Antibiotica gebruik

Wat is antibiotica gebruik?

Antibiotica zijn medicijnen die bacteriële infecties bestrijden door bacteriën te doden of te remmen in hun groei. Antibiotica werken niet tegen de bestrijding van virussen, maar uitsluitend in de bestrijding van bacteriën. Antibiotica worden dan ook niet voorgeschreven bij ziekten die veroorzaakt worden door virussen, zoals griep.

Er zijn verschillende soorten antibiotica. Penicilline antibiotica is verreweg het bekendste antibioticum. Penicilline werd in 1928 ontdekt en betekende een doorbraak in de bestrijding van ziekteverwekkende bacteriën. Sindsdien worden pathogene bacteriën bestreden met antibiotica. Antibiotica is vaak zeer effectief en heeft relatief weinig bijwerkingen, helemaal in verhouding tot de ziekten die ze kunnen genezen of voorkomen. Toch zitten er ook nadelen aan het (onnodig) inzetten van antibiotica.

Zo zorgt het grootschalige inzetten van antibiotica ervoor dat bacteriën steeds resistenter worden. Doordat bacteriën die iets minder gevoelig zijn een grotere kans hebben om te overleven, worden bepaalde stammen zo steeds minder gevoelig voor het medicijn. Wanneer bacteriën niet langer reageren op het antibioticum spreken we van antibioticaresistentie. Het antibioticum werkt dan niet langer tegen sommige bacteriën. Wel kan het zo zijn dat het antibioticum bij de ene persoon nog wel werkt en bij de ander niet, doordat nog niet alle bacteriën van de stam resistent zijn geworden. Om resistentie tegen te gaan worden er maatregelen getroffen die antibioticagebruik beperken, in de zorg, maar bijvoorbeeld ook in de veehouderij.

Een ander nadeel van antibioticagebruik is dat antibiotica niet selectief zijn in de bestrijding van pathogene bacteriën. Hierdoor vernietigen antibiotica ook gezonde bacteriën. Deze nuttige bacteriën zijn nodig voor het goed functioneren van het maagdarmkanaal. Door het gebruik van antibiotica kan de darmflora worden aangetast waardoor functieverlies van de darm ontstaat. Mogelijke gevolgen daarvan zijn diarree en een tekort aan vitamine K.

Symptomen

Mogelijke bijwerkingen antibioticagebruik:

• Diarree of dunne ontlasting
• Misselijkheid
• Hoofdpijn
• Buik of maagkrampen
• Overgevoeligheid of allergische reactie (rode huid, jeuk, benauwdheid, koorts, flauwvallen)
• Overgevoeligheid voor zonlicht (bij tetracycline antibiotica)
• Functieverlies maag-darmanaal (veelvoorkomende bijwerkingen zijn vaginale schimmelinfecties)
• Vitamine en mineralentekorten (o.a. vitamine K, natrium, kalium)

De specifieke bijwerkingen kunnen variëren tussen de verschillende antibiotica. Lees dus altijd de bijsluiter.

Oorzaken

Antibiotica worden onder andere ingezet bij operaties, blaasontsteking, longontsteking, oorontsteking, keelontsteking en parasitaire infecties.

Voedingsadviezen

Antibiotica kan naast pathogene bacteriën ook een effect hebben op de goede bacteriën in onze darmen. Om deze goede bacteriën te ondersteunen is het belangrijk om veel vezels te eten en pre- en probiotische voeding.

Opmerkingen

Suppletie met probiotica lijkt het risico op diarree als bijwerking te voorkomen. Omdat dit effect nog niet overtuigend is aangetoond, en deze bijwerking relatief weinig voorkomt worden probiotica niet standaard aanbevolen bij antibioticagebruik.