Glaucoom

In het kort

Glaucoom is een aandoening waarbij een hoge oogdruk ontstaat.
Glaucoom symptomen zijn in het beginstadium bijna niet aanwezig omdat de gezichtsveldbeperking nog niet opgemerkt wordt. Acuut glaucoom symptomen zijn pijn in en rond de ogen, wazig zicht en hoofdpijn.
Glaucoom oorzaken zijn o.a. ouderdom, erfelijkheid, diabetes, overgewicht en medicatie.
Voeding bij glaucoom is een matige inname van koffie, 400-500 gram groente en fruit, minimale alcoholconsumptie en gezonde vetten.

In het kort

Wat is glaucoom?

Glaucoom is een aandoening waarbij een hoge oogdruk ontstaat. Onze ogen produceren vocht om het hoornvlies en de lens te smeren en voeden. Via afvoerkanalen in het oog (trabekelsysteem) verlaat dit vocht ons oog weer. Als dit systeem het vocht niet goed meer kan afvoeren, stijgt de druk in de oogbol. Deze druk kan zo hoog zijn dat er (blijvende) schade ontstaat aan de oogzenuw. Met deze aandoening wordt het gezichtsveld beperkt en leidt dit tot steeds meer kokervisie. In het beginstadia van glaucoom merkt men het vaak niet op. Kleine delen van het zicht zijn al verdwenen, maar de hersenen vullen de missende beelden op.

Men deelt glaucoom op in primair- en secundair glaucoom. Primair betekent dat de aandoening uit zichzelf is ontstaan of is aangeboren. Secundair betekent dat glaucoom als verschijnsel is ontstaan bij een andere ziekte of door het gebruik van bepaalde medicatie.

Ongeveer 2 op de 100 mensen boven de 45 jaar krijgt te maken met deze aandoening. Glaucoom is gerelateerd aan leeftijd; op jonge leeftijd is glaucoom erg zeldzaam. Ongeveer 2,5 tot 4% van de 70-jarigen heeft glaucoom, waar op 80-jarige leeftijd 5 tot 6% deze aandoening heeft. Het advies luidt daarom ook om vanaf 40 jaar af en toe de ogen te laten controleren. Het risico is blindheid wanneer glaucoom niet behandeld wordt.

Er zijn verschillende soorten glaucoom. De gevolgen van deze soorten zijn identiek: beschadigde oogzenuw en gezichtsveld vermindering.

Oculaire hypertensie: hoge oogdruk zonder oogschade. Deze vorm is geen echte glaucoom, maar de kans is groter op het ontwikkelen van deze aandoening.
Open kamerhoek glaucoom: meest voorkomende vorm van glaucoom. Bij deze vorm is er een hoge oogdruk, afwijkingen in de oogzenuw en gezichtsveld
Normaal oogdrukglaucoom: ernstige oogzenuw schade zonder oogdruk verhoging
Nauwe of afgesloten kamerhoek glaucoom: verminderde afstand tussen het hoornvlies en iris, waarbij er een ondiepe of geen voorste oogkamer en nauwe kamerhoek is. Het afvoersysteem sluit hierdoor af.
- Acute vorm
- Chronische vorm
Aangeboren: zeldzame vorm vanaf de geboorte

Wat is glaucoom?

Symptomen

Glaucoom heeft in het beginstadium weinig symptomen omdat de gezichtsveldbeperking nog niet opgemerkt wordt. Een verhoogde oogboldruk ziet men als belangrijkste risicofactor om glaucoom te ontwikkelen. De gezichtsscherpte kan daarbij goed zijn, terwijl er wel delen van gezichtsveld wegvallen zijn. Pas als zenuwvezels van het netvlies die door het centrale deel van het zicht lopen aangetast worden, gaat men aanzienlijk slechter zien. Dit kan zelfs leiden tot kokervisie, zwarte vlekken, wazige stukken en weinig zicht in het donker. Oogdruk voelt men nauwelijks op de uitzonderingen met extreem hoge oogdruk na.

Acuut glaucoom is een zeldzame vorm van glaucoom. Dit kan de volgende symptomen geven:

Pijn in en rond de ogen
Rode ogen
Misselijkheid
Wazig zicht
Hoofdpijn

Symptomen

Oorzaken

Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen die kunnen leiden tot een verhoogd risico op glaucoom^1,2:

Aangeboren aandoening
Verhoogde oogdruk
Ouderdom
Hart- en vaatziekten
Hoge bloeddruk
Erfelijkheid
Bij- of verziendheid
Steroïde bevattende medicatie als prednison
Trauma in het oog
Overgewicht
Diabetes³

Oorzaken

Opmerkingen

Men stelt glaucoom vast met verschillende onderzoeken. Zo is er de oogdrukmeting, oogzenuwonderzoek of een gezichtsveldonderzoek. Glaucoom behandeling kan uit verschillende onderdelen bestaan: medicijnen (oogdruppels en/of tabletten), laseren of een glaucoom operatie. Vaak geeft de combinatie het beste resultaat.

Opmerkingen

Referenties

Gupta, P., Zhao, D., Guallar, E., Ko, F., Boland, M. V., & Friedman, D. S. (2016). Prevalence of glaucoma in the United States: the 2005–2008 national health and nutrition examination survey. Investigative ophthalmology & visual science, 57(6), 2905-2913.
Kim, K. E., Kim, M. J., Park, K. H., Jeoung, J. W., Kim, S. H., Kim, C. Y., … & Society, O. (2016). Prevalence, awareness, and risk factors of primary open-angle glaucoma: Korea National Health and Nutrition Examination Survey 2008–2011. Ophthalmology, 123(3), 532-541.
Zhao, D., Cho, J., Kim, M. H., Friedman, D., & Guallar, E. (2014). Diabetes, glucose metabolism, and glaucoma: the 2005–2008 National Health and Nutrition Examination Survey. PloS one, 9(11), e112460.
Pasquale, L. R., & Kang, J. H. (2009). Lifestyle, nutrition and glaucoma. Journal of glaucoma, 18(6), 423.
Bae, J. H., Kim, J. M., Lee, J. M., Song, J. E., Lee, M. Y., Chung, P. W., & Park, K. H. (2020). Effects of consumption of coffee, tea, or soft drinks on open-angle glaucoma: Korea National Health and Nutrition Examination Survey 2010 to 2011. PloS one, 15(7), e0236152.
Perez, C. I., Singh, K., & Lin, S. (2019). Relationship of lifestyle, exercise, and nutrition with glaucoma. Current Opinion in Ophthalmology, 30(2), 82-88.
Al Owaifeer, A. M., & Al Taisan, A. A. (2018). The role of diet in glaucoma: a review of the current evidence. Ophthalmology and therapy, 7(1), 19-31.
Tribble, J. R., Hui, F., Jöe, M., Bell, K., Chrysostomou, V., Crowston, J. G., & Williams, P. A. (2021). Targeting diet and exercise for neuroprotection and neurorecovery in glaucoma. Cells, 10(2), 295.
Wang, S. Y., Singh, K., & Lin, S. C. (2013). Glaucoma and vitamins A, C, and E supplement intake and serum levels in a population-based sample of the United States. Eye, 27(4), 487-494.
Ramdas, W. D., Schouten, J. S., & Webers, C. A. (2018). The effect of vitamins on glaucoma: a systematic review and meta-analysis. Nutrients, 10(3), 359.