Botbreuk
- Een botbreuk is een gedeeltelijke of gehele breuk in een bot met schade aan de omliggende zachte weefsels. Dit kan uiteenlopen van een klein scheurtje in een bot tot een verbrijzeld bot.
- Een botbreuk ontstaat door een grote, externe kracht op een bot, een normale kracht op een verzwakt bot of een chronische overbelasting van een bot.
- Botbreuk symptomen zijn onder andere pijn die heviger wordt bij beweging of aanraking, een zwelling op de plaats van de breuk en een abnormale stand van het bot.
- Een val, ongeval of een onderliggende medische aandoening zijn veelvoorkomende oorzaken van botbreuken.
In het kort
- Een botbreuk is een gedeeltelijke of gehele breuk in een bot met schade aan de omliggende zachte weefsels. Dit kan uiteenlopen van een klein scheurtje in een bot tot een verbrijzeld bot.
- Een botbreuk ontstaat door een grote, externe kracht op een bot, een normale kracht op een verzwakt bot of een chronische overbelasting van een bot.
- Botbreuk symptomen zijn onder andere pijn die heviger wordt bij beweging of aanraking, een zwelling op de plaats van de breuk en een abnormale stand van het bot.
- Een val, ongeval of een onderliggende medische aandoening zijn veelvoorkomende oorzaken van botbreuken.
Wat is botbreuk?
Een botbreuk is een gedeeltelijke of gehele breuk in een bot met schade aan de omliggende zachte weefsels. De breuk kan uiteenlopen van een klein scheurtje tot een verbrijzeling van het bot. Breuken gaan meestal gepaard met intense pijn. Deze pijn kan verergeren wanneer de plek wordt aangeraakt of bewogen.
Een botbreuk kan ontstaan door:
- Een grote, externe kracht op een bot
Dit heeft vaak een val of ongeval als oorzaak. - Een normale kracht op een verzwakt bot
Een tekort aan voedingsstoffen of een medische aandoening zoals osteoporose kunnen botten verzwakken. Dit noemt men een pathologische fractuur. - Chronische overbelasting van een bot
Ontstaat door het herhaaldelijk overbelasten van een bot, wat men ook wel een stressfractuur noemt. Een middenvoetsbeentje dat gebroken is door te snel en intensief sporten is hier een voorbeeld van.
Botbreuken zijn onder te verdelen in:
- Onvolkomen botbreuken (scheurtje in het bot): de breuk gaat niet volledig door het bot
- Volkomen botbreuken: het bot is in twee of meer stukken gebroken
- Gesloten botbreuken (ongecompliceerde fractuur): de breuk in het bot geeft geen verwonding van de huid
- Open botbreuken (gecompliceerde fractuur): er ontstaat een wond op de plek waar het bot door de huid is gegaan.
De gevaarlijkste botbreuken zijn degene aan de schedel en wervelkolom. Er is dan een risico op schade aan de hersenen of aan het ruggenmerg. Dit kan blijvend letsel tot gevolg hebben, zoals bij een dwarslaesie.
Een botbreuk genezen
Een gezond voedingspatroon met voldoende macro- en micronutriënten is essentieel voor het verminderen van het risico op fracturen én voor het verbeteren van het genezingsproces na een botbreuk.1 Bij een tekort aan eiwitten, antioxidanten of mineralen (o.a. calcium, fosfor, magnesium, silicium en zink) geneest een botbreuk niet goed.
Symptomen
- (Intense) pijn intensifieert bij beweging of aanraking
- Zwelling
- Bloeduitstorting
- Abnormale stand van het bot
- Functieverlies rond het gebied van de breuk
- Een bot dat door de huid naar buiten steekt
Oorzaken
- Kracht of geweld van buitenaf
- Een verzwakt botweefsel, bijvoorbeeld door osteoporose
- Onvoldoende inname van vitamines en mineralen
- Overbelasting of verkeerde belasting van botten
Voedingsadviezen
Adviezen bij een botbreuk:
- Kies voor ontstekingsremmende voeding
Voeg knoflook, uien, broccoli, spruitjes, havermout en tarwekiemen toe aan het voedingspatroon. Ook het mediterraan dieet bevat veel antioxidanten. Dit voedingspatroon is rijk aan groenten, fruit, olijfolie, vis, zeevruchten, noten en peulvruchten. Eet in mindere mate zuivelproducten, gevogelte, eieren en rood vlees. - Verhoog de eiwitinname
Veel eiwitten zitten in vis, ei, vlees, bonen, noten en zaden - Stop met roken
Roken vertraagt het genezingsproces
Adviezen om botbreuken te voorkomen:
- Zorg voor de inname van voldoende calcium via voeding (1000 mg per dag) en vul tekorten in vitamine D3 en K2 aan met een voedingssupplement om de calciumopname in de darmen en de botten te optimaliseren.
- Haal calcium vooral uit plantaardige bronnen, zoals groene (blad)groente, noten, zaden en bonen. Volle zuivelproducten met mate.
- Beperk de inname van alcohol, cafeïne, fytinezuur en oxaalzuur om de opname van mineralen te verbeteren.
- Consumptie van overwegend basische voeding kan de botgezondheid ten goede komen.
Opmerkingen
Voeding speelt een cruciale rol in de gezondheid van het skelet. Zowel bij het bereiken van de hoogste botdichtheid (vanaf de kindertijd tot ongeveer het dertigste levensjaar) als bij het in stand houden van de botgezondheid.1 Daarbij is een dagelijkse inname van calcium en vitamine D en K zeer belangrijk.
Ook de collageenmatrix is van essentieel belang voor sterke botten. Focus daarom ook op het versterken van de collagene vezels middels silicium, vitamine C en collageen. De botbreuk hersteltijd kan per persoon sterk verschillen.
- Karpouzos, A., Diamantis, E., Farmaki, P., Savvanis, S., & Troupis, T. (2017). Nutritional Aspects of Bone Health and Fracture Healing. Journal of osteoporosis, 2017, 4218472. https://doi.org/10.1155/2017/4218472