GLA (borage olie)
- Borage, ook bekend als bernagie of komkommerkruid, is een kruid afkomstig uit het Midden-Oosten, Middellands Zeegebied en Noord-Afrika.
- Van de geperste zaden van de borage plant maakt men borage olie welke gamma-linoleenzuur (GLA) bevat, een omega-6 vetzuur.
- Het omega 6-vetzuur draagt bij aan de hormoonhuishouding en de gezondheid van de huid.
- In voeding komt borage olie nauwelijks voor en bij ouderen is het enzym dat linolzuur omzet in GLA verminderd aanwezig.
- Borage olie kan worden ingezet bij o.a.: acne, astma, diabetes, premenstrueel syndroom (PMS) en stress.
In het kort
- Borage, ook bekend als bernagie of komkommerkruid, is een kruid afkomstig uit het Midden-Oosten, Middellands Zeegebied en Noord-Afrika.
- Van de geperste zaden van de borage plant maakt men borage olie welke gamma-linoleenzuur (GLA) bevat, een omega-6 vetzuur.
- Het omega 6-vetzuur draagt bij aan de hormoonhuishouding en de gezondheid van de huid.
- In voeding komt borage olie nauwelijks voor en bij ouderen is het enzym dat linolzuur omzet in GLA verminderd aanwezig.
- Borage olie kan worden ingezet bij o.a.: acne, astma, diabetes, premenstrueel syndroom (PMS) en stress.
Wat is GLA (borage olie)?
Borage olie is afkomstig van de bernagie (borago officinalis), een kleurrijke blauwe bloem die zijn oorsprong kent in het Midden-Oosten, Middellands Zeegebied en Noord-Afrika. Door de jaren heen is de bloem verspreid over grote delen van Europa en Noord-Amerika. De olie perst men uit de zaden van de bernagie. Deze zaden van de borage bevatten – in tegenstelling tot de bladeren en de bloemen – gamma-linoleenzuur (GLA).
De werkzaamheid van borage schrijven we toe aan GLA. Dit onverzadigde omega-6 vetzuur zet ons lichaam met behulp van vitamine B3, B6 en C om in prostaglandinen 1 en 3, een groep hormoonachtige stoffen die invloed hebben op verschillende fysiologische processen. Een ander extract rijk aan GLA is de teunisbloem (Oenothera) waar men teunisbloemolie van maakt.
GLA draagt onder andere bij aan:
- De gezondheid van huid en bloedvaten
- Gewrichten en botten
- Een normale en regelmatige menstruatiecyclus
- Het zenuwweefsel
- Bevordering van een normale celdeling
- De geestelijke balans.
De omzetting naar prostaglandinen 1 en 3 gebeurt sporadisch. Vooral senioren hebben hier moeite mee. Onderzoek heeft aangetoond dat GLA een ontstekingsremmend effect heeft, helpt bij acne, eczeem, premenstrueel syndroom en overgangsklachten.1,2,3,4,5
Gebruik
Borage olie wordt oraal gebruikt voor de hormoonhuishouding van vrouwen en huidklachten.
Werking
Droge ogen
Onderzoek heeft aangetoond dat gamma-linoleenzuur een verbetering teweeg brengt bij droge ogen. Vooral bij contactlensdragers was er een significante verbetering na ongeveer 3 tot 6 maanden. Zo was de hoogte van de traanmeniscus (de traanlaag op het oogoppervlak) bij de controlegroep verhoogt.6
Ontstekingsremmend
De meervoudige onverzadigde vetzuren van omega-3 en omega-6 hebben invloed op gezondheid en ziekte door krachtige modulerende moleculen te genereren voor ontstekingsreacties, zoals eicosanoïden (prostaglandinen en leukotriënen) en cytokinen (interleukinen). Deze eicosanoïden en cytokinen beïnvloeden de genexpressie van verschillende bioactieve moleculen. GLA en de samenhangende metabolieten beïnvloeden de expressie van verschillende genen door de niveaus van genproducten te reguleren, zoals matrixeiwitten.
Deze genproducten spelen een belangrijke rol bij immuunfuncties en ook bij celdood (apoptose). De huidige beoordeling zal de rol van GLA bij het moduleren van de ontstekingsreactie benadrukken, en dus de mogelijke toepassingen ervan als een ontstekingsremmende voedingsstof of adjuvans.
PMS
Uit onderzoek is gebleken dat borage olie kan helpen bij fysieke en psychologische symptomen kenmerkend voor het premenstrueel syndroom. Dit is vooral te danken aan het feit dat de borago officinalis een rijke bron is van GLA wat de hormoonhuishouding ten goede komt. De werking heeft voornamelijk betrekking op het terugdringen van de prostaglandin E2 productie welke plaats vinden door een snelle omzetting van GLA naar DGLA. Door deze omzetting neemt de PGE1 productie toe waardoor er ook een toename plaatsvindt in de intercellulaire cyclisch adenosinemonofosfaat levels (verantwoordelijk voor verscheidene belangrijke biochemische processen in de cellen). Hierdoor worden fosfolipasen (enzymen die een fosfolipide in vetzuren en andere lipofiele stoffen splitsen) geremd, wat ook de afgifte van arachidonzuur beperkt.7
Astma
Onderzoek naar de werking van borage olie heeft aangetoond dat het de symptomen van astma verlicht. Borage olie wordt hier ingezet vanwege het speciale effect op allergische aandoeningen. Het onderdrukt namelijk TNF-alfa en levert gamma-linoleenzuur.8
Eczeem
Eczeem is een ontstekingsreactie in de bovenste lagen van de huid die bij 5 tot 10 procent van de kinderen voorkomt. Deze huidaandoening uit zich veelal door jeukende uitslag. Onderzoek heeft aangetoond dat getroffen personen kampen met een gebrek aan noodzakelijk vetzuren.9 Borage olie vormt een rijke bron van deze vetzuren.
Acne
Meervoudig onverzadigde vetzuren worden niet door het lichaam gesynthetiseerd waardoor we afhankelijk zijn van speciale diëten of suppletie. Deze vetzuren zijn de belangrijkste voorloper van actieve fysiologische verbindingen zoals prostaglandine, tromboxanen en leukotriënen. In onze huid kan geen GLA synthese plaatsvinden van linoleenzuur of voorloper arachidonzuur. Inname van borage olie rijk aan GLA kan daarom de conditie van de huid verbeteren.10
Droge huid
Uit dierenstudies is gebleken dat huidaandoeningen, zoals een droge huid, verband houdt met onevenwichtigheden in vetzuren. Deze labiliteit kan gecorrigeerd worden door de borage olie. Vergelijkbaar onderzoek bij mensen heeft deze bevindingen bevestigd.11,12 Daarnaast heeft een recente studie aangetoond dat suppletie met borage olie leidt tot directe verbetering van de huidconditie.13
Veiligheid
Borage olie is veilig wanneer het oraal wordt gebruikt.
Hoge dosis GLA wordt afgeraden bij zwangerschap of lactatie vanwege het gebrek aan veiligheidsgegevens.
Interacties
Medicijnen
Anticoagulatie/antibloedplaatjes medicatie
In theorie zou borage olie het risico op bloedingen kunnen vergroten bij het gebruik van anticoagulatie/antibloedplaatjes medicatie.14
CYP3A4–remmers
Het nemen van borage olie in combinatie met geneesmiddelen die CYP3A4 induceren zou de niveaus van toxische metaboltien van pyrrolizidine-alkaloïde (PA) kunnen verhogen.15
Fenothiazine
Het is mogelijk dat borage olie in combinatie met geneesmiddelen die fenothiazine bevatten de kans op aanvallen vergroot.16
Supplementen
Anticoagulatie/antibloedplaatjes supplementen
In theorie heeft borage olie effecten die vergelijkbaar zijn met de werking van anticoagulatie/antibloedplaatjes supplementen.11
Pyrrolizidine-alkaloïden extracten
Delen van de borage plant, zoals het blad, kan sporen van PA bevatten.12
Aandoeningen/ziekten
Bloedstoornissen
Borage olie kan het risico op bloedingen in theorie vergroten bij gebruik door patiënten met bloedingsstoornissen. Borage olie bevat namelijk gamma-linoleenzuur waardoor de bloedplaatjesaggregatie afgeremd kan worden.11
Leverziekte
Zoals eerder aangegeven kunnen delen van de borage plant PA-sporen bevatten. Deze bestandsdelen hebben hepatotoxische effecten en kunnen leverziekte verergeren.12,17
Dosering
De meeste borage olie supplementen bevatten 1200 mg borage. Hierbij geldt dat 1200 mg borage garant staat voor 300 mg GLA.
- Kapoor, R., & Huang, Y. S. (2006). Gamma linolenic acid: an antiinflammatory omega-6 fatty acid. Current pharmaceutical biotechnology, 7(6), 531-534.
- Jung, J. Y., Kwon, H. H., Hong, J. S., Yoon, J. Y., Park, M. S., Jang, M. Y., & Suh, D. H. (2014). Effect of dietary supplementation with omega-3 fatty acid and gamma-linolenic acid on acne vulgaris: a randomised, double-blind, controlled trial. Acta dermato-venereologica, 94(5), 521-526.
- Simon D, Eng PA, Borelli S, Kägi R, Zimmermann C, Zahner C, Drewe J, Hess L, Ferrari G, Lautenschlager S, Wüthrich B, Schmid-Grendelmeier P. Gamma-linolenic acid levels correlate with clinical efficacy of evening primrose oil in patients with atopic dermatitis. Adv Ther. 2014 Feb;31(2):180-8.
- Kashani, L., Saedi, N., & Akhondzadeh, S. (2010). Femicomfort in the treatment of premenstrual syndromes: a double-blind, randomized and placebo controlled trial. Iranian journal of psychiatry, 5(2), 47.
- Sharif, S. N., & Darsareh, F. (2020). Impact of evening primrose oil consumption on psychological symptoms of postmenopausal women: a randomized double-blinded placebo-controlled clinical trial. Menopause, 27(2), 194-198.
- Kokke KH, Morris JA, Lawrenson JG. Oral omega-6 essential fatty acid treatment in contact lens associated dry eye. Cont Lens Anterior Eye. 2008 Jun;31(3):141-6
- Naliato, et al. (2014). Premenstrual syndrome: Clinical assessment of treatment outcomes following Borago officinalis extract therapy. Revista Brasileira de Medicina, 71 (6/7), 211-217.
- Mirsadraee, M., Khashkhashi Moghaddam, S., Saeedi, P., & Ghaffari, S. (2016). Effect of Borago Officinalis Extract on Moderate Persistent Asthma: A Phase two Randomized, Double Blind, Placebo-Controlled Clinical Trial. Tanaffos, 15(3), 168–174.
- Asadi-Samani, M., Bahmani, M., & Rafieian-Kopaei, M. (2014). The chemical composition, botanical characteristic and biological activities of Borago officinalis: a review. Asian Pacific Journal of Tropical Medicine, 7, S22–S28. https://doi.org/10.1016/s1995-7645(14)60199-1
- Meyer BJ, Tsivis E, Howe PRC, Tapsell L, Calvert GD. Polyunsaturated fatty acid content of foods: differentiating between long and short chain omega-3 fatty acids. Food Aust 1999; 51: 81-95
- Ziboh, V.A., and Fletcher, M. 1992. Dose-response effects of dietary gamma linolenic acid enriched oils on human polymorphonuclear-neutrophil biosynthesis of leukotriene B4. Amer. J.Clin. Nutr. 55:39.
- Ziboh, V.A. 1995. The biological/nutritional significance og gamma linolenic acid in the epidermal metabolism and generation of potent biological modulations. Inform. 6;4:519.
- Bahmer, F.A. and Schafer, J. 1992. Treatment of atopic dermatitis with Borage oil (Glandol) – A time series analysis study. Aktuel. Dermatol. 18:385.
- Guivernau M, Meza N, Barja P, Roman O. Clinical and experimental study on the long-term effect of dietary gamma-linolenic acid on plasma lipids, platelet aggregation, thromboxane formation, and prostacyclin production. Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids 1994;51:311-6
- Chojkier M. Hepatic sinusoidal-obstruction syndrome: toxicity of pyrrolizidine alkaloids. J Hepatol 2003;39:437-46.
- Vaddadi KS. The use of gamma-linolenic acid and linoleic acid to differentiate between temporal lobe epilepsy and schizophrenia. Prostaglandins Med 1981;6(4):375-379.
- Roeder E. Medicinal plants in Europe containing pyrrolizidine alkaloids. Pharmazie 1995;50:83-98.
