Immuniteit

Wat is immuniteit?

Een verminderde weerstand betekent dat je immuunsysteem niet optimaal functioneert. Het immuunsysteem- of afweersysteem beschermt ons tegen interne of externe ziekteverwekkers. Het doel van het immuunsysteem is om het lichaam gezond te houden. Het is een prachtig mechanisme dat op verschillende niveaus bacteriën, virussen, lichaamsvreemde stoffen en gevaar herkent en vervolgens ook elimineert. Hoe het mechanisme van het immuunsysteem inhoudelijk exact werkt, lees je hier.

Een belangrijk onderdeel van het aangeboren immuunsysteem is de ontstekingsreactie. Een ontstekingsreactie komt tot stand als het immuunsysteem indringers of ongewenste stoffen registreert. Er wordt zo snel mogelijk geprobeerd om de ongewenste stof te vernietigen en ziekte te voorkomen. De effectiviteit van het immuunsysteem vermindert wanneer een ontstekingsreactie te lang niet wordt opgelost

Binnen het immuunsysteem vindt er belangrijke communicatie plaats tussen de barrières en immuuncellen van het aangeboren immuunsysteem en het adaptieve immuunsysteem.

• Het aangeboren immuunsysteem (het eerstelijns en tweedelijns immuunsysteem) heb je al sinds je geboorte. Het gaat voornamelijk het binnendringen van bacteriën, virussen en schimmels tegen. De huid is hierin heel belangrijk, maar ook de slijmlagen van bijvoorbeeld de luchtwegen en de darmen spelen hierbij een belangrijke rol. Het aangeboren immuunsysteem bestaat voornamelijk uit witte bloedcellen.
• Het adaptieve immuunsysteem (het derdelijns immuunsysteem) noemen we ook het verworven immuunsysteem. Dit zorgt ervoor dat je een besmetting door een ziekteverwekker goed verwerkt, waardoor je lange tijd (soms voor de rest van je leven) immuun bent voor deze specifieke ziekte.

Een verminderde weerstand zorgt ervoor dat het immuunsysteem verstoord raakt. Verstoringen die vaak voorkomen zijn:

1. Indringers of lichaamsvreemde stoffen of cellen worden niet herkend. Er vindt geen reactie van het immuunsysteem plaats en bacteriën, virussen, parasieten, schimmels en kankercellen kunnen ongehinderd vermenigvuldigen.
2. Er is een overdreven reactie van het immuunsysteem. De reactie op een lichaamsvreemde stof of lichaamseigen stof is veel te heftig. Dit zien we bij een allergische reactie.
3. Een cel of stof wordt verkeerd geïdentificeerd. Een lichaamseigen stof wordt aangezien voor een lichaamsvreemde stof. Of gezonde lichaamscellen worden aangezien voor binnendringers. We spreken dan van een auto-immuunaandoening.

Symptomen

Symptomen van een verminderde weerstand zijn:

• Vaak ziek
• Vatbaar voor infecties
• Vermoeidheid en uitputting
• Algehele malaise
• Voedselintoleranties of -allergieën
• Huidproblemen zoals netelroos, eczeem etc.
• Slechte concentratie
• Depressies
• Stemmingswisselingen
• Spijsverteringsproblemen
• Spier- en gewrichtspijnen
• Fibromyalgie
• Hormonale klachten en angsten
• Geheugenproblemen

Oorzaken

• Verkeerde voeding
  Voedingsmiddelen die veel suikers, lectinen en andere allergenen tasten de darmwand aan waardoor voedingsstoffen niet goed worden opgenomen. Lectinen zijn afweerstoffen die de plant beschermen tegen onder meer het aanvreten door dieren. Zo kan het veelvuldig eten van lectinen zorgen voor een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand.
• Voedingstekorten
  Een tekort aan eiwitten, vitamine D, magnesium, zink en gezonde vetten beïnvloeden de eerstelijns immuniteit. De slijmvlieslaag kan dan niet goed onderhouden worden.
• Chronische stress
  Stress zorgt voor verandering van de pH waarde in de darm; hierdoor gaat de conditie van het darmslijmvlies en de darmflora achteruit. Ook zorgt langdurige stress ervoor dat het immuunsysteem constant aan staat. Zowel het aangeboren als verworven immuunsysteem functioneren dan niet naar behoren en het is moeilijker indringers te herkennen. Als gevolg kan het immuunsysteem ontsporen. Dit verhoogt de kans op (verergering van) allergieën door een overproductie van histamine.
• Antibiotica
  Dit is de grootste vijand van de darmflora: antibiotica vernietigt de totale flora. De gevolgen van een niet intacte darmflora zijn allergieën zoals eczeem, hooikoorts en huidproblemen. Daarnaast kunnen darmproblemen ook ontstaan door een verstoorde darmwerking.
• Auto-immuunziektes
  Verstoring in de witte bloedlichaampjes, immunoglobulines en andere delen van de afweer
• Medicijnen
  Naast antibiotica zorgen ook andere medicijnen (zoals NSAID’s, maagzuurremmers en cortisone) voor een zwakkere darmflora
• Gifstoffen en E-nummers
  Zorgen voor een verzwakte weerstand
• Erfelijkheid
• Prematuriteit bij zuigelingen

Voedingsadviezen

• Eet gezond en gevarieerd
  • 400 tot 800 gram verse groenten per dag
  • Varieer met de groenten die je eet
  • 2 tot 3 stuks fruit per dag (groot fruit met mate)
  • Varieer door magere vleessoorten af te wisselen met vegetarische maaltijden
  • Rood vlees met mate, maximaal 1 keer per week
  • Volle zuivelproducten met mate
  • Ongeveer 25 gram (een handje) noten en zaden per dag
  • Regelmatig vette vis en/of plantaardige bronnen van omega 3
  • Vermijd geraffineerde suikers, vruchtensappen en frisdrank
  • Beperk de inname van zoetstoffen en alcohol
• Probeer sojabonen, erwten, spinazie, tomaten en aardappels te vermijden. De saponines in deze producten maken de darmwand doorlaatbaar. Wanneer de darmwand doorlaatbaar wordt, kunnen patogenen (ziekteverwekkers) makkelijker ons lichaam binnendringen.
• Probeer ook lectines en gluten te vermijden. Lectines en gluten werken een goede darmwerking tegen. Lectines zitten vooral in granen, peulvruchten, aardappelen, aubergines, tomaten, paprika’s en pinda’s. Gluten zitten in bepaalde granen zoals tarwe, spelt en rogge.
• Stop met roken. Roken verkleint ons microbioom en geeft meer groeikans aan proteobacteriën. Voorbeelden van proteobacteriën zijn salmonella en de E.Coli bacterie. Bij een verstoring in het immuunsysteem krijgen deze bacteriën meer kans en verzwakken ons immuunsysteem.
• Probeer alcohol zoveel mogelijk te vermijden. Alcohol belemmert de hechting van probiotica. Probiotica zijn culturen van lichaamseigen micro-organismen die de darmflora ondersteunen.
• Drink voldoende water. Water ondersteunt je immuunsysteem door bij te dragen aan de algehele ontgifting.

Opmerkingen

Zorg voor voldoende beweging. Beweging is één van de belangrijkste factoren die noodzakelijk zijn om het immuunsysteem getraind te houden. Beweging stimuleert de darmperistaltiek en de verbranding van voedsel. Ga buiten bewegen en vul daarna het vocht weer aan te vullen.

Een goede manier om te zien of je darmen optimaal functioneren is om te kijken naar je ontlasting. Je kan een ontlastingsonderzoek laten doen, maar je kan al heel veel zien door af en toe naar je ontlasting te kijken. Een aantal zaken zijn van belang. De ontlasting vindt één tot drie maal daags plaats en bevat geen herkenbare voedselbestanddelen. De ontlasting wordt moeiteloos geproduceerd, dus zonder actief persen en je hebt nauwelijks wc-papier nodig. Het heeft de vorm van een sigaar en is bedekt door een glanzend laagje.