Maagzweer (Ulcus Pepticum)

Wat is Maagzweer (Ulcus Pepticum)?

Een maagzweer (maagulcus, Ulcus Pepticum) is een beschadiging in de slijmvlieslaag van de maag (ulcus ventriculi) of in het begin van de twaalfvingerige darm (ulcus duodeni). Door het wondje komt maagsap in contact met zenuwen in de bindweefsellaag. Dit maagsap bevat zoutzuur en dat geeft in contact met zenuwen veel pijn.

Eén van de functies van zoutzuur is het doden van bacteriën die we met ons voedsel binnenkrijgen. De Helicobacter pylori bacterie kan echter overleven in het maagzuur; deze bacterie is dan ook vaak de oorzaak van een maagzweer. Veel mensen dragen de Helicobacter pylori bij zich zonder daar klachten van te hebben, maar er kunnen ook verschillende klachten ontstaan.

Medicijnen zoals NSAID’s zoals ibuprofen, naproxen en diclofenac kunnen ook de oorzaak zijn van een maagzweer. Dat komt omdat deze medicijnen de aanmaak van prostaglandinen remmen. Daardoor wordt het slijmvlies steeds dunner. Dun slijmvlies raakt makkelijker geïrriteerd, waardoor een beschadiging kan ontstaan.
Wanneer je een maagzweer hebt kunnen factoren zoals stress en roken dit verergeren. Een maagzweer kan ook het gevolg zijn van een maagontsteking (gastritis). Opvallend is dat een maagzweer bij mannen twee keer zo vaak voorkomt als een maagzweer bij vrouwen.

Symptomen

De meest voorkomende klacht bij een maagzweer is pijn. Vaak is dit de meest duidelijke indicatie door de aandoening. Andere maagzweer symptomen zijn:

• Brandend maagzuur (te herkennen aan een branderig of pijnlijk gevoel achter het borstbeen)
• Pijn na het eten of bij het liggen
• Oprispingen (zuur eten komt omhoog en gaat door de slokdarm tot de keel of mond)
• Misselijkheid
• Braken (in zeldzame gevallen met bloed)
• Opgeblazen gevoel
• Snel een verzadigd gevoel
• Weinig eetlust
• Gewichtsverlies
• Rugpijn (soms)

Oorzaken

• De Helicobacter pylori
  De bacterie Helicobacter pylori is vaak de oorzaak van een maagzweer, omdat deze het maagslijmvlies aantast. Het is één van de weinige bacteriën die kan overleven in het maagzuur. Bij één op de vijf mensen met de Helicobacter pylori bacterie in de maag ontstaat een maagzweer.
• Medicijnen
  Ontstekingsremmers (NSAID’s) en bisfosfonaten kunnen een maagzweer veroorzaken. Ook langdurig gebruik van andere medicijnen verhoogt de kans op een maagzweer.

Voedingsadviezen

Een maagzweer herstellen:

• Gebruik je medicijnen? Overleg dan met je arts of je (tijdelijk) kan stoppen. Pijnstillers en zogenaamde NSAID’s kunnen een maagzweer veroorzaken.
• Kurkuma
  Voeg kurkuma toe aan je maaltijd. Kurkuma werkt als antioxidant en ontstekingsremmer. Het vermindert pijn en versnelt het herstel.
• Vermijd zure voeding
  Bij een maagzweer dient het maagzuur tijdelijk te worden beperkt om herstel te bevorderen en klachten te verminderen.

Een maagzweer voorkomen en herstellen:

• Eet rustig en kauw goed
  Neem de tijd om de maaltijd te eten, kauw minimaal 15 keer per hap en zorg voor zo min mogelijk afleiding.
• Rust na de maaltijd
  Tijdens en na de maaltijd gaat de spijsvertering aan het werk. Zorg voor voldoende ontspanning tijdens dit proces. Vermijd fysieke inspanning direct na de maaltijd.
• Eet vezelrijke voeding
  Vezels uit groenten en fruit zorgen voor een optimale hoeveelheid maagzuur in de maag.
• Eet zo min mogelijk sterk bewerkte voeding
  Verminder het eten van bewerkt voeding en geraffineerde suikers.
• Verminder stress
  Stress zorgt ervoor dat je spijsvertering op een lager pitje wordt gezet. De productie van maagzuur wordt daardoor geremd.
• Vermijd alcohol en stop met roken
  Alcohol en roken irriteren het maagslijmvlies, waardoor een maagzweer erger kan worden.
• Vermijd verkeerde vetten en suikers
  Een ongezond eetpatroon met veel ongezonde verzadigde vetten, transvetten en toegevoegde suikers verhoogt de kans op een maagzweer.
• Koffie en kruiden
  Wees voorzichtig met koffie en scherp gekruide gerechten. Dit kan de maagzweer verergeren.

Opmerkingen

Een maagzweer kan aangetoond worden via een gastroscopie. Dit is een kijkonderzoek van de maag. De arts kan tijdens een gastroscopie kleine hapjes weefsel (biopten) wegnemen en laten onderzoeken.

Een maagzweer is goed te behandelen. Ga in de volgende gevallen direct naar een arts:

• Bij zwarte, teerachtige ontlasting of braakt bloed. De maagzweer is gaan bloeden (maagbloeding).
• Bij extreem veel pijn. Dit kan komen door een gaatje in de maagwand (een maagperforatie). Het maagzuur loopt dan in de buikholte.

Behandeling