA-inname te letten.

Tot slot

De zorgwekkend matige visconsumptie is ook volgens de Gezondheidsraad een probleem voor ons gestel. De meervoudig onverzadigde omega 3-vetzuren zijn onder andere belangrijk voor de gezondheid van ons hart en het triglyceridengehalte van het bloed. Daarnaast is het voor de ontwikkeling van onze kinderen van belang om over toereikende waarden te beschikken. Een gebalanceerde verhouding omega 6 en omega 3 (2:1) – met voldoende DHA en EPA – zou daarom voor een ieder de na te streven doelstelling moeten zijn. Om een tekort aan omega 3 en de bijkomende symptomen af te wenden brengen we ondertussen gerust een extra bezoek aan de viskraam.

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze Orthomoleculair Adviseur Basis.

Referenties
  1. Gezondheidsraad. (2015). Eicosapentaeenzuur en docosahexaeenzuur – Achtergronddocument bij Richtlijnen goede voeding.
  2. Nettleton JA. (1995). Omega-3 Fatty Acids and Health. New York: Springer.
  3. Hibbeln, J. R., Nieminen, L. R., Blasbalg, T. L., Riggs, J. A., & Lands, W. E. (2006). Healthy intakes of n− 3 and n− 6 fatty acids: estimations considering worldwide diversity. The American journal of clinical nutrition, 83(6), S1483-1493S.
  4. Devarshi PP, Grant RW, Ikonte CJ, Hazels Mitmesser S. (2019). Maternal Omega-3 Nutrition, Placental Transfer and Fetal Brain Development in Gestational Diabetes and Preeclampsia. Nutrients, 11(5), 1107.
  5. Doi M, Nosaka K, Miyoshi T, Iwamoto M, Kajiya M, Okawa K, Nakayama R, Takagi W, Takeda K, Hirohata S, Ito H. (2014). Early eicosapentaenoic acid treatment after percutaneous coronary intervention reduces acute inflammatory responses and ventricular arrhythmias in patients with acute myocardial infarction: a randomized, controlled study. International Journal of Cardiology, 176(3), 577-582.
  6. Mori TA, Burke V, Puddey IB, et al. (2000). Purified eicosapentaenoic and docosahexaenoic acids have differential effects on serum lipids and lipoproteins, LDL particle size, glucose, and insulin in mildly hyperlipidemic men. American Journal of Clinical Nutrion, 71, 1085-1094.
  7. Kimura S, Tamayama M, Minami M, et al. (1998). Docosahexaenoic acid inhibits blood viscosity in stroke-prone spontaneously hypertensive rats. Research Communications in Molecular Pathology and Pharmacology, 100, 351-3361
  8. Yao JK, Magan S, Sonel AF, et al. (2004). Effects of omega-3 fatty acid on platelet serotonin responsivity in patients with schizophrenia. Prostaglandins, Leukotrienes & Essential Fatty Acids, 71, 171-176.
  9. McCusker MM, Durrani K, Payette MJ, Suchecki J. (2016). An eye on nutrition: The role of vitamins, essential fatty acids, and antioxidants in age-related macular degeneration, dry eye syndrome, and cataract. Clinics in Dermatology, 34(2), 276-285.
  10. Horrocks, L. A. and Farooqui, A. A. (2004). Docosahexaenoic acid in the diet: its importance in maintenance and restoration of neural membrane function. Prostaglandins, Leukotrienes & Essential Fatty Acids, 70(4), 361-372.
  11. Bhargava R, Kumar P. (2015). Oral omega-3 fatty acid treatment for dry eye in contact lens wearers. Cornea, 34(4), 413-420.
  12. Thies F, Nebe-von-Caron G, Powell JR, et al. (2001). Dietary supplementation with eicosapentaenoic acid, but not with other long-chain n-3 or n-6 polyunsaturated fatty acids, decreases natural killer cell activity in healthy subjects aged >55 y. American Journal of Clinical Nutrition, 73, 539-548.
Sluiten