Leververvetting
- Leververvetting is het opslaan van teveel vet in de lever, waardoor de levercellen hun normale functie niet meer goed uitoefenen
- Er zijn twee soorten leververvetting: niet-alcoholische steato hepatitis (oftewel non-alcoholic fatty liver disease) en alcoholische steato hepatitis
- Leververvetting symptomen zijn onder andere vermoeidheid, misselijkheid en verlies van eetlust
- Overgewicht, diabetes, het metabool syndroom en chronisch alcoholgebruik verhogen de kans op leververvetting
In het kort
- Leververvetting is het opslaan van teveel vet in de lever, waardoor de levercellen hun normale functie niet meer goed uitoefenen
- Er zijn twee soorten leververvetting: niet-alcoholische steato hepatitis (oftewel non-alcoholic fatty liver disease) en alcoholische steato hepatitis
- Leververvetting symptomen zijn onder andere vermoeidheid, misselijkheid en verlies van eetlust
- Overgewicht, diabetes, het metabool syndroom en chronisch alcoholgebruik verhogen de kans op leververvetting
Wat is leververvetting?
Leververvetting is het opslaan van teveel vet in de lever, waardoor de levercellen hun normale functie niet meer goed uitoefenen. We noemen dit ook wel steatose. Leververvetting ontstaat wanneer er heel veel en heel vaak snelle koolhydraten, verzadigde vetzuren en transvetten geconsumeerd worden of wanneer er veel alcohol gedronken wordt. Leververvetting wordt dan ook opgedeeld in twee soorten: niet-alcoholische steato hepatitis (oftewel non-alcoholic fatty liver disease) en alcoholische steato hepatitis.
- Niet-alcoholische steato hepatitis (NASH): het vervetten van de lever wordt niet veroorzaakt door alcohol, maar voornamelijk door ongezonde voeding. Het gaat dan vooral het consumeren van teveel glucose en in het bijzonder fructose. Dit komt omdat de lever na elke maaltijd glucose opneemt uit de bloedbaan en dit opslaat als glycogeen. Wanneer er continu veel glucose aanwezig is in het bloed, stopt de opname van glucose. Het opslaan van fructose stopt echter niet. De glycogeenvoorraad wordt niet omgezet naar glucose, omdat er nooit een tekort is. De lever verhoogt de lipogenese: het omzetten van enkelvoudige suikers naar vetzuren. Hierdoor vervet de lever. Aandoeningen die de kans op NASH vergroten zijn overgewicht, diabetes en het metabool syndroom.
- Alcoholische leververvetting: chronisch alcoholgebruik zorgt voor het vervetten van de lever. Alcohol is een toxische stof en moet door de lever afgebroken worden. Bij overmatig alcoholgebruik moeten de darmen en lever extra hard werken en komen er onder andere ethanol-oxiderende enzymen vrij. Wanneer de lever continu veel alcohol af moet breken, staat de werking van de lever onder druk en vinden er meer ontstekingsprocessen plaats. Ook bevat alcohol veel suiker, wat vervolgens als vet opgeslagen wordt. Deze processen beschadigen de lever.
Leververvetting is omkeerbaar. Wanneer de onderliggende oorzaak aangepakt wordt, verbetert de gezondheid van de lever. Wanneer de lever echter verder vervet, kan er leverontsteking ontstaan en dit kan mogelijk leiden tot het onomkeerbare levercirrose.
Symptomen
Leververvetting geeft vaak geen opvallende klachten. Symptomen die passen bij leververvetting zijn:
- Vermoeidheid
- Misselijkheid
- Verlies van eetlust
- Geelzucht
- Donkere urine
- Spierpijn
- Jeuk
- Pijn aan de rechterkant van de buik
- Opgezwollen lever
Oorzaken
- Ongezonde voeding
- Veel suiker consumeren (vooral fructose)
- Chronisch alcoholgebruik
- Buikvet
- Insulineresistentie of diabetes
- Metabool syndroom
- Ondervoeding
- Medicijnen
- Te weinig bewegen
Opmerkingen
Leververvetting zorgt niet altijd voor duidelijke klachten en wordt daarom pas laat of bij toeval ontdekt. Wanneer een arts leververvetting vermoedt, wordt bloedonderzoek en een lichamelijk onderzoek gedaan. Bij twijfel wordt gekeken naar de leververvetting met behulp van:
- Een echografie
- Een fibroscan
- Een leverpunctie of leverbiopsie
- Osna, N. A., Donohue, T. M., Jr, & Kharbanda, K. K. (2017). Alcoholic Liver Disease: Pathogenesis and Current Management. Alcohol research : current reviews, 38(2), 147–161.
- Jensen, Thomas, et al. “Fructose and sugar: A major mediator of non-alcoholic fatty liver disease.” Journal of hepatology 68.5 (2018): 1063-1075
- Pour, F. K., Aryaeian, N., Mokhtare, M., Mirnasrollahi Parsa, R. S., Jannani, L., Agah, S., … & Moradi, N. (2020). The effect of saffron supplementation on some inflammatory and oxidative markers, leptin, adiponectin, and body composition in patients with nonalcoholic fatty liver disease: A double‐blind randomized clinical trial. Phytotherapy Research, 34(12), 3367-3378.
- Parsi, A., Torkashvand, M., Hajiani, E., Rahimlou, M., & Sadeghi, N. (2020). The effects of crocus sativus extract on serum lipid profile and liver enzymes in patients with non-alcoholic fatty liver disease: A randomized placebo-controlled study. Obesity Medicine, 17, 100165.
- Abdelmalek, M. F., Sanderson, S. O., Angulo, P., Soldevila‐Pico, C., Liu, C., Peter, J., … & Lindor, K. D. (2009). Betaine for nonalcoholic fatty liver disease: results of a randomized placebo‐controlled trial. Hepatology, 50(6), 1818-1826.
- Patrick, L. (2002). Nonalcoholic fatty liver disease: relationship to insulin sensitivity and oxidative stress. Treatment spproaches using vitamin E, magnesium, and betaine.(Fatty Liver). Alternative medicine review, 7(4), 276-292.
- Kathirvel, E., Morgan, K., Nandgiri, G., Sandoval, B. C., Caudill, M. A., Bottiglieri, T., … & Morgan, T. R. (2010). Betaine improves nonalcoholic fatty liver and associated hepatic insulin resistance: a potential mechanism for hepatoprotection by betaine. American Journal of Physiology-Gastrointestinal and Liver Physiology, 299(5), G1068-G1077.