Alfa-liponzuur

Wat is alfa-liponzuur?

Alfa-liponzuur is een natuurlijk voorkomende stof in ons lichaam en fungeert als een antioxidant. We kunnen het ook binnenkrijgen door het eten van bepaalde voedingsmiddelen zoals rood vlees, orgaanvlees, spinazie, broccoli, aardappelen, wortelen, bieten en gist. Ongeveer 30% van de alfa-liponzuur die we uit voeding of supplementen krijgen, wordt door ons lichaam opgenomen en omgezet in een andere vorm, genaamd dihydroliponzuur. Het alfa-liponzuur dat ons lichaam zelf aanmaakt, helpt mee aan de verwerking van koolhydraten in ons lichaam en aan een belangrijk proces in onze cellen dat energie maakt in de vorm van ATP.

Het menselijk lichaam produceert alfa-liponzuur door middel van een reeks enzymatische reacties. Het begint met octanoïnezuur als een primaire bouwsteen. Het lichaam zet octanoïnezuur om in alfa-liponzuur door een reeks enzymatische processen, waarbij het uiteindelijk aan een cysteïne molecuul wordt gekoppeld om alfa-liponzuur te vormen. Dit proces vindt plaats in de mitochondriën, die verantwoordelijk zijn voor de productie van ATP (adenosinetrifosfaat), de belangrijkste energiebron van het lichaam. Alfa-liponzuur speelt een cruciale rol in de energieproductie, omdat het fungeert als een co-enzym in de citroenzuurcyclus (ook bekend als de Krebs-cyclus), een sleutelproces in de productie van ATP. Hoewel ons lichaam in staat is om alfa-liponzuur te produceren, is de hoeveelheid die het produceert vaak niet voldoende om te zorgen voor de extra antioxidant eigenschappen waar alfa-liponzuur om bekend staat. Voor deze extra gezondheidsvoordelen wordt het vaak aanbevolen om alfa-liponzuur in te nemen via dieet of suppletie.

Gebruik

Het lijkt erop dat het innemen van alfa-liponzuur (600-1800 mg per dag), oraal of rechtstreeks in de aderen, helpt bij het verminderen van symptomen van zenuwbeschadiging bij mensen met diabetes (perifere neuropathie). Dit is echter niet zeker bij mensen met specifieke zenuwproblemen gerelateerd aan het hart. Alfa-liponzuur kan, alleen of samen met andere stoffen zoals gamma-liponzuur, vitamine B12 of SOD (een enzym genaamd superoxide-dismutase), de pijnlijke en oncomfortabele symptomen van zenuwbeschadiging verlichten. Deze symptomen variëren van brandende pijn en gevoelloosheid tot tintelingen in voeten en benen. Verbetering van deze symptomen gebeurt meestal binnen 3 tot 5 weken.

Ondanks deze mogelijke voordelen, laten enkele vroege onderzoeken zien dat lagere doseringen alfa-liponzuur mogelijk niet helpen bij het verbeteren van de snelheid waarmee zenuwen signalen doorgeven of bij het verlichten van de symptomen van zenuwbeschadiging. Ook al kan het gebruik van alfa-liponzuur bepaalde metingen van zenuwfunctie bij mensen met een specifiek soort diabetische zenuwbeschadiging verbeteren, het lijkt de klinische symptomen niet te verbeteren als het oraal wordt ingenomen.

Het gebruik van alfa-liponzuur lijkt te helpen bij het verlagen van de totale en LDL cholesterolwaarden bij sommige mensen. Echter, het is nog niet duidelijk of het ook gunstige effecten heeft bij mensen met een hoog cholesterolgehalte. Uit een onderzoek van 11 klinische studies blijkt dat dagelijkse inname van 300-1200 mg alfa-liponzuur gedurende maximaal 16 weken het totale cholesterol met 10 mg/dL en het LDL-cholesterol met 9 mg/dL kan verlagen. Het lijkt echter geen invloed te hebben op de niveaus van HDL-cholesterol of triglyceriden. Daarnaast bleek uit een ander onderzoek dat het gebruik van 800-1200 mg alfa-liponzuur gedurende 4 jaar bij een grote groep gezonde volwassenen zowel de niveaus van totaal en LDL-cholesterol als de triglyceriden kan verlagen. In dit onderzoek was een dagelijkse dosis van 1200 mg effectiever dan een dosis van 400 mg.

Een ander onderzoek liet zien dat het dagelijks innemen van 300-1200 mg alfa-liponzuur gedurende 2-16 weken de niveaus van totaal cholesterol, LDL-cholesterol en triglyceriden kan verlagen. Echter, het is niet duidelijk of de dosis of de duur van de behandeling een invloed heeft op deze resultaten. Een studie bij volwassenen met zwangerschapsdiabetes toonde aan dat het innemen van 100 mg alfa-liponzuur per dag gedurende 8 weken de triglyceridenniveaus kan verlagen, maar geen invloed heeft op de niveaus van totaal, HDL of LDL-cholesterol. Hoewel veel deelnemers aan deze studies een hoog cholesterolgehalte hadden, werd er niet specifiek gekeken naar patiënten met een hoog cholesterolgehalte. Daarom is het nog niet duidelijk of alfa-liponzuur ook voordelen biedt voor deze groep mensen.

De meeste onderzoeken geven aan dat het gebruik van alfa-liponzuur kan bijdragen aan een bescheiden gewichtsverlies. Hoewel afzonderlijke studies gemengde resultaten laten zien, suggereren meta-analyses van klinisch onderzoek dat het innemen van 300-1800 mg alfa-liponzuur per dag gedurende 2-48 weken het lichaamsgewicht licht kan verminderen met 0,7-2,3 kg en de Body Mass Index (BMI) tot 0,5 kg/m2, vergeleken met een placebo, bij mensen met overgewicht of obesitas. De omvang van deze verbeteringen was niet afhankelijk van de dosis of duur van de behandeling.

Alfa-liponzuur kan ook helpen om het lichaamsgewicht te verminderen bij kinderen en tieners met overgewicht of obesitas. Klinisch onderzoek bij tieners van 10-17 jaar laat zien dat het tweemaal daags innemen van 300 mg alfa-liponzuur gedurende 3 maanden het lichaamsgewicht met 3,2 kg kan verminderen, vergeleken met een placebo. Er was echter geen effect op bloedlipiden of nuchtere bloedglucoseniveaus. Een andere kleine klinische studie bij kinderen van 8-16 jaar toonde aan dat het innemen van 800 mg alfa-liponzuur per dag gedurende 12 weken geen invloed had op het lichaamsgewicht, de BMI, de bloeddruk, bloedlipiden, glycemische controle, insulineresistentie of endotheelfunctie, in vergelijking met een placebo. Het is mogelijk dat deze studie niet krachtig genoeg was om een verschil in veel van deze uitkomsten te detecteren.

Veiligheid

Alfa-liponzuur is veilig wanneer oraal en adequaat ingenomen. Het wordt in hoeveelheden tot 2 gram per dag gebruikt, ogenschijnlijk zonder problemen, gedurende periodes van 3 maanden tot 2 jaar. Lagere doseringen van 600 mg per dag lijken tot 4 jaar veilig te zijn geweest. Mogelijk veilig bij plaatselijk en juist gebruik. Een crème met 5% alfa-liponzuur is zonder kennelijke problemen gebruikt in klinische studies die tot 12 weken duurden. Mogelijk veilig wanneer correct intraveneus toegediend. Intraveneus alfa-liponzuur is veilig gebruikt in doseringen tot 6000 mg per week in klinische studies die tot 3 weken duurden.

Kinderen

Veilig wanneer oraal en adequaat ingenomen. Alfa-liponzuur lijkt veilig te zijn gebruikt in doseringen tot 600 mg per dag gedurende 3 maanden bij kinderen van 10-17 jaar. Mogelijk onveilig wanneer oraal gebruikt in hoeveelheden groter dan 600 mg per dag. Er zijn minstens vijf gevallen gemeld van intoxicatie door alfa-liponzuur bij kinderen tussen de 14 maanden en 16 jaar die doseringen tot 226 mg/kg (ongeveer 2400 mg) alfa-liponzuur gebruikten. Symptomen van intoxicatie door alfa-liponzuur waren onder andere epileptische aanvallen, acidose, braken en bewusteloosheid.

Zwangerschap

Veilig bij oraal gebruik, op korte termijn. Alfa-liponzuur is veilig gebruikt tijdens de zwangerschap in doseringen tot 600 mg per dag voor maximaal 4 weken.

Borstvoeding

Er is onvoldoende betrouwbare informatie beschikbaar; gebruik wordt afgeraden.

Interacties

Medicijnen

In theorie kunnen de antioxiderende eigenschappen van alfa-liponzuur de werkzaamheid van alkylerende middelen beïnvloeden. Het gebruik van antioxidanten zoals alfa-liponzuur tijdens chemotherapie is een punt van discussie. Er bestaat zorg dat antioxidanten de werkzaamheid van chemotherapie drugs die vrije radicalen produceren, zouden kunnen verminderen. Aan de andere kant, sommige onderzoekers postuleren dat antioxidanten de effectiviteit van chemotherapie zouden kunnen verhogen door het verminderen van de oxidatieve stress die de apoptose (celdood) van kankercellen zou kunnen hinderen. Meer onderzoek is nodig om te bepalen welke invloed antioxidanten zoals alfa-liponzuur precies kunnen hebben op chemotherapie. Patiënten wordt aangeraden hun oncoloog te raadplegen voordat ze alfa-liponzuur gaan gebruiken

Alfa-liponzuur kan een effect hebben op de bloedplaatjesfunctie en het risico op bloedingen verhogen wanneer het wordt gebruikt in combinatie met antistollings- of bloedplaatjesremmende medicijnen. Uit in vitro onderzoek blijkt dat alfa-liponzuur bloedplaatjesaggregatie kan onderdrukken.

In theorie zouden de antioxiderende effecten van alfa-liponzuur de werking van antitumor-antibiotica kunnen beïnvloeden. Het gecombineerde gebruik van antioxidanten zoals alfa-liponzuur en chemotherapie is een onderwerp van debat. Er bestaat een zorg dat antioxidanten de werking van antitumor-antibiotica, die hun werk doen door het genereren van vrije radicalen, zouden kunnen verminderen. Echter, sommige onderzoekers speculeren dat antioxidanten de effectiviteit van chemotherapie zouden kunnen verhogen door het verminderen van de oxidatieve stress die de apoptose (celdood) van kankercellen zou kunnen verstoren. Meer onderzoek is nodig om de mogelijke invloed van antioxidanten zoals alfa-liponzuur op chemotherapie met antitumor-antibiotica vast te stellen. Patiënten worden aangeraden om hun oncoloog te consulteren voor het gebruik van alfa-liponzuur.

Alfa-liponzuur kan de effecten van schildklierhormoonmedicatie verminderen. Uit dieronderzoek is gebleken dat de gelijktijdige toediening van thyroxine en alfa-liponzuur de omzetting naar de actieve vorm T3 verlaagt.

Supplementen

Theoretisch gezien kan alfa-liponzuur een remmend effect hebben op bloedplaatjesaggregatie. Uit in vitro onderzoek blijkt dat alfa-liponzuur deze aggregatie kan tegengaan. Het is ook mogelijk dat alfa-liponzuur de kans op bloedingen kan vergroten bij patiënten die antistollingsmiddelen of bloedplaatjesremmende kruiden en supplementen gebruiken.

Hoewel alfa-liponzuur de bloedglucose kan verlagen, lijkt dit effect niet waarschijnlijk. Hoewel enkele kleine klinische onderzoeken hebben aangetoond dat alfa-liponzuur de bloedsuikerspiegel kan verlagen, hebben grotere klinische studies bij diabetespatiënten geen significant effect aangetoond. In theorie zou alfa-liponzuur de effecten van kruiden die de bloedsuikerspiegel verlagen, kunnen versterken.

Het is mogelijk dat alfa-liponzuur de effecten van schildklierextract kan verminderen. Uit dieronderzoek is gebleken dat de gelijktijdige toediening van thyroxine en alfa-liponzuur de omzetting naar de actieve T3-vorm vermindert. Schildklierextract bevat zowel triiodothyronine (T3) als thyroxine (T4). Het is mogelijk dat alfa-liponzuur ook de effecten van andere supplementen met schildklieractiviteit kan beïnvloeden.

Dosering

Volwassen – oraal

Alfa-liponzuur wordt meestal gebruikt in doseringen tot 600-1800 mg gedurende maximaal 6 maanden.

Intraveneus: Alfa-liponzuur wordt meestal gebruikt in doseringen van 600 mg per dag gedurende 2 weken.

Kinderen – oraal

Onderzoek is beperkt; typische dosering is niet beschikbaar.