Osteoporose: gerelateerd aan de overgang

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze e-learning Orthomoleculair Adviseur Basis.

[advice]

Een van deze ouderdomsgebreken is osteoporose, wat we in de volksmond ook wel botontkalking noemen. Vooral vrouwen hebben een verhoogd risico op deze aandoening. In Nederland breekt één op de drie vrouwen wel eens een bot in haar leven als gevolg van osteoporose. Botbreuken die vrijwel volledig te voorkomen zijn door een gezonde leefwijze.

Vrouwen hebben een groter risico op botontkalking. Desondanks is deze gender bepaalde bedreiging relatief makkelijk te verkleinen. Hoe? We leggen het je uit.

Wat is osteoporose?

Bij osteoporose neemt het botweefsel (botmassa) af, waardoor de botten steeds brozer worden en de kans op botbreuken toeneemt. Er verdwijnt niet alleen kalk uit de botten, maar de structuur van je hele skelet verzwakt.

Botten zijn complexe en levende weefsels, die zich continue bezighouden met een proces genaamd remodeleren: het opbouwen en afbouwen van botweefsel. Je hele leven maakt jouw lichaam nieuw botweefsel aan en breekt oud botweefsel af. Per jaar wordt meer dan 10% van onze botten vernieuwd.

Bij jongen mensen tot vijfendertig jaar maakt je lichaam meer bot aan dan het afbreekt.  Wanneer we de vijftig passeren raakt het evenwicht tussen opbouw en afbouw verstoord. De botdichtheid neemt dan zo’n 1% per jaar af.

Er is sprake van osteoporose wanneer de botdichtheid en botsterkte van je skelet nog meer afneemt dan de normaal is.

De relatie tussen osteoporose en de overgang

De hormonen oestrogeen, testosteron en progesteron spelen een belangrijke rol voor de botten. Vooral het vrouwelijke hormoon oestrogeen remt de botafbraak. Bij het vorderen van de leeftijd neemt de productie van deze hormonen af. Door de overgang gebeurt dit vrouwen alleen veel abrupter dan bij mannen. Wanneer je door de overgang minder oestrogeen produceert neemt de botafbraak sterker toe en kan er osteoporose ontstaan.

Start nu met e-learning en ontvang tot wel 27.5% korting! E-learning

Bekijk e-learning

Risicofactoren Osteoporose

Vrouwen hebben al twee keer meer kans op deze aandoening dan mannen. Toch zijn er andere factoren, behalve de menopauze, die invloed hebben op het ontstaan van osteoporose.
Voorbeelden van risicofactoren op botontkalking zijn: 

• Ouderdom
• Erfelijke aanleg
• Weinig lichaamsbeweging
• Smalle lichaamsbouw
• Ondergewicht (BMI lager dan 20)
• Roken
• Reumatoïde artritis (RA)
• Een vitamine D tekort
• Bepaalde medicatiesoorten (prednison en anti-epileptica)

Behandeling van Osteoporose

Vaak wordt osteoporose pas vastgesteld, wanneer het afbraakproces al in gang is gezet. Rugpijn, krimpen van het skelet, een wervelinzakking of botbreuken zijn verschijnselen die duiden op osteoporose. Het verminderen van botweefsel is dan al aan de gang zonder dat je lichamelijke klachten ervaart.

Gelukkig kun je zelf veel doen om het risico op botontkalking te verminderen of het afbraakproces te vertragen. Zo zijn er een aantal voorzorgsmaatregelen en levensstijl aanpassingen die iedereen kan toepassen. Naast reguliere medicatie, die veel bijwerkingen met zich meebrengen, zijn er verschillende voedingssupplementen die je kunt inzetten bij osteoporose.

Welke vitamines tegen Osteoporose

Voor de botgezondheid denk je waarschijnlijk als eerste aan het mineraal calcium, maar osteoporose heeft een veel bredere grondslag dan enkel een calciumgebrek. Zo is de vorming van collageen bijvoorbeeld ook een belangrijke factor.

Bovendien denken mensen doorgaans aan een glas melk als goeie bron van calcium. Er zijn echter genoeg plantaardige calciumbronnen, die beter worden opgenomen in je darmen dan melkproducten. Hieronder leggen we je uit welke vitamines en mineralen invloed hebben op je skelet.

Calcium

Calcium rijke voeding of extra ondersteuning via suppletie is van cruciaal belang, voor zowel het voorkomen als het behandelen van osteoporose¹. Het is een van de belangrijkste bouwstoffen voor de botten.

Het menselijk skelet bestaat voor ruim 60% uit calcium. Calcium is in kleinere mate ook aanwezig in het bloed, spieren en andere weefsels. Heb je een tekort aan calcium, dan haalt je lichaam het mineraal uit je botten om de bloedspiegel op peil te houden. Hierdoor neemt de botdichtheid nog sneller af.

Er zijn veel verschillende vormen van calcium. Het is bovendien een fabel dat calciumrijke bronnen enkel dierlijke producten zijn, zoals melk en kaas. Sterker nog plantaardige vormen van calcium nemen de darmen juist veel beter op. Bijvoorbeeld calcium uit rode alg; uit diverse onderzoeken blijkt overigens dat zeewier de best opneembare bron van calcium is.

Vitamine D

De belangrijkste functie van vitamine D is de calcium- en fosforconcentraties regulieren. Vitamine D verhoogt immers de efficiëntie en absorptie van calcium in de darmen en ondersteunt zo de botdichtheid².

Nog steeds denken veel mensen dat we vitamine D ruim voldoende binnenkrijgen via enkel zonlicht. Niets is minder waar. De zonnekracht is in Nederland alleen van mei t/m september sterk genoeg om je van je dagelijkse portie vitamine D te voorzien, mits je voldoende buiten komt. Een meta-analye van meer dan 200 onderzoeken heeft immers aangetoond dat meer dan een derde van de wereldbevolking een te laag vitamine D gehalte heeft³. Mensen met een getinte huidskleur, gesluierde mensen of mensen die nachtdiensten draaien hebben een hoger risico op een vitamine D tekort.

Vitamine D kent twee vormen, namelijk de plantaardige (D2) en dierlijke vorm (D3). Vitamine D3 nemen we veel beter op, omdat we deze vorm zelf ook synthetiseren via de zon. Wanneer je geen veganistisch eetpatroon hebt, raden we deze vorm daarom aan bij osteoporose.

Vitamine K2

Ook vitamine K2 is essentieel voor calcificatie in de botten. Voor de botaanmaak moet het opgenomen calcium zich namelijk binden met osteocalcine, een eiwit dat een rol speelt bij het opslaan van calcium in het botweefsel. Vitamine K2 zorgt er voor dat calcium zich aan dit eiwit bindt. Vitamine K2 is in feite de transporteur die ervoor zorgt dat het calcium op de juiste plek in het lichaam terecht komt. De beste vorm van vitamine K2 is de vorm menaquinon-7 (MK-7), gewonnen uit gefermenteerde sojabonnen.

Silicium (silicea)

Naast calcium bestaan de botten ook voor een groot deel uit collageen. Collageen geeft botten structuur en helpt om ze sterk te houden⁴. En naast de botmassa verslechtert helaas ook de hoeveelheid collageen in ons lichaam naarmate we ouder worden. Silicium is een sporenelement dat de aanmaak van collageen stimuleert.

Vitamine C

Ook vitamine C is belangrijk bij de vorming van collageen in de botmatrix. De vitamine is daarnaast noodzakelijk voor ons bindweefsel, gewrichten, pezen, huid en spieren. Tevens speelt vitamine C een essentiële rol in de aanmaak van hormonen. De hormonen testosteron, oestrogeen en progesteron zijn betrokken bij de botopbouw.

Bewegen is goed voor de botten

Bewegen is niet alleen goed voor de spieropbouw, maar ook voor je botten. Hoewel je botten van nature poreuzer worden naarmate de leeftijd vordert, hebben ze een enorm aanpassingsvermogen om zich aan te passen naar hetgeen je van ze vraagt. Om botweefsel sterk te houden is elke vorm van lichaamsbeweging waarbij het lichaam enkel met zijn eigen gewicht wordt belast zinvol. Ook wanneer je al last hebt van botontkalking. De botten krijgen dan een seintje om nieuw bot aan te maken.

Welke vormen van lichaamsbeweging kun je dan doen?

• Wandelen
• Joggen
• Dansen
• Tuinieren
• Touwtje springen
• Fietsen

Zwemmen hebben we niet toegevoegd in het bovenstaande rijtje. Bij zwemmen belast je juist niet je lichaam, omdat je het water bijna gewichtsloos bent. Deze sport is wel heel geschikt als je al in een ver gevorderd stadium bent van osteoporose of last hebt andere reumatische aandoeningen.

De juiste voeding en voldoende beweging spelen een essentiële rol bij het voorkomen en bestrijden van osteoporose. Gelukkig kun je zelf veel doen om het risico op botontkalking te verminderen of het afbraakproces te vertragen. Om botweefsel sterk te houden is elke vorm van lichaamsbeweging waarbij het lichaam enkel met zijn eigen gewicht wordt belast zinvol. Calcium en collageen zijn belangrijke bouwstoffen voor de botmatrix. Tevens is een toereikeind vitamine D huishouding van belang om het risico op botontkalking te beperken. Kortom; het voorkomen van klachten is beter dan ze te behandelen.  

Ieder mens is anders en heeft een eigen levensstijl. Heb jij last van osteoporose of overgangsverschijnselen? En wil je advies over je persoonlijke situatie? Neem dan contact op met een van onze orthomoleculair therapeuten. 

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze Orthomoleculair Adviseur Basis.