Detoxen
- Detoxen is het ontgiften van het lichaam middels het afvoeren van afvalstoffen
- Het lichaam gebruikt diverse organen om gifstoffen uit te scheiden, waaronder de lever, nieren, darmen, lymfe, huid en slijmvliezen
- Oorzaken van een toxische belasting bestaat uit exogene en endogene factoren
- Een detox kuur kan sporadisch worden toegepast om de ontgifting van het lichaam te bevorderen
In het kort
- Detoxen is het ontgiften van het lichaam middels het afvoeren van afvalstoffen
- Het lichaam gebruikt diverse organen om gifstoffen uit te scheiden, waaronder de lever, nieren, darmen, lymfe, huid en slijmvliezen
- Oorzaken van een toxische belasting bestaat uit exogene en endogene factoren
- Een detox kuur kan sporadisch worden toegepast om de ontgifting van het lichaam te bevorderen
Wat is detoxen?
Detoxen is het ontgiften van het lichaam middels het afvoeren van afvalstoffen. Dit betreft het rein maken, zuiveren en ontdoen van ongewenste of vreemde stoffen uit het lichaam. Het lichaam beschikt zelf over een belangrijke ontgiftende functie. De lever speelt hierbij de grootste rol. Ook andere organen dragen hieraan bij, waaronder de nieren, darmen, lymfe, longen en huid.
Onze leefwereld bevat veel belastende stoffen die het lichaam binnenkomen. Dit kan voortkomen uit voeding, maar bijvoorbeeld ook uit tabaksrook, medicatie, kraanwater, cosmetica, etc. Zo zit ons milieu vol met chemische stoffen en zware metalen zoals kwik, cadmium, lood en arseen.
Om gifstoffen uit het lichaam te scheiden, wordt er gebruik gemaakt van de volgende uitscheidingsorganen:
- De lever. Vrijwel alle schadelijke stoffen passeren de lever via de bloedbaan. De lever is het grootste ontgiftingsorgaan en daarmee essentieel voor een goede ontgifting.
- De nieren. Deze organen regelen de water- en zouthuishouding. De nieren spelen ook een heel belangrijke rol bij de zuur/base balans en zorgen voor de uitscheiding van urinezuren.
- De darmen. De darmen scheiden onder meer onverteerde voedselresten uit. Wanneer er geen dagelijkse ontlasting plaatsvindt, kan er obstipatie ontstaan.
- De lymfebanen. Het gaat hier om een drainagesysteem dat ongewenste stoffen kan afvoeren. Daarvoor is een intact en goed stromend systeem noodzakelijk.
- De longen. Behalve de opname van zuurstof, verzorgen de longen de uitscheiding van gasvormige stoffen. De belangrijkste zijn koolstofdioxide, het koolzuurgas, ammoniak en alcohol.
- De slijmvliezen. Deze bekleden de organen vanbinnen, scheiden vloeibare en meer of minder vaste stoffen uit.
- De huid. Naast de slijmvliezen ondersteunt de huid eveneens de uitscheiding door middel van verdamping, transpiratie en soms door huiduitslag.
Door leverdetoxificatie worden vetoplosbare toxische stoffen omgezet naar een wateroplosbare vorm, die kan worden uitgescheiden. De leverdetoxificatie vindt plaats in fases:
- Fase 1: omzetten van de toxine naar een reactieve metaboliet
- Intermediaire fase: de reactieve stof bindt zich aan eiwitten of vetten
- Fase 2: koppeling van de hydrofiele stof aan de reactieve stof
- Fase 3: uitscheiding van de stof via gal, ontlasting en urine
In fase 2 vinden een aantal processen plaats, waaronder de methylering, acetylering, glutathion conjugatie, sulfatie en glycinatie. Ieder proces heeft zijn eigen specifieke werkzaamheid. Voor de gehele ontgifting zijn voldoende nutriënten nodig ter bescherming en ondersteuning van de lever in al zijn processen. Dit zijn diverse vitamines, mineralen, aminozuren, fytonutriënten en antioxidanten. De belangrijkste lichaamseigen ontgiftende stof is glutathion.
Symptomen
Een teveel aan gifstoffen kan leiden tot geestelijke achteruitgang, afgenomen energie en verminderd functioneren van het centraal zenuwstelsel en zelfs schade aan hersenen, bloed, longen, nieren, lever en andere organen. De uitscheidingsorganen zijn op een bepaald moment niet meer in staat om al deze stoffen onschadelijk te maken en uit te scheiden. Er zit dan niets anders op dan ze op te slaan; dit gebeurt vooral in het bindweefsel en het vetweefsel. De uitwisseling van zuurstof en voedingsstoffen wordt hierdoor bemoeilijkt waardoor chronische aandoeningen ontstaan. Men kan het lichaam ontgiften door schadelijke stoffen te binden en af te voeren via diverse organen.
Bij een te snelle ontgifting kunnen symptomen als misselijkheid, diarree, hoofdpijn en huidklachten optreden. Hou hier rekening mee en ondersteun het lichaam zo goed mogelijk in het ontdoen van zijn gifstoffen.
Oorzaken
Het doel van detoxen is het opruimen van blokkades die in het lichaam ontstaan. Deze zogenoemde verslakkingen ofwel stagnaties leiden tot disbalans en ontstaan door afvalstoffen. Dit zijn bijvoorbeeld toxines, maar ook een verslechterde spijsvertering. Er wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten verstoringen:
- Exogene factoren: chemische stoffen, zware metalen, medicijnen, toxinen van micro-organismen, trauma, straling en bewerkte voeding.
- Endogene factoren: onvolledige vertering en ontgifting, pH schommelingen, belemmerde uitscheiding (chronische obstipatie) en emotionele/mentale stressoren.
Voor een goede reiniging van het interne milieu van het lichaam moet men rekening houden met een aantal essentiële stappen:
- Verminder blootstelling aan giftige stoffen en zware metalen
- Zorg voor een goede spijsvertering en stoelgang
- Neem voldoende natuurlijke opbouwstoffen
- Creëer een evenwichtige zuur/base balans
- Stimuleer de nieren
- Zorg voor een gezond bloedvatenstelsel
- Neem voldoende antioxidanten en enzymen
- Zorg voor vetvermindering
Voedingsadviezen
Naast een gezond basis voedingspatroon kan het volgende worden toegepast om het lichaam te ondersteunen in de ontgifting:
- Drink dagelijks 1,5 tot 2 liter water
- Nuttig geregeld detox thee, zoals groene thee, brandnetel- of andere kruidenthee
- Eet biologische voeding vanwege minder pesticiden
- Neem voeding voor de lever zoals witlof, knoflook, ui, artisjok, spruitjes, grapefruit en broccoli
- Voeg kruiden zoals kurkuma en gember toe tijdens het koken
- Beperk de suikerinname
- Alcohol het liefst vermijden of beperken
Opmerkingen
Bij detoxen denkt men vaak aan een sapkuur. Een detox kuur middels sapjes of vasten behoort tot de mogelijkheden om het lichaam te ontgiften. Dit kan sporadisch worden toegepast om de lever en de rest van het lichaam te reinigen. Het voordeel hiervan is dat de opgestapelde gifstoffen effectief worden uitgescheiden. Ondersteun het lichaam de rest van het jaar in zijn eigen ontgifting middels een gezond voedingspatroon en beperkte blootstelling aan gifstoffen.
- Salem, M. B., Affes, H., Ksouda, K., Dhouibi, R., Sahnoun, Z., Hammami, S., & Zeghal, K. M. (2015). Pharmacological studies of artichoke leaf extract and their health benefits. Plant foods for human nutrition, 70(4), 441-453.
- Chavez, M. (2000). SAMe: S-adenosylmethionine. American journal of health-system pharmacy, 57(2), 119-123.