Orthomoleculair kennisinstituut
Menu

Gemoedstoestand en stemming: 4 aspecten die het beïnvloedt

20 september 2022
8 minuten leestijd
Cozy home

Een onverwachte regenbui onderweg naar werk of een bus die voor je neus wegrijdt. Wij zijn vast niet de enige die daardoor al meer dan eens vloekend aan onze dag begonnen. Het zijn vaak relatief kleine dingen die onze gevoelens tijdelijk positief of negatief beïnvloeden. Hoewel onze gemoedstoestand iets persoonlijks is, ervaren we allemaal dagelijks wisselende stemmingen. In dit artikel duiken we dieper in op wat ons gevoel eigenlijk is en waardoor het wordt beïnvloed.

Gemoedstoestand betekenis

Onze gemoedstoestand noemen we ook wel ons humeur, gevoel, gemoed of stemming. Het is het gevoel wat we op dit moment ervaren wat positief, negatief of neutraal kan zijn.

Een goed humeur ervaren we wanneer we ons opgewekt en blij voelen. Een slecht humeur ervaren we wanneer we chagrijnig of neerslachtig zijn. Jouw humeur is over het algemeen iets tijdelijks en kan beïnvloed worden door verschillende interne en externe factoren.

Lijst met gevoelens

Ons gevoel kunnen we grofweg in twee categorieën indelen: positieve gevoelens en negatieve gevoelens. We hebben een aantal verschillende gevoelens en emoties die je kunt ervaren op een rij gezet:

Positieve gevoelens Negatieve gevoelens
Blij Boos
Veilig Bedreigd
Vertrouwd Jaloers
Rustig Gejaagd
Geliefd Afgewezen
Acceptatie Ontevreden
Verliefd Vernederd
Ontspannen Gespannen
Energiek Verveeld
Vredig Paniekerig
Vrolijk Verdrietig
Enthousiast Gefrustreerd
Tevreden Bang
Zelfverzekerd Onzeker
Onbezorgd Benauwd
Comfortabel Verveeld
Dankbaar Verraden
Trots Schaamtevol
Hoopvol

Depressieve gevoelens

Hoewel iedereen zich van tijd tot tijd verdrietig voelt, is een (zware) depressie anders. Een depressieve stemming, dysfore stemming of klinische depressie zorgt ervoor dat je langdurig gevoelens van verdriet, eenzaamheid of radeloosheid ervaart. Daarnaast haal je vaak geen voldoening meer uit de dingen of activiteiten die je voorheen leuk vond. Wanneer deze gevoelens langer dan twee weken aanhouden, kan een zorgprofessional de diagnose depressieve stoornis vaststellen.

Benieuwd naar welke symptomen bij een depressie horen? Lees het op onze aandoeningenpagina depressie.

4 aspecten die invloed hebben op onze gevoelens

Onze gevoelens worden beïnvloed door veel verschillende factoren en het kan dus goed dat je per dag meerdere verschillende soorten ervaart. Waardoor jouw humeur wordt beïnvloed is persoonlijk, al zijn er bewezen factoren die effect hebben op ons allemaal. De vier bekendste bespreken we hieronder.

 1. Voeding

Ons dieet heeft meer invloed op ons humeur dan je misschien zou denken. Maar wanneer je bedenkt dat je darmen ook wel je tweede brein genoemd worden zal het vast niet zo verrassend meer zijn. Gezonde darmen zijn namelijk enorm belangrijk voor onze mentale gezondheid. Niet alleen vindt daar de opname van nutriënten plaats, ook wordt 95 procent van je serotonine in je darmen aangemaakt. De overige 5 procent wordt geproduceerd in je hersenen.1

Serotonine is één van de belangrijkste neurotransmitters die invloed heeft op ons gevoel. Serotonine wordt gemaakt vanuit het essentiële aminozuur tryptofaan. Tryptofaan maakt ons lichaam niet zelf aan dus zijn we afhankelijk van voeding om er genoeg van binnen te krijgen. Wanneer je langere tijd te weinig complete eiwitten (aminozuren) binnenkrijgt, kan er een serotonine tekort ontstaan. Dit kan onder andere leiden tot depressie, angst, verminderd geheugen, spijsverteringsproblemen, slaapproblemen en overgewicht.

Naast eiwitten, zijn onderstaande nutriënten belangrijk voor een goede mentale gezondheid:2

Wat je eet is dus van grote invloed op hoe jij je voelt. Sterker nog, het is zelfs aangetoond dat sterk bewerkte producten hoog in geraffineerde koolhydraten en suikers, neerslachtigheid, depressie en angstgevoelens kunnen verergeren.3

De beste maaltijd om je humeur te verbeteren is er één die pure producten, rijk aan complexe koolhydraten, goede vetten, eiwitten en kleurrijke groenten combineert.

Met deze voeding ondersteun je jouw gemoedstoestand:

  • Complexe koolhydraten uit volwaardige (liefst glutenvrije) voedingsmiddelen zoals zoete aardappelen, peulvruchten en quinoa kunnen de beschikbaarheid van serotonine in de hersenen verhogen.4
  • Het eten van volwaardige eiwitten is in verband gebracht met hogere niveaus van dopamine en noradrenaline.5 Belangrijke neurotransmitters die een rol spelen bij je humeur, motivatie en concentratie.
  • Groenten en fruit bevatten veel vitamines, mineralen en antioxidanten die je lichaam voeden en waarvan is aangetoond dat het geluksgevoelens 6
  • Het Mediterraan dieet (rijk aan goede vetten zoals omega 3) is in verband gebracht met het verminderen van depressieve gevoelens.7

Een maaltijd op basis van bovenstaande voedingsmiddelen zorgt voor een stabiele bloedsuikerspiegel. Dit is in verband gebracht met verbeterde stemming en minder angst.7

2. Social media

Veel tijd doorbrengen op apps zoals Facebook, Instagram en TikTok kan schadelijk zijn voor je mentale en fysieke gezondheid. Dit komt voor een groot deel omdat social media apps zo ontworpen zijn dat je in een constante ‘dopamine feedback loop’ blijft.9

Dopamine speelt een rol bij motiverend gedrag en wordt beschouwd als één van de ‘feel-good’ neurotransmitters, samen met serotonine, oxytocine en endorfine. Het komt vrij wanneer we een lekkere maaltijd eten, seks hebben, na het sporten én wanneer we succesvolle sociale interacties hebben.10 In een evolutionaire context beloont het ons voor gunstig gedrag en motiveert het ons dat gedrag te herhalen.

Doordat we een groot deel van onze dopamine voorraad verspelen op onze smartphones, heeft dat een grote invloed op ons dagelijks leven. Het kan er namelijk voor zorgen dat we afgestompt worden voor de dingen die ons echt gelukkig maken.

Dit komt omdat we constant opzoek zijn naar makkelijke manieren (zoals scrollen) om dopamine vrij te laten komen. Een dopaminetekort zorgt ook voor luiheid, concentratieproblemen of gebrek aan motivatie. Deze dopamine ‘val’ zorgt dat social media op den duur meer kwaad dan goed doet.11

3. Het weer

Persoonlijke voorkeur bepaalt natuurlijk voor een groot deel hoe het weer jouw gevoelens beïnvloedt. Uit onderzoek blijkt dat je qua voorkeur grofweg in vier categorieën valt:12

  • Zomerliefhebber: je humeur verbetert bij warm en zonnig weer.
  • Zomerhater: je humeur verslechtert af bij warm en zonnig weer.
  • Regenhater: je humeur verslechtert op regenachtige dagen.
  • Onaangetast: Het weer heeft niet veel invloed op je humeur.

Hoewel het niet voor iedereen geldt, zullen de meesten zich herkennen in het feit dat we op een zonnige dag ons vrolijker en zelfverzekerder voelen. Met name die eerste zonnige lentedagen na een donkere winter wanneer we snakken naar wat natuurlijke vitamine D. Een tekort aan de zonvitamine speelt dan ook een rol bij (winter)depressies.13,14 Vitamine D helpt namelijk de symptomen van een winterdepressie verlichten.

Seizoensdepressie

Wanneer we het hebben over depressieve gevoelens met een seizoenspatroon dat langer dan twee weken aanhoudt spreken we van een seizoensdepressie. We noemen dit ook wel seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD)

De meeste mensen met dit type depressie ervaren symptomen zoals somberheid, vermoeidheid en verhoogde eetlust. De meeste gevallen houden verband met de wintermaanden, wanneer de dagen korter zijn, de nachten langer en de kou ervoor zorgt dat je veel binnen zit. Hoewel de precieze oorzaak niet helemaal duidelijk is, zijn er aanwijzingen dat de verminderde blootstelling aan natuurlijk daglicht ons circadiaans ritme beïnvloedt. Dit is de 24-uurscyclus die je slaap-waakschema bepaalt en effect heeft op je serotonineniveau.

4. Muziek

Muziek oefent een krachtige invloed uit op de mens. Zo is er veel bewijs dat het luisteren naar muziek je kan helpen kalmeren in situaties waarin je angst of stress ervaart.

Studies tonen aan dat mensen die herstellende waren van een beroerte meer ontspanden nadat ze een uur naar muziek hadden geluisterd.16 Vergelijkbare studies suggereren dat muziek gecombineerd met natuurgeluiden mensen helpt om zich minder angstig te voelen.17 Tot slot kan muziek je helpen na een stressvolle gebeurtenis sneller tot rust te komen.

Tot slot:

Hoewel het zeer persoonlijk is wat jouw gemoedstoestand beïnvloedt, zijn er een aantal gemene delers die ons allemaal lijken te beïnvloeden. De bovenstaande punten zijn een kleine greep uit de honderden situaties en factoren die een rol kunnen spelen in hoe jij je voelt. Wat belangrijk is; wanneer je langere tijd heftige gevoelens ervaart (positief of negatief), dan kan dit duiden op een disbalans in jouw systeem. Neem in zulke gevallen altijd contact op met een zorgprofessional of (orthomoleculair) therapeut.

[advice]

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze e-learning Orthomoleculair Adviseur Basis.

Referenties
  1. Banskota, S., Ghia, J. E., & Khan, W. I. (2019). Serotonin in the gut: Blessing or a curse. Biochimie, 161, 56-64.
  2. LaChance, L. R., & Ramsey, D. (2018). Antidepressant foods: An evidence-based nutrient profiling system for depression. World Journal of Psychiatry, 8(3), 97.
  3. Hecht, E. M., Rabil, A., Steele, E. M., Abrams, G. A., Ware, D., Landy, D. C., & Hennekens, C. H. (2022). Cross-sectional Examination of Ultra-processed Food Consumption and Adverse Mental Health Symptoms. Public Health Nutrition, 1-24.
  4. Wurtman, R. J., & Wurtman, J. J. (1995). Brain serotonin, carbohydrate‐craving, obesity and depression. Obesity Research, 3(S4), 477S-480S.
  5. Fernstrom, J. D., & Fernstrom, M. H. (2007). Tyrosine, phenylalanine, and catecholamine synthesis and function in the brain. The Journal of Nutrition, 137(6), 1539S-1547S.
  6. Mujcic, R., & J. Oswald, A. (2016). Evolution of well-being and happiness after increases in consumption of fruit and vegetables. American Journal of Public Health, 106(8), 1504-1510.
  7. Ventriglio, A., Sancassiani, F., Contu, M. P., Latorre, M., Di Slavatore, M., Fornaro, M., & Bhugra, D. (2020). Mediterranean diet and its benefits on health and mental health: a literature review. Clinical practice and epidemiology in mental health: CP & EMH, 16(Suppl-1), 156.
  8. Aucoin, M., & Bhardwaj, S. (2016). Generalized anxiety disorder and hypoglycemia symptoms improved with diet modification. Case Reports in Psychiatry, 2016.
  9. Macït, H. B., Macït, G., & Güngör, O. (2018). A research on social media addiction and dopamine driven feedback. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(3), 882-897.
  10. Skuse, D. H., & Gallagher, L. (2009). Dopaminergic-neuropeptide interactions in the social brain. Trends in cognitive sciences, 13(1), 27-35.
  11. Denti, L., Barbopuolos, I., Nilsson, I., Holmberg, L., Thulin, M., Wendeblad, M., … & Davidsson, E. (2012). Sweden’s largest Facebook study.
  12. Klimstra, T. A., Frijns, T., Keijsers, L., Denissen, J. J., Raaijmakers, Q. A., Van Aken, M. A., … & Meeus, W. H. (2011). Come rain or come shine: individual differences in how weather affects mood. Emotion, 11(6), 1495.
  13. Libuda, L., Timmesfeld, N., Antel, J., Hirtz, R., Bauer, J., Führer, D., … & Föcker, M. (2020). Effect of vitamin D deficiency on depressive symptoms in child and adolescent psychiatric patients: results of a randomized controlled trial. European Journal of Nutrition, 59(8), 3415-3424.
  14. Stewart, A. E., Roecklein, K. A., Tanner, S., & Kimlin, M. G. (2014). Possible contributions of skin pigmentation and vitamin D in a polyfactorial model of seasonal affective disorder. Medical Hypotheses, 83(5), 517-525.
  15. Shipowick, C. D., Moore, C. B., Corbett, C., & Bindler, R. (2009). Vitamin D and depressive symptoms in women during the winter: a pilot study. Applied Nursing Research, 22(3), 221-225.
  16. Le Danseur, M., Crow, A. D., Stutzman, S. E., Villarreal, M. D., & Olson, D. M. (2019). Music as a therapy to alleviate anxiety during inpatient rehabilitation for stroke. Rehabilitation Nursing Journal, 44(1), 29-34.
  17. Thoma, M. V., La Marca, R., Brönnimann, R., Finkel, L., Ehlert, U., & Nater, U. M. (2013). The effect of music on the human stress response. PloS one, 8(8), e70156.
Sluiten