Diarree

Wat is diarree?

Diarree (buikloop) is dunne, waterige ontlasting die moeilijk op te houden is. Het kan eenmalig voorkomen, maar ook langer aanhouden. Soms verandert alleen de structuur van de ontlasting, in andere gevallen gaat het gepaard met onder andere buikkrampen, misselijkheid en braken. Diarree is te onderscheiden in acute diarree en chronische diarree.

Acute diarree duurt meestal een dag of twee en gaat vanzelf weer over. Acute diarree is vaak het gevolg van een virus, bacterie of parasiet, maar kan ook ontstaan door voedselovergevoeligheden of als reactie op medicijnen. De functie van acute diarree is stoffen die niet in het lichaam thuishoren snel af te voeren.

• Virusinfectie: diarree is een symptoom van buikgriep. Buikgriep ontstaat door een virusinfectie, meestal door het norovirus of het rotavirus. Het virus zorgt voor een ontsteking in het darmslijmvlies.
• Bacterie: de grootste veroorzaker van darminfecties is de Campylobacter jejuni. Ook de Salmonella bacterie kan zorgen voor een infectie. Bacteriën komen voor in eten en drinken. Het kan voorkomen in onder andere ongezuiverd water, rauw vlees of bedorven voedsel.
• Parasiet: diarree ontstaat als darmparasieten zich binden aan het darmslijmvlies waardoor ontstekingen ontstaan.
• Voedselovergevoeligheden en malabsorptie: bepaalde voeding kan diarree als gevolg hebben. Diarree na het eten komt voor bij intoleranties (zoals lactose-intolerantie) en een overmaat aan zoetstoffen. Het darmslijmvlies raakt geïrriteerd, waardoor diarree ontstaat. Ook bij het malabsorptiesyndroom ontstaat vaak langdurige diarree, dit komt omdat de dunne darm niet in staat is om de voedingsstoffen goed op te nemen.
• Medicijngebruik: sommige medicijnen (zoals antibiotica, laxeermiddelen en antidepressiva) kunnen diarree als bijwerking hebben.

Chronische diarree: wanneer diarree langer dan 2 á 3 weken aanhoudt, spreken we van chronische diarree. Het wordt meestal veroorzaakt door een aandoening zoals het prikkelbaar darmsyndroom of de ziekte van Crohn. Door ontstekingen in het slijmvlies van de dikke darm kan de verteerde voedselbrij niet goed compact gemaakt worden. Mensen met deze aandoeningen hebben vaak diarree. Bij langdurige diarree treedt ook vaak vermoeidheid op.

Er zijn verschillende situaties waarin diarree vaker voorkomt:

• Diarree bij zwangerschap
  Door extra druk op de darmen tijdens een zwangerschap kan eerder diarree ontstaan.
• Reisdiarree
  Tijdens het reizen is er meer kans op het oplopen van een bacterie in het eten of drinken. Dit kan diarree als gevolg hebben.
• Diarree bij corona
  Naast keelpijn, verkoudheid, hoesten, kortademigheid en koorts, is ook diarree een veelvoorkomende klacht bij corona-patiënten.

Symptomen

• Misselijkheid
• Braken
• Kramp in de buik
• Koorts
• Stinkende ontlasting
• Winderigheid
• Algehele malaise
• Zweten
• Vermoeidheid
• Vermagering
• Weinig plassen
• Uitdroging (soms)

Oorzaken

• Een virusinfectie
• Buikgriep
• Spijsverteringsproblemen
• Verschillende aandoening zoals het prikkelbaar darmsyndroom, malabsorptiesyndroom en Colitis ulcerosa.
• Voedselintoleranties, zoals lactose-intolerantie of coeliakie.
• Voedselvergiftiging
• Stress
• Medicijnen (zoals antibiotica, laxeermiddelen en antidepressiva)
• Voedselovergevoeligheden
• Infecties
• Het eten van te veel zoetstoffen
• Darmkanker
• Recente buikoperatie
• Hormonale veranderingen
• Toegenomen werking van de schildklier (Hyperthyreoïdie)
• Covid-19

Voedingsadviezen

Wat te doen tegen diarree:

• Drink 1,5 tot 2 liter vocht per dag om uitdroging te voorkomen. Wissel water, thee (bijvoorbeeld kalmerende kamille thee) en bouillon met elkaar af.
• Voeg probiotica toe aan de voeding
  Probiotica bevatten natuurlijke micro-organismen die de spijsvertering ondersteunen. Probiotica zitten in onder andere in kefir, kombucha, zuurkool, augurken, misosoep en tempeh.
• Eet vezelrijke voeding
  Vezelrijke voeding kan de spijsvertering verbeteren of klachten zelfs voorkomen. Vezels werken als een soort spons in de ontlasting. Ze nemen vocht op waardoor de ontlasting steviger wordt.
• Voeg gember en kurkuma toe aan je voeding
  Deze ayurvedische kruiden ondersteunen de spijsvertering.
• Eet zoveel mogelijk vers en zelfbereid voedsel
  Bewerkte voeding kan diarree verergeren of veroorzaken. Eet naar behoefte en ga niet overeten. Let bij verse voeding wel altijd goed op een hygiënische bereiding.
• Kauw goed op je voeding
  Tijdens het kauwen produceert de tong speeksel. Dit helpt bij de vertering van voedsel. In het speeksel bevindt zich ook het enzym amylase. Dit enzym verteert de koolhydraten al gedeeltelijk.

Opmerkingen

Acute diarree gaat meestal vanzelf over. Als het langer aanhoudt wordt vaak Norit (geactiveerd kool) gebruikt om het darmkanaal te zuiveren en herstellen. Ook ORS wordt ingezet bij diarree. Dit is een mix van zouten en glucose en voorkomt uitdroging. Diarree stoppen met cola wordt ook regelmatig geprobeerd, maar dat dit werkt is niet bewezen.

Neem contact op met een arts:

• Bij heftige diarree na een tropenbezoek.
• Bij uitdrogingsverschijnselen. Dit is te herkennen aan: dorst, droge mond en huid, weinig plassen, donkere urine bij het toiletbezoek, toenemende vermoeidheid en duizeligheid.
• Wanneer de diarree langer dan 3 dagen aanhoudt.
• Bij een baby met diarree die aanhoudt. Het is belangrijk op uitdrogingsverschijnselen te letten en tijdig aan de bel te trekken. Bij hele jonge kinderen kan uitdroging als binnen 24 uur optreden.
• Wanneer er bloed of slijm bij de ontlasting zit.
• Bij hoge koorts.

Behandeling